Dự án Trung tâm Thương mại Dịch vụ, văn phòng và Nhà ở cao tầng New Horizon City có địa chỉ tại số 87 đường Lĩnh Nam (phường Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội) chưa được nghiệm thu các điều kiện cần thiết như phòng cháy, chữa cháy, một số điều khoản cam kết..., nhưng chủ đầu tư đã để hàng trăm hộ dân vào ở, sửa chữa, tiềm ẩn những nguy cơ gây nguy hiểm cho tính mạng và tài sản của người dân.
Đến thời điểm này, tình trạng tập trung đông người để đòi quyền lợi tại đây vẫn chưa chấm dứt, ảnh hưởng tới tình hình an ninh trật tự.
Đáng chú ý, tại Công văn số 409/CV-UBND ngày 23/9/2017 của Ủy Ban Nhân dân phường Mai Động nêu rõ, thực tế qua kiểm tra tại chung cư 87 đường Lĩnh Nam (New Horizon City), Ủy Ban Nhân dân phường đã yêu cầu chủ đầu tư xuất trình các văn bản xác định tính pháp lý, các bản vẽ hoàn công của công trình hạ tầng kỹ thuật bên ngoài và phần sở hữu chung của nhà chung cư, tổng mặt bằng, văn bản nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy, chất lượng công trình điện, nước..., nhưng chủ đầu tư chung cư này vẫn chưa xuất trình được văn bản nào. Trong khi đó, chủ đầu tư đã bàn giao hàng trăm căn hộ cho người dân vào sửa chữa và sinh sống.
Theo Phó Chủ tịch Ủy Ban Nhân dân phường Mai Động Nguyễn Trường Thịnh, để thực hiện việc quản lý nhà nước trên địa bàn phường đối với hệ thống nhà chung cư, đảm bảo an toàn đối với người dân cũng như công tác an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn phường, Ủy ban Nhân dân phường đã đề nghị Công an phường Mai Động tạm dừng việc xác nhận đăng ký hộ khẩu thường trú KT1, KT2, KT3 đối với cá nhân, hộ gia đình đã ở tại khu chung cư khi chưa nhận bàn giao nhà chính thức. Đặc biệt, nếu xảy ra mất trật tự an toàn xã hội, tính mạng người dân tại khu chung cư này khi chưa được bàn giao chính thức thì Công an phường, chủ đầu tư phải chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy định pháp luật.
Dự án Trung tâm Thương mại Dịch vụ, văn phòng và Nhà ở cao tầng New Horizon City do Công ty cổ phần xây dựng và kỹ thuật Việt Nam (Vinaenco) làm chủ đầu tư. Dự án gồm bốn tòa có chiều cao từ 19-30 tầng, với hơn 1.200 căn hộ đang trong quá trình hoàn thiện những hạng mục cuối cùng, nhưng có khoảng 200 hộ dân đã đến sinh sống và sửa chữa.
[Chung cư trong ngõ hẹp tại Hà Nội: Trái với quy hoạch xây dựng đô thị]
Chị Đỗ Ngọc Ánh - một trong những cư dân sớm chuyển về tòa nhà New Horizon City chia sẻ: "Tôi cũng biết vào ở như thế này là rất nguy hiểm đối với bản thân và cả gia đình. Về mặt pháp lý cũng không hợp lý, nhưng do không thuận tiện trong việc đi thuê nhà nên gia đình quyết định chuyển về khu chung cư sinh sống."
Theo ghi nhận, không chỉ riêng gia đình chị Ánh cực chẳng đã phải dọn về khu chung cư khi công trình vẫn còn ngổn ngang xây dựng, sửa chữa mà phần đông những hộ chuyển về chung cư New Horizon City đều có hoản cảnh tương tự.
Một số hộ dân bức xúc cho rằng, chủ đầu tư liên tục lùi thời hạn giao nhà dẫn đến nhiều hộ gia đình bị động và gặp rất nhiều khó khăn trong việc bố trí sinh hoạt, sắp xếp công việc cho con trẻ đi học. Thậm chí, khi chuyển về trong điều kiện không hộ khẩu, không đăng ký tạm trú... cũng không được yên khi chủ đầu tư liên tục ra các văn bản vô lý như thu phí dịch vụ sửa chữa nhà ở và nhiều loại phí khác bất hợp lý, dẫn đến việc nhiều ngày qua người dân căng băngrôn, tụ tập đông người để phản đối chủ đầu tư.
Nhiều chuyên gia luật cho rằng, việc chủ đầu tư cố bàn giao nhà cho cư dân về ở cho đúng tiến độ cam kết, trong khi các hạng mục chưa đảm bảo điều kiện là vi phạm các quy định của pháp luật. Tại điều 17, Nghị định số 79/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy quy định: dự án, công trình, phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy đã được thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy, trước khi đưa vào sử dụng phải được chủ đầu tư, chủ phương tiện tổ chức nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy. Theo quy định này, chủ đầu tư bắt buộc phải tổ chức nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy trước khi đưa công trình vào sử dụng.
Còn theo quy định tại Khoản 3 Điều 13 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 về trách nhiệm của chủ đầu tư dự án kinh doanh bất động sản thì chủ đầu tư dự án kinh doanh bất động sản chỉ được phép bàn giao nhà, công trình xây dựng cho khách hàng khi đã hoàn thành xong việc xây dựng nhà, công trình xây dựng và các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ ghi trong dự án đã được phê duyệt, bảo đảm kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực. Trường hợp bàn giao nhà, công trình xây dựng thô thì phải hoàn thiện toàn bộ phần mặt ngoài của nhà, công trình xây dựng đó.
Bên cạnh đó, Luật Phòng cháy chữa cháy năm 2001 (được sửa đổi, bổ sung năm 2013) cũng quy định nghiêm cấm hành vi thi công công trình có nguy hiểm về cháy, nổ, nhà cao tầng, trung tâm thương mại mà chưa có thiết kế được duyệt về phòng cháy và chữa cháy; nghiệm thu và đưa vào sử dụng công trình có nguy hiểm về cháy, nổ, nhà cao tầng, trung tâm thương mại khi chưa đủ điều kiện bảo đảm an toàn về phòng cháy và chữa cháy (Điều 13).
Thực tế thời gian qua, hàng loạt vụ cháy chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội đều xảy ra ở các dự án mà chủ đầu tư vi phạm các quy định về phòng cháy, chữa cháy, gây ra những hậu quả khôn lường, thiệt hại cho cả chủ đầu tư và cư dân sinh sống./.