Nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị, tổ chức, bạn đọc, đối với dự thảo Tờ trình và Nghị quyết về thí điểm một số chính sách tháo gỡ khó khăn về thể chế để nhà ở xã hội có thể đưa vào triển khai ngay.
6 nhóm chính sách cần thí điểm
Nói về sự cần thiết của việc ban hành Nghị quyết trên, đại diện Bộ Xây dựng cho hay thời gian qua, công tác phát triển nhà ở xã hội đã đạt được một số kết quả quan trọng, song quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách nên thực tế vẫn chưa đáp ứng mục tiêu đề ra.
Vì thế, Quốc hội cần phải sớm có Nghị quyết thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp.
Trước đó, ngày 17/2/2023, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Trong đó, Thủ tướng có giao Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội.
Xác định sự cần thiết trên, Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ quyết nghị: “Trong lúc chờ Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) để tháo gỡ tổng thể đồng bộ những khó khăn, vướng mắc hiện nay trong phát triển nhà ở nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng, Chính phủ xây dựng, trình đề nghị Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội.”
Mục đích của Nghị quyết thí điểm trên nhằm đẩy mạnh nguồn cung nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp gắn với việc thực hiện “Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” (gọi tắt là Đề án).
[Nhà ở công nhân tại khu công nghiệp: Quy định trong luật còn mờ nhạt]
Hiện nay, Bộ Xây dựng đang đề xuất xây dựng Nghị quyết với 6 nhóm chính sách lớn, cần thí điểm: Đất để xây dựng nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội; quyền và ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội; xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội không phải do Nhà nước đầu tư xây dựng; đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội; phát triển nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp.
Trên tinh thần đó, Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ chấp thuận cho phép cơ quan này nghiên cứu xây dựng hồ sơ, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội theo trình tự, thủ tục rút gọn, thông qua tại kỳ họp Quốc hội gần nhất.
Nghị quyết về thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp, có hiệu lực đến khi Luật Nhà ở (sửa đổi) được thông qua và có hiệu lực (dự kiến ngày 1/7/2024).
“Nếu được Chính phủ đồng ý, Bộ Xây dựng sẽ khẩn trương phối hợp Bộ Tư pháp và các bộ, ngành xây dựng hồ sơ, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để báo cáo Chính phủ, Quốc hội theo đúng quy định,” đại diện Bộ Xây dựng nói.
Tập trung phát triển nhà ở xã hội
Theo Bộ Xây dựng, hiện nay tại các khu vực đô thị cả nước có hơn 1,7 triệu người khó khăn về nhà ở và 1,7 triệu công dân có nhu cầu ổn định chỗ ở. Từ nay đến năm 2030, cả nước cần 2,4 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.
Qua tính toán, đề án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 sẽ hoàn thành khoảng 428.000 căn; trong giai đoạn tiếp theo từ năm 2025-2030, hoàn thành khoảng 634.200 căn.
Bàn về vấn đề trên, ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho rằng mặc dù Chính phủ yêu cầu từ nay đến năm 2030 phát triển khoảng 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhưng vẫn còn nhiều việc phải tháo gỡ.
“Theo đó, một số yêu cầu cần phải làm hiện nay là đẩy nhanh quy trình lựa chọn nhà đầu tư và quy trình xét duyệt. Nếu có Nghị quyết thí điểm trên, các doanh nghiệp bất động sản sẽ được tháo gỡ khó khăn về mặt hành chính,” ông Khởi nhấn mạnh.
Ngoài ra, theo ông Khởi, các cơ quan quản lý cũng cần điều hành linh hoạt, đồng bộ chính sách tiền tệ, khơi thông dòng vốn tín dụng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm khai thác và huy động tối đa các nguồn lực tài chính trong và ngoài nước cho phát triển nhà ở nói riêng và thị trường bất động sản nói chung; đề xuất giãn nợ gốc, lãi vay cho các doanh nghiệp...
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Khôi cũng khuyến nghị Chính phủ, Quốc hội cần nhanh chóng thể chế hoá và bảo đảm hiệu lực thực thi bằng văn bản quy phạm pháp luật về những định hướng, điều kiện thuận lợi, ưu đãi đã được xác định trong Đề án về hạ tầng, đất đai, tài chính… cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở xã hội.
Trong từng giai đoạn, các địa phương cần đề ra mục tiêu cụ thể, như xây ký túc xá cho sinh viên, nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở cho nhóm người yếu thế dựa trên tầm nhìn quy hoạch, chính sách đất đai và phân bổ nguồn lực phù hợp; có kế hoạch, lộ trình bài bản để giải quyết nhu cầu tiếp cận nhà ở của mọi người dân gắn với quy hoạch đô thị...
“Trong thời gian tới, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, chính quyền địa phương, các chuyên gia, doanh nghiệp để tăng cường nghiên cứu, đề xuất cơ chế, giải pháp chính sách phát triển nhà ở xã hội bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và định hướng của Đề án,” ông Khôi nhấn mạnh./.