Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Đắk Mil (Đắk Nông), toàn huyện hiện có trên 2.000ha càphê đang thiếu nước tưới, có nguy cơ giảm năng suất và có thể mất trắng.
Đây cũng là tình trạng khô hạn chung tại các huyện phía Bắc tỉnh Đắk Nông.
Ông Lê Văn Điệp, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nôn thôn huyện Đắc Mil, cho biết hiện nay tình trạng hạn hán gay gắt đang xảy ra tại vùng phía Tây Quốc lộ 14, thuộc địa bàn các xã Đắk Gằn, Đắk R'la, Đắk N'Rót và Đắk Lao.
Đây là những địa bàn xa hồ, đập thủy lợi, trong khi những hồ đập nhỏ do người dân tự đắp không đảm bảo nước tưới.
Dù đã thực hiện nhiều biện pháp phòng chống hạn, như chủ động tích trữ nước, vận động dân tưới tiết kiệm và bơm bổ sung nguồn nước, nhưng vùng này không thể tránh được hạn hán.
Theo ông Điệp, nguyên nhân do nhiều người dân trồng càphê tự phát, không tính toán đến nguồn nước, bất chấp khuyến cáo của ngành nông nghiệp.
Với những khu vực không có nguồn nước, hoặc nguồn nước quá ít, ngành nông nghiệp huyện khuyến cáo người dân sử dụng nước tiết kiệm, đầu tư kinh phí nạo vét thêm ao hồ trữ nước tưới cho cây càphê.
Từ đầu tháng Ba, huyện Đắk Mil đã chi hơn 350 triệu đồng thực hiện bơm nước trung chuyển từ hồ Tây (trung tâm huyện) về hồ Đắc Ken, và sẽ tiếp tục biện pháp này cho đến hết mùa khô, giúp người dân cứu càphê.
Tuy nhiên, Đắk Mil chỉ có thể trung chuyển nước từ hồ Tây về đập Đắk Ken, trong khi đó những vùng quá xa hồ Tây thì huyện không thể làm gì được.
Tại đập Đắk Ken, công trình thủy lợi phục vụ nước tưới hơn 200ha, nay nước đã khô cạn và đang dần trơ đáy.
Ủy ban Nhân dân huyện Đắk Mil đã phối hợp với Công ty khai thác công trình thủy lợi bơm trung chuyển nước từ hồ Tây lên để bà con có nước tưới càphê. Tuy lượng nước được bơm liên tục nhưng không thể đáp ứng được nhu cầu tưới nước cho cây trồng.
Hiện nay, bên bờ hồ có trên 10 máy bơm công suất lớn chờ đợi luân phiên bơm hút nước vì các máy bơm chỉ hút được khoảng hơn 2 giờ thì hết nước.
Một số hộ nông dân ở xa nguồn nước, phải dùng nhiều máy bơm chuyển tiếp mới kéo được nước từ đập Đắk Ken về tưới vườn càphê. Có những hộ phải dùng đến 2.000m ống mới đưa được nước về vườn càphê của mình.
Những hộ dân có vườn càphê ở quá xa đập thủy lợi thì chỉ biết "bỏ mặc cho trời." Một số hộ dân có ít nguồn nước tưới, chỉ tưới nhỏ giọt không hy vọng thu hoạch vụ này.
Đắk Mil là vùng có diện tích và năng suất càphê cao nhất tỉnh Đắk Nông. Hiện nay, các công trình thủy lợi chỉ đảm bảo tưới 50% diện tích càphê. Trong một tháng tới, nếu không có mưa, thì nguy cơ 2.000ha càphê ở huyện sẽ bị khô cháy./.
