Mối quan hệ giữa Việt Nam-Cuba là mối tình hữu nghị đặc biệt, thủy chung, trong sáng, hiếm có trong quan hệ quốc tế.
Gắn kết về lý tưởng cách mạng cao đẹp, đấu tranh vì độc lập, tư do đã tạo nên sự đồng cảm, thấu hiểu, sẻ chia giữa hai dân tộc nằm ở hai nửa Đông-Tây của địa cầu, vun đắp nghĩa tình sâu đậm đi qua hơn 60 năm cùng thăng trầm của lịch sử.
Mối quan hệ hữu nghị đặc biệt, thủy chung, trong sáng, hiếm có đó được thể hiện qua câu nói nổi tiếng của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro: "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!"
Ông cũng là nhà lãnh đạo đầu tiên, duy nhất trên thế giới từng tới thăm Quảng Trị vào năm 1973, vùng đất mới được giải phóng ở miền Nam Việt Nam, bất chấp những hiểm nguy từ bom đạn Mỹ luôn rình rập ập xuống khu vực này.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Lãnh tụ Fidel Castro sang thăm Việt Nam và vùng mới được giải phóng Quảng Trị (9/1973-9/2023), Nhà xuất bản Thông tấn (Thông tấn xã Việt Nam) giới thiệu với độc giả hai cuốn sách về Fidel Castro - vị Lãnh tụ huyền thoại của nhân dân Cuba, người bạn lớn của nhân dân Việt Nam, người luôn dành cho Việt Nam sự ủng hộ quý báu, nhiệt thành vượt ra khỏi tình cảm của mối quan hệ song phương thông thường.
"Fidel Castro - Vì Việt Nam, nguyện hiến dâng cả máu!" (Fidel Castro - Nuestra Sangre Por Vietnam) là cuốn sách của Hãng Thông tấn Prensa Latina. Cuốn sách tập hợp một số bài viết, nhiều bức ảnh về sự kiện này, trong số đó có bài viết chưa từng được xuất bản hoặc không được nhiều người biết tới, trong đó có sử dụng nhiều ảnh của Thông tấn xã Việt Nam.
Những tác giả tham gia viết bài là các nhà báo gạo cội của Hãng Prensa Latina từng làm việc ở Hà Nội qua các thời kỳ, như Gustavo Robreno Dolz, Moisés Pérez Mok, Jesus Martí Díaz, Alberto Salazar; qua đó hé lộ những chi tiết đắt giá về chuyến thăm của Fidel Castro sang Việt Nam, những tình cảm sắt son nhân dân Cuba nói chung, vị Lãnh tụ của Cuba nói riêng dành cho Việt Nam trong thời khắc cam go của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Sự hiện diện của Lãnh tụ Fidel Castro tại Việt Nam cách đây 50 năm, vào tháng 9/1973, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ vẫn diễn ra ác liệt trên khắp các mặt trận, không chỉ là một hành động thể hiện lòng can đảm, còn là lời kêu gọi để cộng đồng quốc tế biết tới thực tiễn sự nghiệp giải phóng của nhân dân Việt Nam Anh hùng, đồng thời bày tỏ tinh thần đoàn kết của Chính phủ, nhân dân Cuba với cuộc đấu tranh chính nghĩa ấy.
Cuốn sách dày 76 trang, được in trang trọng 4 màu, trình bày song ngữ tiếng Việt-tiếng Tây Ban Nha, giúp bạn đọc hiểu rõ thêm về bối cảnh, cũng như công tác chuẩn bị cho chuyến thăm Quảng Trị của vị Tổng Tư lệnh Fidel Castro, quyết tâm sắt đá của ông phải thăm bằng được vùng mới được giải phóng ở miền Nam Việt Nam, dù nơi đây vẫn đang bị bom cày, đạn xới.
Bạn đọc hiểu hơn những tình cảm của ông dành cho đất nước, người dân Việt Nam, cũng như tình cảm đặc biệt của ông dành cho vị Lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam-Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Lãnh tụ của nhân dân Việt Nam, người mà ông ngưỡng mộ, kính trọng, tiếc nuối vì chưa được một lần được diện kiến trực tiếp.
[Những đóng góp của Bác Hồ và lãnh tụ Fidel trong quan hệ Việt Nam-Cuba]
"Fidel Castro - Huyền thoại xuyên thế kỷ" là cuốn sách do Nhà báo Phạm Đình Lợi, nguyên Trưởng cơ quan đại diện TTXVN tại Cuba trong 3 nhiệm kỳ, viết, biên dịch, tuyển chọn với sự cộng tác của Hoài Nam, Ngô Tuân.
Trong cuốn sách dày 300 trang, Nhà báo Phạm Đình Lợi tập hợp, giới thiệu hơn 30 bài viết là hồi ký, đánh giá, nhận định của ông và hàng loạt các nhân chứng lịch sử hàng đầu, trong đó có các chính trị gia tiêu biểu (Tomas Borge), trí thức lớn (Frei Betto, Salim Lamrani, Michel Chosudovsky), văn nghệ sỹ nổi tiếng của Cuba và thế giới (Miguel Barnet, Gabriel Garcia Marquez), nhà báo tầm cỡ (Oliver Stone, Gianni Mina, Ignacio Ramonet), ngôi sao thể thao (Diego Maradona), đồng nghiệp gần gũi (Antonio Núñez Jiménez) và một số tác giả Việt Nam.
Chân dung của nhà Lãnh tụ huyền thoại xuyên thế kỷ được phác họa chân thật, nhiều màu sắc qua lăng kính của nhiều nhân vật nổi tiếng. Fidel - Lãnh tụ chính trị đã làm nên nhiều kỳ tích ở Cuba, Mỹ Latinh và thế giới; Fidel - một chiến binh không bao giờ khuất phục trước bất cứ kẻ thù nào; Fidel - một con người uyên bác, có tài hùng biện, con người vĩ đại nhưng vô cùng khiêm nhường, một hiệp sỹ chân chính giữa những cơn bão táp chính trị của thế giới trong thế kỷ 20.
Ông luôn nắm quyền chủ động trong mọi cuộc đối thoại, luôn điềm tĩnh, đáp trả một cách hài hước, sâu sắc trước những câu hỏi soi mói, công kích.
Qua cuốn sách này, độc giả còn thấy được tình cảm gắn bó hơn ruột thịt, sự sẻ chia, sẵn sàng hy sinh của Cuba đối với Việt Nam. Fidel bày tỏ mạnh mẽ tinh thần đoàn kết, ủng hộ hết lòng cả về tinh thần, vật chất đối với nhân dân, đất nước Việt Nam./.