Người biểu tình phản đối phân biệt chủng tộc tập trung phía trước Nhà Trắng tại Washington D.C., Mỹ, ngày 24/6/2020. (Nguồn: THX/TTXVN) Trang mạng thehill.com đưa tin không biết có ai đã quên chiến lược kinh tế của Joe Biden trong chiến dịch tranh cử năm 2008 hay chưa?
Theo ông Biden, giải pháp đó là “một từ gồm 3 chữ cái: Job (việc làm).”
Trong bối cảnh xung đột sắc tộc gây đau đầu ở nước Mỹ, giải pháp dài hạn và hứa hẹn nhất vẫn là việc làm.
Kể từ năm 1964, nước Mỹ đã nỗ lực sửa chữa những sai lầm lịch sử chống lại người da màu. Nhiều luật đã được thông qua và tích cực thực thi để chấm dứt tình trạng phân biệt đối xử và chia rẽ. Những luật giúp người da màu và da trắng thoát nghèo cũng đã được ban hành.
Các chương trình công bằng xã hội nhằm mục đích khắc phục sự thiên vị trong tuyển dụng, thăng chức và tuyển sinh đại học; sống bình đẳng ở bất kỳ khu phố nào; được tiếp cận các khoản vay thế chấp; cung cấp viện trợ tài chính cho các hộ nghèo; trông nom trẻ cho các bà mẹ đi làm; cung cấp thực phẩm cho các gia đình và trẻ em ở trường học; giúp trẻ “khởi đầu” trong học tập; trả tiền nhà và hỗ trợ pháp lý; tài trợ cho các doanh nghiệp thuộc sở hữu của người thiểu số; cung cấp chăm sóc y tế miễn phí cho người nghèo; và phối hợp với các trường công lập để cung cấp cơ hội học tập bình đẳng.
Hàng nghìn tỷ USD đã được sử dụng và hàng chục triệu gia đình từ tất cả các chủng tộc đã được giúp đỡ để thoát khỏi cảnh đói nghèo, được cho ăn, cho ở và thay đổi việc làm.
[Làn sóng phản đối nạn phân biệt chủng tộc lan sang ngành điện ảnh Mỹ]
Những người Mỹ da màu - từng bị hắt hủi vào đầu thế kỷ trước - đã nổi lên mạnh mẽ và thấy rõ ở mọi ngóc ngách trong đời sống xã hội Mỹ - truyền thông, kinh doanh, chính trị, thể thao, giải trí và tất cả mọi ngành nghề.
Nhiều người đã trở nên vô cùng giàu có. Song các vấn đề chủng tộc nghiêm trọng vẫn tồn tại. Người da trắng phải hiểu rằng trải nghiệm của người da màu ở Mỹ ngày nay, mặc dù tốt hơn so với 50 năm trước, vẫn rất khác so với người da trắng.
30% người mẹ da trắng có việc làm là đơn thân, còn ở người mẹ da màu là 67%. Trẻ em da màu có 68% cơ hội được nuôi dậy bởi cha mẹ, có thể đang có việc làm; còn ở trẻ em da trắng là 25% và thường cha mẹ không cần làm việc.
Nhiều người da trắng ban đầu phản ứng “xấu xí” trước lời kêu gọi của phong trào Black Lives Matter (Mạng người da đen cũng đáng giá - BLM) “phá vỡ cấu trúc gia đình hạt nhân được phương Tây quy định” và nuôi dậy con cái theo một cấu trúc chung.
Nhưng BLM cũng có lý do. Các chương trình chẳng hạn như Hỗ trợ cho các gia đình có trẻ em phụ thuộc đã giúp “tiêu diệt” hiệu quả gia đình hạt nhân da màu kể từ những năm 1960 bằng cách cung cấp phúc lợi lớn hơn cho các hộ gia đình không có cha - sẽ phải mất nhiều thế hệ để khắc phục điều đó hoặc bằng một giải pháp chung.
Khoảng cách giàu nghèo giữa người da trắng và da màu là tương đối lớn, thậm chí kể cả tài sản thừa kế. Khoảng cách về tiền lương cũng vậy. Khoảng cách giáo dục và chất lượng trường công là tương đối đáng kể.
Kể từ năm 1964, cả người da trắng và người da màu đều cảm thấy khá hơn và đã có sự cải thiện đáng kể về tiền lương, tốt nghiệp trung học và đại học và sự giàu có, nhưng khoảng cách vẫn còn lớn.
Và những trải nghiệm và cảm giác của người da trắng và người da màu là rất khác nhau. Đã có những lời kêu gọi bù đắp và có “các chương trình” khác.
Nhưng điều cuối cùng mà người Mỹ da màu cần là nhiều “chương trình” hơn nữa. Một số chương trình hiện nay là có ích nhưng chúng không thể giải quyết được vấn đề.
Khi người Mỹ da màu ở mọi tầng lớp nói rằng họ phẫn nộ hay sợ hãi trước thái độ và hành động của cảnh sát trong các cộng đồng của họ, vậy thì cần phải có sự thay đổi nào đó.
Với môi trường phức tạp như vậy, không khó để tưởng tượng sự phẫn nộ này. Các cuộc thăm dò đều cho kết quả chung: Trải nghiệm của người da màu ở Mỹ là rất khác so với người da trắng. Nếu người thiểu số không cảm thấy thoải mái ở Mỹ, không ai trong chúng ta cũng cảm thấy vậy. Đất nước chúng ta “chưa đủ lớn” cho đến khi tất cả người Mỹ cảm thấy có đặc quyền như những người Mỹ da trắng.
Đáp ứng yêu cầu cải cách cảnh sát có thể giúp giảm bớt, nhưng không có cải cách cảnh sát, không có cuộc chiến chống ma túy, không có sự bù đắp hay viện trợ nào có thể làm thay đổi nỗi sợ hãi, phẫn nộ và xảo quyệt ngoại trừ thái độ phân biệt chủng tộc có thể cảm nhận thấy.
Thời gian là câu trả lời, nhưng khó cho một xã hội thiếu kiên nhẫn mong muốn khắc phục ngay lập tức mọi vấn đề. Tuy nhiên, không có câu trả lời nhanh chóng, “mang tính cách mạng.”
Câu trả lời hiệu quả ở đây là "việc làm." Những công việc thực sự với tương lai thực sự - trái ngược với những việc làm do chính phủ bịa đặt - có thể giúp tạo ra hy vọng, bản sắc, tôn trọng lẫn nhau và tự trọng, nỗ lực phấn đấu và tiếp xúc hàng ngày với nhiều người và văn hóa khác nhau. Đó là cơ sở đáp ứng quan trọng để dần thay đổi kết cấu xã hội - không phải là không có xung đột và bất đồng, nhưng chắc chắn với sự hiểu biết và đánh giá cao về nhau.
Đây là giải pháp chậm chạp và không phải duy nhất, nhưng việc tiếp tục làm việc cùng nhau là nỗ lực tốt nhất để đạt được sự hòa hợp chủng tộc. Trong đó, điều đặc biệt quan trọng là tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn ở khu vực tư nhân cho những người có thu nhập thấp để mọi người có thể tìm kiếm việc làm với một tương lai tốt hơn.
Việc làm của chính phủ là rất quan trọng, nhưng nền kinh tế Mỹ không thể phát triển và giúp tất cả người Mỹ thịnh vượng mà không có một khu vực tư nhân năng động.
Khế ước xã hội của Mỹ nên mở rộng đầu tư tư nhân để tạo việc làm, và cam kết thúc đẩy mạnh mẽ tất cả các công ty thuộc khu vực tư nhân thuê và đào tạo người thiểu số càng nhiều càng tốt với những công việc tốt và lâu dài.
Một nước Mỹ thực sự vĩ đại phải cam kết đem đến một tương lai tuyệt vời cho tất cả mọi người, và điều đó chỉ có thể là... việc làm./.
