Hơn 75 năm hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc Việt Nam, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu - một trong những cánh chim đầu đàn của nền tân nhạc cách mạng Việt Nam - vẫn luôn được rất nhiều người yêu quý, mến mộ bởi tài năng và phẩm chất.
Ở con người của người nhạc sỹ không tuổi, toát lên sự gần gũi, thân thuộc và sự lạc quan, yêu đời mà hiếm nhạc sỹ nào có được. Đến những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời, Nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu vẫn còn cống hiến cho âm nhạc Việt Nam với vai trò là một vị giám khảo vui tính trong cuộc thi "Tiếng hát mãi xanh."
Sự nghiệp sáng tác của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu đã để lại với hơn 100 tác phẩm, trong đó phần lớn các tác phẩm là những ca khúc cách mạng truyền thống, được sáng tác từ trước khi đất nước hoàn toàn thống nhất, nhưng đến tận bây giờ, đa số các tác phẩm của ông đều để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng.
Các tác phẩm được nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu sáng tác với nhiều chủ đề từ những bài ca cách mạng, những bài hát về quê hương và những bài hát ca ngợi tình yêu đôi lứa như ''Hành khúc ngày và đêm," "Ở hai đầu nỗi nhớ," "Bóng cây Kơnia," "Thơ tình cuối mùa Thu," "Thuyền và Biển," "Hành khúc ngày và đêm," "Cuộc đời vẫn đẹp sao," "Sợi nhớ sợi thương…"
Đặc biệt, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu đã phổ nhạc rất thành công cho nhiều bài thơ, như các tác phẩm "Thơ tình cuối mùa Thu," "Thuyền và Biển" (thơ Xuân Quỳnh), "Cuộc đời vẫn đẹp sao" (thơ Dương Hương Ly)… trong đó, dấu ấn rõ nét nhất ở các tác phẩm này chính là sự hòa quyện mượt mà giữa giai điệu và ngôn từ thơ ca.
Nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu còn sáng tác thành công những ca khúc cách mạng như "Mùa đông binh sỹ," "Giải phóng quân," "Tuyên truyền xung phong," "Nhớ ơn Hồ Chủ tịch," "Những ánh sao đêm…" thể hiện một tinh thần vừa là một người nhạc sỹ, vừa là người chiến sỹ đầy trách nhiệm vì sự nghiệp đấu tranh, bảo vệ đất nước trong sự lạc quan, hùng hồn và mạnh mẽ.
Ngoài ra, ông còn là tác giả sáng tác những tác phẩm dành cho thiếu nhi với các ca khúc tiêu biểu như "Đội kèn tí hon," "Nhớ ơn Bác."
Với những đóng góp của ông trong suốt hơn 75 năm qua, năm 2000, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu - con chim vàng của nền âm nhạc Việt Nam được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
Chia sẻ về những tình cảm đặc biệt dành cho nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu, nhạc sỹ Phú Quang nhớ lại kỷ niệm vào đầu năm 2000 khi thực hiện chương “Dấu ấn hai thế kỷ,” Lúc đó nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu đã bước qua tuổi 80, nhưng tinh thần nghệ sỹ của người nghệ sỹ già vẫn rất yêu đời và lạc quan.
Nhạc sỹ Phú Quang bộc bạch, có lẽ bất kỳ ai tiếp xúc với nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu đều ấn tượng bởi sự nhân từ, đôn hậu, một tấm lòng bao dung nhưng lại rất nghệ sỹ. Vì vậy, mỗi tác phẩm của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu, tuy giản dị mộc mạc như chính con người của ông nhưng lại sâu sắc, đi vào lòng người.
Theo nhạc sỹ Phú Quang, với những đóng góp của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu trong hai thế kỷ qua, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu xứng đáng là một trong những người đóng góp gia sản lớn cho nền âm nhạc Việt Nam.
Dù đến tận những phút cuối cùng của cuộc đời nhưng tâm hồn ông vẫn đầy lạc quan và đam mê âm nhạc. Những bản tình ca ông viết như chính con người ông mang đến cho tất cả mọi người sự tin yêu vào cuộc sống hơn.
Trước sự ra đi đột ngột của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu, nghệ sỹ ưu tú Thanh Thúy xúc động bày tỏ, cách đây hơn 20 năm khi bước chân vào con đường nghệ thuật, một trong những người nhạc sỹ để lại nhiều dấu ấn nhất trong sự nghiệp ca hát đó chính là nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu.
Chính nhạc sỹ là người đã truyền cảm hứng, chỉ dẫn tận tình cho những thế hệ ca sỹ trẻ mới bước chân vào nghệ thuật. Kỷ niệm đáng nhớ nhất đối với nghệ sỹ ưu tú Thanh Thúy vào năm 1993 khi Thanh Thúy tham dự cuộc thi Tiếng hát Truyền hình (Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện).
Thanh Thúy chia sẻ: "Khi vào vòng chung kết, Thúy đã chọn ca khúc 'Anh ở đầu sông em cuối sông' do nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu sáng tác. Lúc ấy, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu là thành viên Ban giám khảo và đã chấm Thúy 10 điểm.
Cũng ngay sau đó, nhạc sỹ đã trực tiếp chia sẻ lý do vì sao lại cho Thúy điểm 10 và giải thích: “Chính do cách hát vẫn giữ ngữ âm, ngữ điệu của người Nam Bộ của cháu. Cháu nên giữ và phát huy nhé!” Đó là bài học đầu tiên và sâu sắc nhất trong cuộc đời nghệ thuật của Thanh Thúy.
Nghệ sỹ ưu tú Thanh Thúy cho rằng sự ra đi đột ngột của nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu là tổn thất to lớn của nền âm nhạc Việt Nam. Ông là tấm gương chân, thiện, mỹ mà các thế hệ văn nghệ sỹ trẻ hiện vẫn chưa kế thừa được phải cần học hỏi, tìm động lực sáng tạo trong nghệ thuật để giữ được cái hồn, tinh hoa trong nền âm nhạc Việt Nam.
Gần đây nhất vào vòng chung kết cuộc thi “Tiếng hát mãi xanh” mùa giải 2015 được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh hồi giữa đầu tháng 6/2015, nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu vẫn còn làm giám khảo của cuộc thi.
Dù là vị giám khảo già nhất Việt Nam, nhưng ông vẫn giữ nguyên nét đáng yêu, dí dỏm trên chiếc “ghế nóng” với những phát biểu “để đời” như phong danh hiệu “Chiếc lá còn xanh” cho một thí sinh nữ đã bước sang tuổi 40 khi cô thể hiện ca khúc "Chiếc lá cuối cùng."
Tuy không thể vượt qua được quy luật cuộc đời, nhưng với công chúng và nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sỹ Phan Huỳnh vẫn sống mãi./.