Trong những năm gần đây mức tăng tiền lương tối thiểu đề có xu hướng giảm dần, cụ thể năm 2017 tăng bình quân 7,3%, năm 2018 tăng bình quân là 6,5%, năm 2019 tăng bình quân 5,3%. Tuy nhiên, mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2020 sẽ khiến người lao động vui hơn khi tăng cao hơn so với năm 2019.
Trong phiên họp thứ 2 về mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2020 do Hội đồng Tiền lương quốc gia tổ chức ngày 11/7, tại Hà Nội, mức tăng lương được "chốt" là 5,5%. Đây là lần đầu tiên mức tăng tiền lương tối thiểu vùng được đánh giá sẽ đáp ứng được 100% nhu cầu sống tối thiểu của người lao động.
“Ma trận” phương án tăng lương
Trong phiên đàm phán thứ nhất diễn ra trong tháng Sáu, bộ phận kỹ thuật của Hội đồng Tiền lương quốc gia, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã đưa ra tới 6 phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2020.
Đại diện chủ sử dụng lao động là VCCI đưa ra 2 phương án: Không tăng lương và tăng từ chỉ từ 1-2%. Tổng liên đoàn lao động Việt Nam đại diện cho người lao động đưa ra 1 phương án tăng 8,1%
Bộ phận kỹ thuật đưa ra 3 phương án: Phương án 1 tăng bình quân 4,9% so với lương tối thiểu vùng hiện hành (từ 120.000-200.000 đồng), phương án 2 tăng bình quân 4% (từ 70.000-170.000 đồng), phương án 3 tăng bình quân 6% (từ 140.000-240.000 đồng).
Tại phiên đàm phán lần thứ hai trong chiều nay, ngoài 6 phương án trên, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã bổ sung thêm 2 phương án có mức tăng thấp hơn 8,1% là tăng bình quân 7,06% (từ 160.000-330.000 đồng) và 6,52% (từ 120.000-320.000 đồng). Như vậy, cCác phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2020 như "ma trận" khi có tới 8 mức tăng lương được đưa ra thảo luận.
Sau gần 4 tiếng đàm phán, các bên đã đi đến thống nhất một mức chung là tăng 5,5%, tăng từ 150.000-240.000 đồng tùy theo từng vùng. So với năm 2019, vùng 1 tăng lên 4,42 triệu đồng/tháng (tăng 240.000 đồng/tháng); vùng 2 lên 3,92 triệu đồng/tháng (tăng 210.000 đồng/tháng); vùng 3 lên 3,43 triệu đồng/tháng (tăng 180.000 đồng/tháng); vùng 4 lên 3,07 triệu đồng/tháng (tăng 150.000 đồng/tháng).
Ông Doãn Mậu Diệp, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia nhìn nhận: "Theo tính toán của bộ phận kỹ thuật, hiện nay lương tối thiểu đã đáp ứng 95% mức sống tối thiểu, chỉ còn thiếu khoảng 5% nữa là đạt yêu cầu theo Nghị quyết 27 về cải cách tiền lương đã đề ra, năm 2020 lương tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu. 5,5% là mức cao hơn mức độ thiếu hụt đề ra nên đôi bên đều cảm thấy chấp nhận được."
Mức tăng hài hòa cả hai bên
Phiên đàm phán ngày hôm nay là lần đầu tiên sau 6 năm thành lập Hội đồng tiền lương quốc gia, các thành viên đã chốt lương tối thiểu vùng ở ngay phiên đàm phán thứ 2. Theo ông Lê Đình Quảng, Phó ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) chia sẻ: “Tham gia nhiều phiên đàm phán lương tối thiểu, tôi nhận thấy quan hệ giữa các bên càng ngày càng hài hoà. Các bên đã thật sự hiểu nhau, chia sẻ và có trách nhiệm, nhận thức chung về tiền lương tối thiểu. Các bên đều quyết tâm thực hiện mục tiêu đến năm 2020 tiền lương tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động như Nghị quyết 27 đã đề ra.”
[Gia nhập Công ước số 98: Tiền lương sẽ theo nguyên tắc thương lượng]
Ông Lê Đình Quảng cho rằng tăng lương tối thiểu sẽ gây áp lực cho doanh nghiệp, nhưng đó là động lực cho người lao động để có điều kiện công hiến cho doanh nghiệp. Trong bối cảnh hội nhập, giải quyết thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam, chính sách tiền lương thấp quá thì hưởng lợi là các doanh nghiệp FDI.
Bình luận về mức tăng lương tối thiểu, ông Lê Đình Quảng cho hay: “Chúng tôi hy vọng mức tăng khoảng 5,6-6,5% . Với phương án 5,5% cũng có thể chấp nhận được.”
Kỳ vọng mức tăng lương tối thiểu vùng sẽ thấp hơn để giảm bớt áp lực cho doanh nghiệp, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI cho biết: “Chỉ cần tăng thêm 1% tối thiểu thì chi phí của doanh nghiệp cũng tăng trên dưới 10%. Tuy nhiên, với tinh thần thiện chí để hài hòa lợi ích giữa các bên, chúng tôi đồng ý với mức tăng 5,5%."
Ông Hoang Quang Phòng cho biết thêm: "Mong muốn của doanh nghiệp là tăng lương dưới dưới mức đó. Tuy nhiên, Hội đồng tiền lương hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, có trên 85,% đồng ý với mức 5,5%. Vậy thì doanh nghiệp sẽ phải phấn đấu, đổi mới và có chính sách đào tạo nâng tao tay nghề của người lao động tạo ra sản phẩm có chất lượng. Chúng tôi cũng rất mong người lao động chia sẻ với doanh nghiệp để đôi bên cùng phát triển.”
Trước phiên đàm phán lần hai, ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng đã dự báo, mức lương tối thiểu vùng năm 2020 khoảng 5-5,5% là hợp lý, mức này sẽ hài hòa giữa các bên chủ sử dụng lao động và người lao động.
Ông Phạm Minh Huân cho rằng: “Người lao động mong muốn hưởng mức lương cao hơn, thế nhưng người sử dụng lao động cũng đối mặt với không ít khó về năng suất lao động, sức cạnh tranh… Tiền lương tăng sẽ tăng cao chi phí đầu vào trong khi, giá thành đầu ra không thay đổi hoặc thay đổi rất ít, do đó chủ các doanh nghiệp lo lắng rất nhiều.”
Theo ông Phạm Minh Huân, mức tăng lương 5-5,5% vừa bảo đảm lương thực tế có cải thiện, vừa bảo đảm “sức khỏe” của doanh nghiệp./.
Ông Doãn Mậu Diệp, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia nói về tăng lương tối thiểu vùng năm 2020: