Giới họa sỹ thế giới trên thế giới đều có chung nhận định rằng chưa có ai lột tả được cái ''thần'' của loài ngựa qua nét vẽ như họa sỹ Từ Bi Hồng và học trò của ông - họa sỹ Lưu Bột Thư.
Từ Bi Hồng sinh năm 1895 tại một xóm nghèo ở huyện Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Cha ông cũng là một họa sỹ nghèo, còn mẹ ông là một phụ nữ nông thôn chân lấm tay bùn.
Từ Bi Hồng theo cha tập vẽ từ năm lên 9 tuổi. Lòng say mê thiên bẩm cộng với sự khổ luyện đã đưa ông tiến nhanh trên con đường nghệ thuật. Ông được xem như một ngôi sao chói lọi của nền hội họa cận đại Trung Quốc.
Người họa sỹ tài danh này từng theo học hội họa tại Nhật, Bỉ, Italy và Pháp.
Chất liệu sáng tác của ông luôn được lấy từ cuộc sống để cống hiến cho đời những tác phẩm bất hủ. Ông đã thành công trong nhiều thể loại như sơn dầu, chì than, thủy mạc, khắc gỗ...
Cho đến nay, Từ Bi Hồng vẫn là họa sỹ số 1 trên thế giới về biệt tài vẽ ngựa bằng chất liệu mực nho và thuốc nước. Bạn của ông - họa sỹ nổi danh Tề Bạch Thạch - đã đánh giá Từ Bi Hồng là họa sỹ vẽ ngựa ''cổ kim đệ nhất nhân.''
Quả thật, những con ngựa dưới bút vẽ của Từ Bi Hồng dường như có sự sống bởi chúng quá đẹp, quá sinh động, khiến những nhà phê bình khó tính nhất cũng phải kinh ngạc thán phục, và bất kỳ ai được thưởng lãm tác phẩm của ông cũng phải say mê.
Bức 'Tam mã' của họa sỹ Từ Bi Hồng. (Nguồn: ieshu) Họa sỹ thổ lộ: "Ký họa là cơ sở của tạo hình, muốn lột tả hết sắc thái và tinh thần của con vật với những đường nét chính xác, sinh động thì nhất thiết phải lấy ký họa làm cơ sở.""
Hiện nay, Viện Bảo tàng Mỹ thuật Trung ương Bắc Kinh còn lưu giữ hàng nghìn bức ký họa ngựa bằng phấn màu, thuốc nước, chì than của Từ Bi Hồng.
Là một người có tình yêu đặc biệt với loài ngựa, Từ Bi Hồng đã vẽ nên những người con ngựa tuyệt tác từ những quan sát hết sức tinh tế. Ông nghiên cứu rất sâu về giải phẫu học cơ thể loài ngựa, về bản chất sống động của chúng. Rồi từ ngọn bút lông, những nét vẽ đậm nhạt và phóng khoáng dần hiện lên thành những con ngựa đang tung vó phi nước đại, hay đang thong dong đang gặm cỏ. Có khi chỉ một con ngựa, có khi là cả đàn, tất cả đều tràn đầy sức sống.
Từ Bi Hồng từng nói: "Muốn vẽ ngựa giỏi, không những cần tài năng mà còn cần cả 'chân khí' nữa." Ông cũng thường chỉ bảo cho học trò "vẽ ngựa trước hết phải tôn trọng con ngựa là thầy."
Ông đúc kết bí quyết vẽ ngựa trong sáu chữ "Tận tinh vi, chi quảng đại" (tức là hết mình từ cái nhỏ nhặt để đạt được cái lớn lao).
Những con ngựa trong tranh của họa sỹ Từ Bi Hồng. (Nguồn: ieshu) Vẽ ngựa xuất chúng sau Từ Bi Hồng chính là họa sỹ Lưu Bột Thư, sinh năm 1935 tại làng Vĩnh Tân, tỉnh Giang Tây.
Từ thuở nhỏ, Lưu Bột Thư đã theo học thầy Từ Bi Hồng vẽ ngựa. Ông tôn Từ Bi Hồng làm thầy, đồng thời cũng tôn ngựa làm thầy - đúng như lời họa sỹ Từ Bi Hồng chỉ dạy.
Lưu Bột Thư thường quan sát, nghiên cứu các hoạt động của ngựa ở các tàu ngựa và ở trên thảo nguyên. Thời gian trôi qua, ông dần thấu đáo cả về hình thể, tính nết và các quy luật hoạt động của loài ngựa.
Khi ở Bắc Kinh, có lần thấy một cỗ xe ngựa đang chạy phía trước, ông đạp xe theo mải mê quan sát mà không nhận ra đã đi ra vùng ngoại ô, cách nhà đến chục cây số.
Chính nhờ tinh thần học hỏi nghiêm túc và say mê như thế nên những nét vẽ của Lưu Bột Thư về ngựa cực kỳ sống động, bố cục chặt chẽ, tạo hình độc đáo. Tranh ngựa của Lưu Bột Thư không chỉ được trưng bày trong Viện Bảo tàng Mỹ thuật Trung Quốc mà còn được Viện Bảo tàng các nước phương Tây như Mỹ, Canada, Pháp, Anh, Đức, Italy lưu giữ./.
