Các bác sỹ Khoa Nội tiêu hóa (Bệnh viện E) vừa nội soi ruột non bóng đôi gắp giun mỏ trong ruột non gây chảy máu ồ ạt cho một bệnh nhân nam (36 tuổi, người dân tộc Dao, ở huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai).
Bệnh nhân được chuyển từ một bệnh viện tuyến dưới lên cấp cứu Bệnh viện E trong tình trạng mệt mỏi, suy kiệt, da xanh, mất thăng bằng do mất máu nhiều, mạch nhanh, huyết áp tụt…
[Quân y đảo Tiên Nữ kịp thời cấp cứu ngư dân gặp nạn trên biển]
Các bác sỹ tuyến dưới đã thực hiện nội soi dạ dày, đại tràng nhưng không phát hiện tổn thương gây nên tình trạng mất máu của bệnh nhân. Điều trị khoảng 14 ngày, tình trạng bệnh ngày càng nặng, khiến cơ thể bệnh nhân gần như suy kiệt hoàn toàn nên đã chuyển Bệnh viện E để tìm nguyên nhân.
Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sỹ Bệnh viện E đã chỉ định bệnh nhân truyền máu, truyền dịch nâng cao thể trạng. Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đa dãy nhằm khảo sát mạch máu ruột non để phát hiện bất thường.
Sau khi tiến hành hội chẩn, các bác sỹ khoa Nội tiêu hóa quyết định theo dõi xuất huyết tiêu hóa do nguyên nhân từ ruột non và chỉ định nội soi ruột non bóng đôi tìm nguyên nhân.
Kết quả cho thấy có nhiều giun lúc nhúc bám trên niêm mạc ruột hút máu với nhiều điểm tổn thương trên niêm mạc ruột chảy máu, gây nên thiếu máu trầm trọng cho bệnh nhân. Các bác sỹ đã tiến hành gắp giun và sinh thiết tổn thương cho bệnh nhân.
Ở một đoạn ruột non của bệnh nhân đã có gần 20 con giun trưởng thành. Các bác sỹ đã gửi mẫu đến Viện Sốt rét ký sinh trùng và côn trùng trung ương để định danh ký sinh trùng và kết quả khẳng định đó là giun mỏ.
Thạc sỹ Đặng Trung Thành, Phó trưởng Khoa Nội Tiêu hóa (Bệnh viện E)-người tham gia trực tiếp nội soi gắp giun mỏ cho bệnh nhân cho biết, loại giun này có đôi răng hình bán nguyệt sắc bén ngoạm vào niêm mạc ruột để hút máu (khoảng 0,03-0,05ml/ngày). Trong khi hút máu, giun tiết ra chất chống đông máu làm cho các vết tổn thương do giun ngoạm vẫn tiếp tục chảy máu, kể cả khi con giun này đã chuyển sang ký sinh ở chỗ khác.
Không những vậy, giun mỏ hút máu liên tục gây nên tình trạng mất máu nhiều ở bệnh nhân. Trong quá trình ký sinh và hút máu loại giun mỏ còn tiết ra độ tố ức chế cơ quan tạo máu sản sinh hồng cầu làm trầm trọng thêm tình trạng mất máu.
Bác sỹ Đặng Trung Thành phân tích, người nhiễm giun mỏ không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu mà chủ yếu là triệu chứng thiếu máu nên việc phát hiện, chẩn đoán được người bệnh mắc giun mỏ rất khó, dễ nhầm lẫn với một số bệnh thiếu máu do viêm loét dạ dày, tá tràng... Chu kỳ vòng đời của giun mỏ là 10-15 năm nếu không được điều trị.
Ấu trùng giun mỏ sống trong phân hoặc đất như mũi đất, thân cây, ngọn cỏ, ấu trùng có thể leo cao tới 2m và có khả năng xâm nhập vào cơ thể người qua da và niêm mạc. niêm mạc (kẽ ngón chân, cẳng chân...) theo tĩnh mạch về tim, phổi. Ở phổi, ấu trùng phát triển rồi lên họng hầu và được nuốt lại xuống ruột, ký sinh ở tá tràng và phát triển thành giun móc, giun mỏ trưởng thành. Ấu trùng giun mỏ cũng có thể vào cơ thể qua đường ăn uống do thức ăn, nước có nhiễm ấu trùng.
Bệnh nhân trên cho biết công việc chính là trồng cây quế và cây ăn quả nên thường xuyên tiếp xúc với đất nhưng lại không mang đồ bảo hộ, thậm chí có thói quen nằm trên nền đất ruộng để ngủ, ăn các loại rau rừng, măng chưa nấu chín, uống nước suối (chưa đun sôi).
Bệnh nhân không biết mắc giun mỏ khi nào, từ cuối tháng 1/2020 có hiện tượng sụt cân, bụng thường xuyên xuất hiện những cơn đau dữ dội vùng thượng vị nên đã đi khám và điều trị ở bệnh viện tuyến dưới nhưng không đỡ, nên xin lên Bệnh viện E điều trị kịp thời.
Để phòng tránh nhiễm giun sán nói chung, đặc biệt nhiễm giun mỏ nói riêng, bác sỹ Thành khuyến cáo người dân cần đảm bảo vệ sinh, an toàn lao động, giữ vệ sinh cá nhân như rửa tay trước khi ăn hoặc chuẩn bị thức ăn, không ăn rau sống khi chưa rửa thật sạch, ăn chín uống sôi.
Người tiếp xúc trực tiếp với đất, tránh ấu trùng nhiễm vào người bằng cách có phương tiện bảo vệ: đi ủng, đeo găng tay cao su khi lao động và tiếp xúc với đất. Đối với người bệnh, khi có các biểu hiện của thiếu máu như hoa mắt chóng mặt phân đen, cần đến ngay cơ sở y tế để điều trị kịp thời./.