Tại Hội nghị tổng kết công tác Dân số năm 2024 và triển khai kế hoạch công tác Dân số năm 2025, bà Trần Thị Thu Hằng - Chi Cục trưởng Chi cục Dân số Hải Phòng cho hay Thành phố Hải Phòng đã ban hành nhiều chính sách để thực hiện tốt công tác dân số tại các địa phương, trong đó có chính sách duy trì mức sinh thay thế.
Đáng lưu ý khi trong năm 2024 thành phố Hải Phòng đã bố trí kinh phí để hỗ trợ các chính sách theo Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND gần 12 tỷ đồng. Toàn thành phố có 2 tập thể, 572 cá nhân đủ điều kiện được khuyến khích, hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế và 155 cộng tác viên dân số nhận khuyến khích, hỗ trợ khi hoàn thành các chỉ tiêu được giao.
Mối lo khi 3 năm liên tiếp, mức sinh trên toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương khẳng định năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện kế hoạch 5 năm 2021-2025, là năm cuối thực hiện giai đoạn 1 của Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.
Theo Chi Cục trưởng Chi cục Dân số Hải Phòng, cùng với cả nước, sau nhiều năm thực hiện với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và ủng hộ của người dân, công tác dân số thành phố Hải Phòng trong những năm qua đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội của thành phố.
Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên duy trì ở mức dưới 1%; mức sinh thay thế được duy trì hơn một thập kỷ qua (năm 2009 là 2,16 con/phụ nữ, năm 2019 là 2,20 con/phụ nữ, năm 2023 là 2,19 con/phụ nữ) ; quy mô gia đình có 2 con ngày càng nhiều; tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn thành phố từng bước được khống chế; chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt; dịch vụ dân số được mở rộng, chất lượng ngày càng cao, các hoạt động mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số đã được triển khai sâu rộng trên toàn thành phố.
Bà Hằng cho hay mặc dù mức sinh của Hải phòng trong nhiều năm qua đang duy trì ở mức sinh thay thế tuy nhiên chưa mang tính ổn định vững chắc, tiểm ẩn biến động khó lường, đặc biệt là đang có xu hướng giảm sinh. Tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn có chiều hướng gia tăng, xu thế nam nữ thanh niên kết hôn muộn, sinh con muộn... đang là vấn đề đặt ra cho công tác dân số trong thời gian tới.
Vì vậy, việc điều chỉnh mức sinh cho phù hợp đối với từng địa phương là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị, ngành y tế thành phố, là một trong yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững của thành phố.
Trên cơ sở các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các văn bản chỉ đạo của Bộ Y tế. Chi cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình thành phố Hải Phòng đã tham mưu cho lãnh đạo Sở Y tế, Ủy ban nhân dân thành phố xây dựng chính sách để duy trì mức sinh thay thế. Các chính sách với mục đích nhăm nâng cao nhận thức của các cấp Ủy Đảng, chính quyền và mọi tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng, sự cần thiết của việc phát triển ổn định quy mô dân số là duy trì vũng chắc sự phát triển nòi giống của mỗi quốc gia và góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, thành phố, tuyên truyền vận động mỗi gia đình, cặp vợ chồng nên sinh đủ 02 con, phụ nữ sinh con thứ 2 trước 35 tuổi.
Ngày 9/12/2022 Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND quy định một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ đối với các tập thể cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành các Kế hoạch và chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết.
Theo đó chính sách khuyến khích, hỗ trợ để mức sinh thay thế: Đối với xã, phường được hỗ trợ từ 20-50 triệu đồng/năm khi có 70% trở lên cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 02 con; hỗ trợ từ 500 nghìn đến 2 triệu đồng/ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, các đối tượng bảo trợ xã hội, người sống tại huyện đảo, xã đảo.
Chính sách của Nghị quyết đã hỗ trợ cho cộng tác viên dân số 5 triệu đồng/năm khi thực hiện đạt chỉ tiêu kế hoạch năm do cấp có thẩm quyền giao ngoài mức chi phụ cấp hàng tháng là 500.000đ/người/tháng.
Sau khi Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND được ban hành và thực hiện Kế hoạch của Ủy ban nhân dân thành phố, hướng dẫn của Sở Y tế. Chi cục Dân số và các địa phương đã tích cực triển khai tuyên truyền phổ biến nội dung chính sách của Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND tới đông đảo người dân trên địa bàn thành phố; trong đó tập trung đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về lợi ích việc sinh đủ 2 con, vận động không kết hôn muộn, không sinh con muộn và cần sinh đủ 2 con. Tập trung vào nam, nữ thanh niên; cặp vợ chồng chưa sinh đủ 2 con, công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế...
Trên cơ sở kinh phí thực hiện Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND, Chi cục chỉ đạo, hướng dẫn các Trung tâm Y tế quận, huyện triển khai thực hiện các chính sách của Nghị quyết; thực hiện các thủ tục thẩm định theo quy định, trình Sở Y tế công nhận hoặc công nhận các tập thể, cá nhân đủ điều kiễn hỗ trợ khi thực hiện tốt chính sách khuyến khích người dân sinh đủ 02 con.
Trong năm 2024 thành phố đã bố trí kinh phí để hỗ trợ các chính sách theo Nghị quyết số 15/2022/NQ-HĐND gần 12 tỷ đồng. Với những nỗ lực trong việc tham mưu, thành phố đã triển khai các chính sách đặc biệt là chính sách khuyến khích, hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế nhằm thúc đẩy, hỗ trợ việc thực hiện các mục tiêu theo Nghị quyết số 21, thông qua đó nhằm đẩy mạnh các hoạt động truyền thông và nâng cao nhận thức của người dân nhất là các bạn nam nữ thanh niên, các cặp vợ chồng trẻ có ý thức trách nhiệm với gia đình và xã hội để ổn định quy mô dân số./.
