Ngay sau khi được đưa vào khai thác tạm thời từ ngày 14/6, hai bên đường thuộc gói thầu A6 thuộc Dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai (địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) đã xuất hiện nhiều điểm người dân tự ý cắt hàng rào dây thép hoặc tháo dỡ lưới rào B40 để mở hàng quán và bán nước mui cho các xe tải.
Tại các vị trí này, do các xe tải chở hàng nặng dừng đỗ lâu trên mặt đường khiến mặt đường bị lún, chết cỏ và đọng nước, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng của phần nền đường đang được sử dụng.
Theo quan sát, từ lý trình Km 150 + 550 đến Km 151 (dài 450m) có đến ba điểm bán nước mui. Tại khu vực này, phần đường đất bị các xe tải nặng cày nham nhở, giữa trời nắng nhưng mặt đường lúc nào cũng sình lầy. Vì vậy, sau khi lấy nước xong và tiếp tục lưu thông, bùn đất ở các bánh xe tải đã rơi đầy mặt đường chính và kéo cả đoạn dài. Dưới trời nắng, phần đất này bị phơi khô, khi các phương tiện giao thông chạy nhanh gây bụi mù mịt, rất nguy hiểm.
Tại một điểm bán nước mui lý trình Km 167 + 500 (thuộc thôn An Khang, xã Đông An, huyện Văn Yên), anh Trần Văn Sơn cho biết chủ yếu là cung cấp nước mui cho xe tải của gia đình trong quá trình chở vật liệu để thi công chính đoạn đường này. Mặc dù đoạn đường đã đưa vào khai thác và nhiều lần được cán bộ của đơn vị thi công đến tuyên truyền, vận động nhưng gia đình vẫn chưa tiến hành tháo dỡ hệ thống cấp nước mui.
Còn tại lý trình Km 183 + 150 đến Km 183 + 900 thuộc xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên cũng xuất hiện những sự việc tương tự. Một số hộ dân đã ngang nhiên dựng nhà trên đất nông nghiệp và cản trở nhà thầu lắp dựng hàng rào, đồng thời yêu cầu đơn vị xây dựng phải xây dựng bổ sung đường dân sinh.
Ông Đỗ Ngọc Ân, Giám đốc điều hành gói thầu A, cho rằng đây chỉ là cái cớ để người dân dựng nhà bán hàng ăn uống và bán nước mui. Bởi, trong danh sách các điểm cống chui dân sinh, đường vào khu sản xuất và đường gom cần hoàn thiện và bổ sung theo đề nghị của địa phương (tại Biên bản thống nhất giữa các bên vào ngày 17/4/2014) đều không có công trình nào nằm ở những vị trí trên. Vì vậy, yêu cầu làm đường gom của các hộ trên là không có cơ sở, không hợp lý.
Dựa vào những lý do trên, nhiều hộ dân tại khu vực này đã tự ý cắt hàng rào dây thép gai hoặc tháo dỡ hàng rào B40 để mở quán hàng ăn và bán nước mui, làm hỏng nền đường giai đoạn hai và ảnh hưởng đến an toàn giao thông cho các phương tiện tham gia giao thông trên đường.
Theo thống kê, hiện toàn tuyến thuộc gói thầu A6 có 18 vị trí người dân tổ chức bán nước mui và kinh doanh ăn uống; 13 vị trí bị người dân mở tôn sóng, tháo hàng rào B40 để xe máy đi vào đường cao tốc; 10 vị trí bị người dân cắt hàng rào thép gai, tháo hàng rào B40 để chăn thả trâu bò trên đường.
Nhận được phản ánh từ phía đơn vị thi công và chủ đầu tư, ngày 21/7, Ủy ban Nhân dân huyện Văn Yên đã có công văn yêu cầu các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm thuộc gói thầu A6. Tuy nhiên, khi chính quyền địa phương và phía nhà thầu đến vận động, người dân chỉ tháo dỡ tạm thời hệ thống cấp nước mui, khi đoàn kiểm tra đi qua, họ lắp đặt trở lại và tiếp tục kinh doanh.
Ông Nguyễn Quảng Ngãi, Phó Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vận hành và bảo trì đường cao tốc Việt Nam, cho biết hiện nay, toàn tuyến có 175km được đưa vào khai thác; trong đó, đoạn qua địa phận Yên Bái là 41km và nằm chủ yếu ở gói thầu A6. Mặc dù Ủy ban an toàn giao thông Quốc gia, Bộ Giao thông Vận tải và đơn vị đã có nhiều văn bản, chỉ thị và quy chế phối hợp với chính quyền địa phương nhằm đảm bảo an toàn giao thông và an ninh trật tự nhưng người dân vẫn chưa thực hiện đầy đủ các quy định khi tham gia trên đường cao tốc. Những hành động thiếu suy nghĩ của một số hộ dân như trên có thể được coi là phá hoại tài sản quốc gia. Đây cũng là cái gốc của những nguy cơ tiềm ẩn gây ra mất an toàn giao thông trong quá trình đơn vị đang khai thác.
Ông Ngãi cũng khẳng định, ngay sau khi nhận bàn giao mặt bằng với những phần đất thu hồi phát sinh, đơn vị sẽ tích cực thi công các hạng mục trong thời gian sớm nhất, đảm bảo tiến độ và chất lượng, đặc biệt là việc xây dựng đường gom dân sinh và thi công hoàn trả đường tỉnh lộ để người dân đi lại được thuận tiện. Vì vậy, công ty đề nghị chính quyền địa phương cùng vào cuộc để tuyên truyền sâu rộng hơn nữa đến người dân nhằm đảm bảo an toàn giao thông, như tuyệt đối không chăn dắt trâu bò trên đường cao tốc, không đi bộ, đi xe máy trên đường; không cắt, tháo hàng rào bảo vệ, hệ thống biển báo; không tổ chức bán hàng ăn uống, bán nước mui cho người tham gia giao thông trên đường cao tốc…
Gói thầu A6 thuộc Dự án thi công đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai được khởi công ngày 25/1/2010, với tổng chiều dài 39,48km (từ km 150 + 900 đến km 190 + 420). Quy mô thiết kế hai làn đường và hai làn khẩn cấp (giai đoạn một) chạy qua các xã An Thịnh, Tân Hợp, Đông An, Châu Quế Hạ và xã Châu Quế Thượng của huyện Văn Yên. Tổng giá trị hợp đồng là 1.900 tỷ đồng do Công ty trách nhiệm hữu hạn Công nghiệp nặng và xây dựng Doosan (Hàn Quốc) thi công.
Dự kiến, đến đầu tháng 9/2014, sẽ thông xe những gói thầu còn lại của toàn bộ tuyến Hà Nội-Lào Cai./.