Khách nước ngoài tại quán bia trên con phố Lương Ngọc Quyến, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. (Ảnh: Minh Hiếu/Vietnam+) Hà Nội, một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước, thời gian qua luôn tiên phong nỗ lực xóa tình trạng “cơm tối, rối nước” bằng việc tổ chức hoạt động kinh tế du lịch đêm.
Nhằm tạo sức hút với du khách, đặc biệt là khách quốc tế, thành phố Hà Nội đã xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch đêm. Đến nay, nhiều sản phẩm trở thành “đặc sản” của du lịch Hà Nội, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
Theo kế hoạch về phát triển du lịch năm 2023, thành phố Hà Nội đặt mục tiêu đón trên 22 triệu lượt khách, tăng 17,6% so với năm ngoái; trong đó, có 3 triệu lượt khách quốc tế, tăng gấp 2 lần và 19 triệu lượt khách nội địa, tăng 10,5%.
Tổng doanh thu từ khách du lịch đạt 77.000 tỷ đồng, tăng 28,2% so với năm ngoái. Công suất sử dụng phòng trung bình của cơ sở lưu trú, khách sạn đạt trên 45%, tăng 5 điểm %.
Phát huy thế mạnh du lịch đêm
Hà Nội đã tổ chức các không gian đi bộ, chợ đêm vào các tối cuối tuần; cho phép một số quán bar, nhà hàng trong khu phố cổ mở cửa đến 2 giờ sáng.... Một số doanh nghiệp kết hợp với điểm đến tổ chức một số tour du lịch đêm như tại Di tích Hỏa Lò, Hoàng thành Thăng Long, Bảo tàng Văn học Hà Nội, phố ẩm thực đêm Đảo Ngọc-Ngũ Xã, phố đi bộ Hồ Gươm.
Đặc biệt, với tour “Giải mã Hoàng thành Thăng Long,” khách du lịch được thưởng thức các điệu múa cung đình, được “thị vệ” và “cung nữ” do các bạn trẻ nhập vai hướng dẫn khám phá Hoàng thành Thăng Long.
["Điểm danh" 5 mô hình sản phẩm du lịch đêm Việt Nam đang hướng đến]
Du khách có những trải nghiệm mới mẻ khi tham quan các hiện vật, hố khai quật vào ban đêm với sự hỗ trợ của công nghệ ánh sáng, được tham gia hoạt động “giải mã” các câu đố về Hoàng thành Thăng Long…. Hoạt động vào tối thứ Sáu và thứ Bảy hằng tuần, tour “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” đã có khoảng 9.000 lượt người dân và du khách trải nghiệm khám phá.
Tour du đêm tại Di tích Hòa Lò ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, là chương trình trải nghiệm “Đêm thiêng liêng: Lửa thanh xuân” kết hợp giữa tham quan di tích với nhiều hoạt cảnh, tái hiện chân thực cuộc sống khắc nghiệt trong Nhà tù Hỏa Lò. Chương trình vừa tạo sức hút cho du lịch vừa góp phần giúp khách tham quan hiểu thêm tinh thần cách mạng của những chiến sỹ năm xưa.
Nhà tù Hỏa Lò do thực dân Pháp xây dựng, trong thời gian dài đây là nơi giam cầm những chí sỹ yêu nước và nhiều chiến sỹ Cộng sản. Đây cũng là nơi diễn ra nhiều cuộc đấu tranh, là trường học Cách mạng; đồng thời, là nơi chứng kiến nhiều tấm gương hy sinh anh dũng.
Tham gia trải nghiệm, khách du lịch còn nhập vai tù chính trị, để trải nghiệm sự ngột ngạt, u tối trong các phòng giam, xà lim; trải nghiệm sự gian nan, nguy hiểm khi chui cống ngầm vượt ngục... Từ đó, cảm nhận rõ nét tinh thần vượt lên gian khổ, ngọn lửa đấu tranh bền bỉ trong chốn lao tù khắc nghiệt. Chặng cuối của hành trình là lễ tri ân các Anh hùng Liệt sỹ trong không gian thiêng liêng tại Đài tưởng niệm.
Tại Bảo tàng Văn học Việt Nam có tour du lịch Văn học “chữ Tâm, chữ Tài.” Đây là sự kiện mở màn cho nhiều chủ đề tour nhằm lan tỏa những giá trị văn học độc đáo của Bảo tàng.
Tour du lịch này sẽ mang đến cho du khách những cảm nhận về sự đặc sắc của văn học Việt Nam qua các thời kỳ văn học Cổ-Trung đại đến nay, điểm đến của những người yêu thích văn chương. Toàn bộ nội tour du lịch Văn học “chữ Tâm, chữ Tài” kéo dài trong khoảng 90 phút và có lịch khởi hành từ 18 giờ và 19 giờ, thứ Bảy và Chủ nhật hằng tuần. Tout này thu hút khoảng 130 khách/đêm tham gia trải nghiệm.
Hoạt động gánh “chữ Tâm chữ Tài” tại Tour Du lịch Văn học. (Nguồn: Bảo tàng Văn học Việt Nam) Bên cạnh đó, Hà Nội còn nhiều khu di tích đã sáng đèn về ban đêm như Văn Miếu-Quốc Tử Giám, đền Ngọc Sơn và rất nhiều di tích khác đang hướng đến việc mở cửa vào ban đêm cùng những hoạt động văn hóa, hoạt động trải nghiệm hấp dẫn. Các sản phẩm du lịch đêm này đã góp phần giữ chân du khách ở lại Hà Nội lâu hơn và giúp phát triển thế mạnh du lịch đêm của Hà Nội.
Không dừng lại ở đó, thành phố Hà Nội còn là địa phương tổ chức những sự kiện văn hóa đêm mang tầm quy mô khu vực và quốc tế. Mới đây, sự kiện ban nhạc “đình đám” BlackPink đến biểu diễn tại Hà Nội vào ngày 29-30/7 vừa qua đã khiến Hà Nội trở thành tâm điểm của du khách quốc tế. Những thành công bước đầu cho thấy việc phát triển kinh tế du lịch đêm chính là cách khai thác tốt tiềm năng sẵn có, thu hút khách du lịch đến với Hà Nội.
Theo Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang, phát triển kinh tế du lịch đêm là một trong những hoạt động trọng điểm được thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm và đã có chỉ đạo về việc phát triển loại hình kinh tế này trở thành một phần không thể thiếu của sự phát triển kinh tế, xã hội.
“Việc thành phố Hà Nội tổ chức thành công các lễ hội, sự kiện văn hóa lớn không chỉ mở ra hướng phát triển nền kinh tế ban đêm, thúc đẩy ngành công nghiệp văn hóa của Thủ đô mà còn khẳng định thương hiệu Hà Nội là điểm đến thân thiện,” bà Giang khẳng định.
Quy hoạch cần bài bản, song hành với chính sách phù hợp
Các sản phẩm tour đêm đã mang đến nhiều trải nghiệm cho du khách, tạo được nét riêng của du lịch Hà Nội. Tuy nhiên, nhiều không gian phát triển kinh tế du lịch đêm đã bộc lộ bất cập. Nhiều tuyến phố đi bộ hoạt động không hiệu quả; chưa có nhiều sản phẩm phong phú. Do đó, để phát triển sản phẩm du lịch đêm chuyên nghiệp, tạo động lực cho phát triển kinh tế đêm, Hà Nội cần có thêm các chiến lược bài bản hơn. Việc xây dựng chuỗi hoạt động phát triển sản phẩm du lịch đêm cần phải được tính toán, có quy hoạch bài bản, rõ ràng.
Tại Hội nghị lấy kiến các chuyên gia về tổ chức chuỗi hoạt động phát triển sản phẩm du lịch đêm Hà Nội được tổ chức mới đây, các đại biểu có chung ý kiến, thành phố Hà Nội trong quá trình phát triển kinh tế du lịch đêm cũng bộc lộ nhiều bất cập. Cụ thể sản phẩm, dịch vụ ban đêm vẫn chưa thực sự đa dạng, chủ yếu là ăn uống, các hoạt động văn hóa nghệ thuật còn chưa nhiều, chưa có sự kết nối các dịch vụ để tạo ra các chương trình hấp dẫn du khách.
Tại phố Tạ Hiện, quận Hoàn Kiếm, các quán bia, nhậu, bar club hoạt động nhộn nhịp đến nửa đêm. (Ảnh: Minh Hiếu/Vietnam+) Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam Phùng Quang Thắng, hoạt động du lịch trong kinh tế đêm cần sự tham gia của nhiều lĩnh vực và cần sự tham gia của người dân. Nhưng để làm được điều này đòi hỏi cơ quan quản lý có cơ chế chính sách phù hợp, đặc thù cho hoạt động kinh tế đêm, qua đó doanh nghiệp xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù như du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực đêm, du lịch mua sắm.
“Tại Hà Nội, khu vực có thể tập trung cho kinh tế đêm là phố cổ thuộc quận Hoàn Kiếm. Tại đây, có thể xây dựng một số tour trải nghiệm về đêm đặc thù kết hợp với tour ẩm thực,” ông Thắng gợi ý.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam Nguyễn Anh Tuấn cho rằng vấn đề quy hoạch cần được coi là một trong những điều kiện tiên quyết cùng đồng bộ với chính sách cho loại hình kinh tế này. Giải pháp quy hoạch ở đây, chính là xây dựng một mô hình kinh tế mới cho khu vực, đánh giá được tiềm năng của kinh tế du lịch đêm và xác định được nguồn lực đầu tư một cách bài bản nhất, hiệu quả nhất nhưng vẫn hài hòa với các loại hình kinh tế khác, giảm thiểu mọi tác động tới người dân trong khu vực.
“Hà Nội có thể nghiên cứu mở rộng sản phẩm du lịch đêm như phát triển dịch vụ du lịch hai bên sông Hồng; Quy hoạch cho việc xây dựng trung tâm mua sắm hiện đại ở gần khu vực trung tâm, chẳng hạn xây dựng trung tâm mua sắm ngầm dưới đất tại Công viên Thống Nhất,” ông Tuấn hiến kế.
Đóng góp ý kiến cho việc phát triển chuỗi hoạt động phát triển sản phẩm du lịch đêm Hà Nội, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hà Nội Nguyễn Thị Mai Anh chia sẻ hoạt động kinh tế du lịch đêm Hà Nội nên đẩy mạnh ở nhiều dịch vụ tương thích và mở rộng ở nhiều khu vực, không nên chỉ tập trung ở khu phố cổ. Hoạt động du lịch ẩm thực cần hình thành những hộ gia đình kinh doanh ẩm thực có năng lực phục vụ khách về đêm.
Trước những góp ý, hiến kế phát triển kinh tế du lịch đêm của các chuyên gia, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang cho biết hiện đơn vị đang xây dựng dự thảo Kế hoạch tổ chức chuỗi hoạt động phát triển sản phẩm du lịch đêm Hà Nội. Theo đó, Sở dự kiến sẽ ra mắt sản phẩm du lịch đêm Hà Nội với tên gọi “Đêm Hà Nội-Điểm chạm của những cảm xúc,” tổ chức cuộc thi review online “Đêm Hà Nội chào đón bạn.”
Thời gian tới, Sở Du lịch Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp, hỗ trợ các địa phương, các tổ chức triển khai thêm sản phẩm du lịch phục vụ kinh tế đêm. Sở sẽ tham mưu, đề xuất với Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành cơ chế, quy định những điều kiện riêng đối với hoạt động kinh doanh về đêm để các sản phẩm du lịch đêm hoạt động đúng quy định, hiệu quả, trở thành “đặc sản” của du lịch Thủ đô./.
