Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước cho biết chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vì vậy có thể kéo dài một vài năm không cần giải ngân gấp, nhanh. Tuy nhiên, nhưng những dự án đủ điều kiện thì sẽ được giải ngân ngay.
Thông tin này được ông Tú đưa ra tại Hội nghị đẩy mạnh triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng, do Ngân hàng Nhà nước phối hợp Bộ Xây dựng tổ chức ngày 12/3 tại Hà Nội.
Đề nghị hạ lãi suất gói 120.000 tỷ đồng
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) cho biết tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh các dự án nhà ở xã hội rất ít, quá trình thực hiện lại quá dài. Do đó ông Tuấn Anh đề nghị các địa phương giao đất sạch cho dự án thực hiện các chương trình phát triển nhà ở xã hội thì doanh nghiệp mới thực hiện đầu tư, giải ngân vốn mới nhanh được.
Đối với các ngân hàng thương mại, hiện thủ tục vay vốn đang rất lâu vì phải trải qua quá trình thẩm định hiệu quả của dự án. Do đó, ông Tuấn Anh đề xuất nên bỏ qua quá trình này bởi đã là phát triển nhà ở xã hội thì đương nhiên dự án phải có hiệu quả, quy định rất rõ chủ đầu tư được 10% lợi nhuận trên tổng chi phí của dự án.
Bố trí quỹ đất, thu hút đầu tư để hoàn thành 130.000 căn nhà ở xã hội năm 2024
Theo Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản, để hoàn thành mục tiêu 130.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2024, việc quan trọng là bố trí quỹ đất, quy định rõ hơn về chính sách ưu đãi.
Nhìn nhận một cách thực tế hơn, đại diện Công ty cổ phần Đức Mạnh tại Đà Nẵng chỉ rõ thực trạng có cung thì mới có cầu, các thủ tục hành chính để xây và mua nhà ở xã hội còn nhiều vướng mắc dẫn đến người dân không mua được nhà nên sẽ không vay tiền.
Cũng theo đại diện của Công ty cổ phần Đức Mạnh, lãi suất cho vay của gói 120.000 tỷ đồng còn cao. Hiện mức lãi suất cho vay bình thường là 8%-9% nhưng lãi suất của gói vay 120.000 tỷ đồng đã là 7%-8,2%.
“Mức lãi suất này chênh lệch không lớn với mức lãi suất thông thường do đó đề nghị ngân hàng xem xét giảm mức suất xuống thấp hơn nữa để doanh nghiệp ‘mặm mà’ với việc vay vốn,” đại diện Công ty cổ phần Đức Mạnh nói.
Trong khi đó, đại diện các ngân hàng thương mại lại cho biết khó khăn trong giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội là khả năng đáp ứng của chủ đầu tư về năng lực tài chính, tài sản bảo đảm, tính thanh khoản của dự án, giới hạn về tỷ suất lợi nhuận của các dự án nhà ở xã hội…
Ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) khẳng định ngân hàng này rất muốn cho vay, luôn tìm kiếm và tiếp cận khách hàng để có thể giải ngân. Với riêng gói 120.000 tỷ đồng, ngay khi Ngân hàng Nhà nước có văn bản chỉ đạo BIDV đã triển khai đến toàn chi nhánh nhưng còn nhiều thủ tục vấn đề cần giải quyết nên đến nay mới tiến cập 8 dự án, phê duyệt 4 dự án và giải ngân hơn 96 tỷ đồng.
“Con số phê duyêt đợi giải ngân lớn hơn nhiều nhưng các chủ đầu tư vẫn chưa có nhu cầu giải ngân bởi muốn dùng vốn tự có trước,” ông Lê Ngọc Lâm cho biết thêm.
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng Gám đốc Vietcombank cũng cho biết Vietcombank mong muốn được cho vay nhưng các dự án để đủ điều kiện pháp lý để được vay thì đang gặp khó khăn. Vietcombank đã tích cực phối hợp khách hàng cùng hoàn thiện thủ tục nhưng những thủ tục liên quan đến chính quyền địa phương lại gặp khó khăn.
"Về đề suất giảm lãi suất và kéo dài thời gian giảm lãi suất ưu đãi của các doanh nghiệp, ở đây Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra giảm 1,5%-2% và cố định 3-5 năm, nhiều doanh nghiệp thấy mức lãi suất này vẫn cao nhưng hiện xu thế giảm lãi suất chưa rõ ràng mà ngân hàng thương mại cam kết lãi suất thấp như vậy trong 3-5 năm là tiềm ẩn ro cho các ngân hàng nhưng vì nhiệm vụ chính trị nên vẫn cam kết. Vì vậy nếu kéo dài hơn nữa thì sẽ rất rủi ro," ông Tùng chia sẻ.
Thông tin về tình hình triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Xuân Bắc - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng Ngân hàng Nhà nước cho biết đến nay mới có 28/63 Ủy ban Nhân dân tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với 68 dự án, trong đó một số tỉnh đã công bố nhiều dự án là Hà Nội (6 dự án), Thành phố Hồ Chí Minh (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)... Trong 68 dự án thuộc 28 tỉnh, thành phố thì có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các dự án còn lại không có nhu cầu vay vốn do đã hoàn thành hoặc đã thu xếp nguồn vốn khác.
Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng.
Giải ngân đúng mục tiêu
Chỉ ra nguyên nhân nhiều dự án chậm giải ngân, ông Bắc cho biết qua báo cáo của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố có một số địa phương chưa công bố danh mục này mặc dù Sở Xây dựng đã có văn bản đề nghị. Ngoài ra, một số dự án thuộc danh mục được công bố nhưng chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn (do đã hoàn thành hoặc đã vay vốn từ các nguồn khác).
Trong khi đó các tổ chức tín dụng qua tiếp cận, thẩm định các dự án nhận thấy một số dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý, về giải phóng mặt bằng, về thủ tục tính tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất… Những vướng mắc về mặt pháp lý cũng là nguyên nhân dẫn tới các tổ chức tín dụng chưa có cơ sở để cấp tín dụng cho chủ đầu tư dự án.
Về phía người mua nhà, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố, nhiều dự án đang thi công phần móng hoặc đang trong giai đoạn lựa chọn nhà thầu, chưa khởi công, đang giải phóng mặt bằng… vì vậy chưa đủ điều kiện mở bán sản phẩm.
Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước cho biết riêng chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội là nguồn vốn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước (không phải vốn ngân sách nhà nước) cam kết giảm lãi suất 1,5%-2% so với lãi suất trung, dài hạn bình quân của bốn ngân hàng thương mại. Trong đó, giảm 1,5% áp dụng cho những nhà đầu tư kinh doanh. Còn 2% áp dụng cho người mua nhà. Như vậy tính tổng thể là được giảm 3,5%.
“Một số tập đoàn lớn phản hồi không tiếp cận được gói 120.000 tỷ bởi lẽ doanh nghiệp không chọn đúng ngân hàng, gói tín dụng này chỉ có ở 4 ngân hàng thương mại Nhà nước. Gần đây có thêm Ngân hàng Tiên phong với gói 5.000 tỷ đồng,” Phó Thống đốc cho hay.
Nêu quan điểm cho vay đối với gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nêu cho biết, phải giải ngân là đúng mục tiêu, đúng đối tượng, hướng tới nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.
“Do đây là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vì vậy có thể kéo dài một vài năm cho nên không giải ngân thật gấp, thật nhanh. Nhưng những dự án đủ điều kiện thì phải được giải ngân ngay,” Phó Thống đốc lưu ý.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng trong việc xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Nhà ở; theo dõi tình hình triển khai Chương trình để đề xuất sửa đổi cho phù hơp với thực tế triển khai. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành chủ động, linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, hạ lãi suất, tạo cơ sở để hạ lãi suất cho vay theo Chương trình theo đúng tinh thần tại Nghị quyết 33/NQ-CP./.
