Nhiều chung cư mini, nhà ở cho thuê vi phạm về xây dựng khi vượt quá số tầng cho phép. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN) Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 991/CĐ-TTg ngày 22/10/2023 về việc tăng cường quản lý trật tự xây dựng và phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ, bảo đảm an toàn, bảo vệ tài sản, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, những ngày qua, thành phố Hà Nội đã tăng cường kiểm tra đối với một số loại hình, cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao.
Trong đó, đã kiểm tra 311/388 nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều phòng hay thường được gọi là “chung cư mini,” đạt 80,2% kế hoạch. Qua kiểm tra đã phát hiện nhiều sai phạm về phòng chống cháy nổ, vi phạm trật tự xây dựng ở loại hình nhà ở trên.
Buông lỏng quản lý từ cấp cơ sở?
Huyện Thạch Thất (Hà Nội) được xem là huyện ngoại thành có nhiều nhà ở riêng lẻ vượt tầng so với quy hoạch, chưa đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy nhiều nhất Thủ đô. Qua rà soát huyện có hơn 20 “chung cư mini” vượt tầng, cùng nhiều nhà trọ chưa đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy.
Sở dĩ huyện có nhiều “chung cư mini” là có Khu đô thị Hòa Lạc được quy hoạch là nơi đóng chân của nhiều trường đại học, doanh nghiệp trong và nước như Đại học Quốc gia; Đại học FPT; doanh nghiệp Viettel, VNPT, FPT… đi vào hoạt động, kéo theo lượng lớn học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động đến với Thạch Thất.
Khoảng 2 năm trở lại đây, Thạch Thất tăng trưởng rất “nóng,” nhu cầu thuê phòng trọ. Nhận thấy nhu cầu lớn, nhiều hộ dân tại địa phương hoặc người ở nơi khác tìm đến Thạch Thất mua đất để xây dựng những căn nhà ở riêng lẻ, nhiều phòng, nhiều tầng với mục đích cho thuê, trọ.
[Vụ cháy chung cư mini ở Thanh Xuân: Công bố phương án hỗ trợ vào 6/11]
Theo quy hoạch, phần lớn các xã của huyện Thạch Thất được xây dựng tối đa 3 tầng 1 tum. Nhưng thực tế, tại địa phương này đã có nhà ở riêng lẻ xây tới 9 tầng. Điển hình là căn nhà ở riêng lẻ của hộ ông Vũ Minh C. và bà Nguyễn Thị Quý H. trú tại phường Việt Hưng (Long Biên), đã xây dựng căn nhà ở riêng lẻ, nhiều phòng có tên “My house” thuộc thôn 1, xã Tân Xã (Thạch Thất).
Ngày 17/4, các hộ này được Ủy ban Nhân dân huyện cấp Giấy phép xây dựng số 23 cho công trình nhà ở riêng lẻ. Công trình có quy mô 3 tầng, 1 tum, diện tích xây dựng là 491,85m2, mật độ xây dựng toàn thửa là 20,7%.
Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng, các hộ đã xây tới 9 tầng, vượt quá mật độ xây dựng của giấy phép nhiều lần, vi phạm về phòng cháy chữa cháy, biến thành "chung cư mini" với gần 150 phòng.
Qua kiểm tra, huyện Thạch Thất phát hiện công trình đã hoàn thiện, chưa đưa vào sử dụng vi phạm về trật tự xây dựng và không đáp ứng yêu cầu về phòng chống chữa cháy nên yêu cầu chủ đầu tư phải “cắt ngọn” 6 tầng công trình trên.
Đến ngày 30/10, ghi nhận tại hiện trường chủ đầu tư công trình trên đã thực hiện tháo dỡ xong toàn bộ phần mái lợp tôn khung sắt; tại tầng 9 đã cơ bản tháo dỡ xong. Hiện chủ đầu tư tiếp tục tháo dỡ phần vi phạm tại tầng 8.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Tân Xã Trần Văn Hòa cho biết, chủ đầu tư cam kết trường hợp không đáp ứng được tiến độ trên, chủ đầu tư sẽ đề xuất với chính quyền xã thuê thiết bị, máy móc để phá dỡ. Kinh phí phá dỡ do chủ đầu tư tự chi trả.
Lý giải về tình trạng địa bàn còn tồn tại một số công trình nhà ở riêng lẻ vi phạm về chiều cao so với quy hoạch, chưa đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy, ông Nguyễn Mạnh Hồng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất bày tỏ vi phạm là xuất phát từ yếu kém của chính quyền địa phương, cơ sở.
Lẽ ra công trình người dân xây dựng phải được tăng cường giám sát, tuyên truyền vận động để không để xảy ra sai phạm. Khi phát hiện sai phạm, cấp cơ sở cần quyết liệt xử lý, tránh để xây cao tầng rồi mới tháo dỡ, thiệt hại về tài sản tốn kém cho nhân dân.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất nhấn mạnh sẽ kiểm điểm trách nhiệm của các cơ quan đơn vị để lấy làm bài học trong quản lý, từ đó giúp cấp ủy chính quyền địa phương quản lý các lĩnh vực trên địa bàn hiệu quả hơn.
Theo tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” trong xử lý vi phạm quản lý nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều phòng, huyện Thạch Thất đã ban hành quyết định về việc tạm dừng lãnh đạo và điều hành công việc của Ủy ban Nhân dân đối với Chủ tịch Ủy ban Nhân dân 3 xã gồm Tân Xã, Bình Yên và Thạch Hòa.
Lý do để tập trung xử lý các vi phạm đất đai, trật tự xây dựng, phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn. Thời hạn của quyết định kể từ ngày ký cho đến khi có thông báo mới.
Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất đồng thời cũng có quyết định phân công lãnh đạo các xã kể trên để lãnh đạo và điều hành công việc của Ủy ban Nhân dân 3 xã kể trên.
Cũng theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất, trong thời gian tới huyện sẽ xem xét đến cán bộ, luân chuyển bố trí sắp xếp lại cán bộ làm sao để phù hợp với năng lực chuyên môn; xem xét trách nhiệm tập thể cá nhân có liên quan đến những sai phạm.
"Xử lý hành chính là chắc chắn, còn có xử lý hình sự hay không sẽ phụ thuộc điều tra của cơ quan công an. Quá trình làm việc các cá nhân, tập thể có tiếp tay cho vi phạm hay không. Nếu có vi phạm sẽ xử lý nghiêm để làm gương cho cán bộ khác," Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất nói.
Kịp thời điều chỉnh quy hoạch phù hợp với thực tiễn
Cùng với xử lý về cán bộ, đối với các công trình có vi phạm về chiều cao, không đáp ứng các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy, huyện Thạch Thất đã cho dán biển thông báo công trình vi phạm trật tự xây dựng và phòng cháy chữa cháy đang xử lý để người dân, học sinh, sinh viên, công nhân biết không thuê trọ và giám sát.
Lực lượng Phòng cháy Chữa cháy và Cứu nạn Cứu hộ, Công an quận Tây Hồ tham gia diễn tập chữa cháy tại chung cư mini cao 6 tầng số 5 ngách 173/49 đường An Dương Vương, phường Phú Thượng, quận Tây Hồ. (Ảnh: TTXVN) Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thạch Thất, để tăng vai trò cho chính quyền cơ sở, các cơ quan chức năng thành phố và trung ương nên bổ sung quy định, đối với công trình vi phạm, có thể cho phép chính quyền địa phương được cắt điện, nước để ngăn ngừa không cho vi phạm phát sinh.
Còn về vấn đề trật tự xây dựng, ông Nguyễn Mạnh Hồng nêu thực tế, huyện được phê duyệt quy hoạch chung từ 2014. Đến nay đã 9 năm, quy hoạch trên đã không còn phù hợp so với thực tế của địa phương, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội của huyện.
Huyện kiến nghị với cấp có thẩm quyền, điều chỉnh quy hoạch về tầng cao tối đa lên 9 tầng đối với nhà ở riêng lẻ trên địa bàn nhằm phù hợp với định hướng phát triển thành phố phía Tây theo Nghị quyết 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị.
Sau vụ cháy tại "chung cư mini" tại phố Khương Hạ khiến nhiều người tử vong, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo, kiểm tra, xử lý, khắc phục các tồn tại đối với nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ; các quận, huyện của thành phố đang tích cực thực hiện.
Đặc biệt, mới đây tại Công điện số 991 của Thủ tướng Chính phủ có yêu cầu Bộ trưởng Bộ Xây dựng khẩn trương kiểm tra, rà soát, kịp thời đánh giá, ban hành theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về quy hoạch, thiết kế về phòng cháy chữa cháy, cấp phép, quản lý, sử dụng… với “chung cư mini,” bảo đảm tuyệt đối an toàn về tính mạng và tài sản cho người sử dụng.
Cũng theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, ông Lê Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã yêu cầu các địa phương, sở ngành đặc biệt là công an, Sở Xây dựng thành phố phối hợp với các đơn vị chức năng, tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng, phòng cháy, chữa cháy của các tổ chức, cá nhân, không để các vi phạm kéo dài, gây bức xúc cho dư luận, ảnh hưởng đến trật tự, an toàn và đời sống nhân dân.
Việc vào cuộc của Hà Nội cho thấy tinh thần kiên quyết xử lý các vấn đề liên quan đến trật tự xây dựng, phòng chống cháy nổ tại “chung cư mini”./.
