Kíp chiến đấu Tiểu đoàn 83, Trung đoàn 238, Sư đoàn Phòng không 363 kiểm tra đạn tên lửa trước khi thực hành bắn đạn thật. (Ảnh: Báo Phòng không-Không quân) Trong cuộc tập kích 12 ngày đêm của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương lân cận, quân và dân Hải Phòng đã anh dũng chiến đấu, góp phần quan trọng cùng quân và dân cả nước giành thắng lợi trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972.
Phát huy truyền thống vẻ vang trong trận thắng này nói riêng và lịch sử hào hùng của thành phố Cảng nói chung, Hải Phòng đang tiếp tục tạo nên những kỳ tích mới.
Đơn vị anh hùng góp phần tạo nên chiến công chung
Trung đoàn Tên lửa 238 nằm trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn Phòng không 363, Quân chủng Phòng không-Không quân, hiện đóng quân trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng.
Trung tá Hoàng Phó Truật, Phó Chính ủy Trung đoàn Tên lửa 238, cho biết Trung đoàn là đơn vị bắn rơi máy bay B-52 đầu tiên trên chiến trường Việt Nam ngày 17/9/1967 (tại trận địa T5, Nông trường Quyết Thắng, Vĩnh Linh). Đây là cơ sở để Quân chủng Phòng không-Không quân viết nên “Cuốn sách đỏ” về cách đánh máy bay B-52, tạo tiền đề quan trọng làm nên chiến thắng lịch sử “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không."
Theo cuốn “Lịch sử Hải Phòng” tập 4, xuất bản năm 2021, trong chiến đấu đánh bại cuộc tập kích đường không bằng máy bay chiến lược B-52 của đế quốc Mỹ, lực lượng phòng không chủ lực bảo vệ Hải Phòng có Sư đoàn Phòng không 363, gồm 2 trung đoàn tên lửa, 2 trung đoàn pháo cao xạ. Trong chiến dịch 12 ngày đêm, Thành ủy, Ủy ban hành chính thành phố Hải Phòng đã nhận định được tình hình, quyết định tạm ngừng sản xuất, triển khai các biện pháp sơ tán, đảm bảo an toàn cho nhân dân.
4 giờ ngày 23/12/1972, Sở Chỉ huy phòng không thành phố phát tín hiệu báo động máy bay B-52 đang bay vào vùng trời Hải Phòng. 4 giờ 30 phút, nhiều tốp máy bay chiến thuật của địch lao vào bắn phá các trận địa tên lửa, cao xạ, sân bay của ta. Đến 4 giờ 45 phút, 24 lần chiếc B-52 cùng 30 máy bay chiến thuật lao vào đánh Hải Phòng.
Các khu vực như Thượng Lý, chợ Sắt, cầu Quay, cầu Treo, các cơ sở công nghiệp và khu dân cư từ cầu Hạ Lý qua Nhà máy Xi măng đến Sở Dầu và xã Lâm Động, cảng Vật Cách đã bị hàng trăm tấn bom B-52 tàn phá.
Trước sự tấn công dữ dội này, các đài radar, các trận địa tên lửa, pháo cao xạ đã đều bị nhiễu nặng. Tuy nhiên, với khả năng nhận diện đúng máy bay B-52, bằng 18 quả đạn, các đơn vị tên lửa của Sư đoàn Phòng không 363 đã tiêu diệt 2 máy bay B-52 của địch.
[Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không: Chiến thắng của ý chí và bản lĩnh]
Trong chiến dịch “Hà Nội - Điên Biên Phủ trên không” quân và dân Hải Phòng đã bắn rơi 17 máy bay các loại của địch, trong đó có 4 máy bay B-52, 1 chiếc F-111, diệt và bắt nhiều giặc lái. Trong chiến thắng chung của quân và dân thành phố Cảng có sự đóng góp quan trọng của Trung đoàn 238.
Theo cuốn “Lịch sử Trung đoàn 238," trong cuộc đọ sức quyết liệt của quân và dân Hải Phòng, Trung đoàn đã đóng góp rất tích cực vào hỏa lực phòng không tầng cao đánh B-52 bảo vệ bầu trời thành phố Cảng. Trung đoàn đã bắn rơi 5 máy bay Mỹ có 2 chiếc B-52 (1 chiếc bị bắn rơi đầu tiên và 1 chiếc bị bắn rơi cuối cùng trên vùng trời Hải Phòng).
Thắng lợi của quân và dân Hải Phòng góp phần quan trọng tạo nên chuyển biến mới của cuộc kháng chiến chống Mỹ, buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Thành phố Cảng của những kỳ tích mới
Với những thành tích trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và trong thời kỳ đổi mới Trung đoàn Tên lửa 238 vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng hai lần danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 1976 và năm 2013. Trung đoàn có ba tiểu đoàn là Tiểu đoàn 81, Tiểu đoàn 82, Tiểu đoàn 85 cùng 6 cá nhân vinh dự được phong tặng Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Kế thừa và phát huy truyền thống đơn vị hai lần Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, những năm gần đây Trung đoàn luôn nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn, chủ động, sáng tạo sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao nhiều năm liền đảng bộ, đảng ủy hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, Trung đoàn vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu," luôn là lá cờ đầu trong phong trào thi đua quyết thắng của Sư đoàn Phòng không 363, Quân chủng Phòng không-Không quân, tiêu biểu là năm 2019 và năm 2022 tham gia diễn tập bắn đạn thật tại trường bắn TB-1 diệt mục tiêu và được tư lệnh Quân chủng Phòng không không quân tặng cờ “Đơn vị bắn xuất sắc."
Năm 2020 và năm 2022, Trung đoàn tham gia hội thao diễn tập kíp chiến đấu tiểu đoàn hỏa lực, kíp chiến đấu sở chỉ huy trung đoàn tên lửa do Quân chủng Phòng không-Không quân tổ chức đều đạt giải nhất toàn đoàn và được Quân chủng tặng cờ.
Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng. (Ảnh TTXVN phát) Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng, trong quá trình dựng nước và giữ nước, Hải Phòng là “lá chắn vững chắc” để bảo vệ Tổ quốc. Những năm đầu của thời kỳ đổi mới, Hải Phòng là địa phương có nhiều đột phá, gợi mở để Trung ương hoạch định chiến lược về đổi mới đất nước.
Nhiều năm gần đây, Hải Phòng phát triển mạnh mẽ và đột phá với tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn thành phố (GRDP) tăng liên tục từ 12 đến 15%/ năm. Tổng thu ngân sách trên địa bàn năm 2022 đạt trên 110.000 tỷ đồng.
Trong bức tranh chung về phát triển kinh tế, xã hội của Hải Phòng, kinh tế biển có bước phát triển đột phá với dấu mốc cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng đưa vào khai thác bến số 1, số 2 từ năm 2018 với khả năng đón tàu có sức chở lên tới 145.000 DWT và phát huy vai trò là cảng nước sâu, cảng cửa ngõ trung chuyển quốc tế, khu vực.
Trung tá Đoàn Tuấn Hải, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn Cảng container quốc tế Tân cảng Hải Phòng (TC-HICT), cho biết sự hình thành và lớn mạnh của TC-HICT góp phần quan trọng để đối tác yên tâm khi đặt nhà máy tại Hải Phòng và các tỉnh thuộc khu kinh tế trọng điểm phía Bắc do cắt giảm được chi phí logistics hàng hóa kết nối trực tiếp đến thị trường Mỹ và châu Âu, những thị trường xuất nhập khẩu lớn, không cần đợi trung chuyển qua cảng nước ngoài.
Với nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển cơ sơ hạ tầng, Hải Phòng trở thành điểm đến lý tưởng của các nhà đầu tư nước ngoài. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của các dự án đang hoạt động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn thành phố đạt 23 tỷ USD.
Tại cuộc gặp mặt của Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng với các doanh nghiệp Hàn Quốc vừa tổ chức, ông Suk Myung Su, Tổng Giám đốc Tổ hợp LG Display Việt Nam đánh giá cao môi trường đầu tư kinh doanh tại thành phố. Hải Phòng đã chuyển hóa trở thành thành phố lý tưởng để đầu tư sản xuất kinh doanh.
Tham quan trưng bày hình ảnh, tư liệu, hiện vật “Điện Biên Phủ trên không - Bản hùng ca chiến thắng” đang diễn ra tại Bảo tàng Hải Phòng, chị Đào Thị Thu Thủy, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Bluecom Vina cho biết chị rất đam mê nghiên cứu lịch sử.
Trưng bày đã gợi mở phần nào những ngày tháng đấu tranh mưu trí, sáng tạo, dũng cảm của lớp cha anh đi trước để chiến thắng đế quốc Mỹ, sau đó tái thiết, xây dựng Hải Phòng phát triển vượt bậc, sánh vai cùng các thành phố quốc tế như hôm nay./.
