Khoảng 1 tuần sau khi được chuyển phôi làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), người phụ nữ 46 tuổi (ở Hà Nội) bất ngờ rơi vào tình trạng hôn mê sâu, suy đa tạng do suy gan tối cấp và phải thở máy. Nếu không được ghép gan, chỉ 1-2 ngày bệnh nhân có thể tử vong. Ghép gan cấp cứu là cách duy nhất cứu sống bệnh nhân.
Và như có một phép màu khi đúng vào lúc người bệnh nguy kịch thì có trường hợp chết não hiến tạng có các chỉ số ghép tương thích.
Tiến sỹ Dương Đức Hùng - Chủ tịch Hội đồng khoa học, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết đây là ca ghép ngoạn mục, lần đầu tiên một trường hợp suy gan cấp cứu, suy đa tạng đang điều trị hồi sức được ghép gan thành công từ người cho gan chết não.
Ca ghép gan ngoạn mục
Sáng 7/5, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức công bố về ca ghép gan ngoạn mục lần đầu tiên được thực hiện thành công tại Bệnh viện.
Theo ông Hùng, đây cũng là lần đầu tiên hệ thống ghép tạng của Việt Nam tiến hành ghép tạng đối với bệnh nhân đã hôn mê, sự sống chỉ còn tính bằng giờ...
Phó Giáo sư Nguyễn Quang Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Ghép tạng (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) cho biết bệnh nhân là T.T.H 46 tuổi, hôn mê gan sau khi bị suy gan cấp.
Bệnh nhân có hoàn cảnh đặc biệt khiến đội ngũ y bác sĩ xót xa. Chị H. bẩm sinh sứt môi, hở hàm ếch, đã được phẫu thuật nụ cười nhiều lần. 39 tuổi chị mới lập gia đình và không may lại hiếm muộn. Trên con đường tìm con bằng phương pháp IVF, chị đã thử đến 4 lần nhưng chưa thành công. Đáng buồn hơn, thuốc IVF là thuốc nội tiết nên ảnh hưởng vô cùng lớn tới bệnh viêm gan B của bệnh nhân.
Trước khi nhập viện 4 ngày, chị H vô cùng mệt mỏi, tình trạng vàng da tăng dần, chức năng gan và tri giác giảm, sốt cao. Chị đến khám tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương thì phát hiện men gan tăng cao, không có thai trong buồng tử cung nên được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu.
Tình trạng của bệnh nhân trở nặng rất nhanh. Chỉ trong vòng 6 tiếng, bệnh nhân rơi vào hôn mê sâu, lơ mơ, vàng da, loạn thần, tổn thương phổi lan tỏa 2 bên rất nặng, phải đặt máy thở. Bệnh nhân được chẩn đoán suy gan cấp, hội chứng não gan độ II trên nền tiền sử viêm gan B chưa rõ.
Bệnh nhân sau đó được chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chẩn đoán suy gan cấp và có chỉ định phẫu thuật ghép gan toàn bộ từ người cho chết não.
Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho hay nếu không được ghép gan, chỉ 1-2 ngày bệnh nhân có thể tử vong. Bệnh nhân được chuyển sang Bệnh viện Việt Đức để xem xét ghép gan cấp cứu. Chồng bệnh nhân sẵn sàng hiến gan để ghép cho vợ nhưng cả hai lại không hòa hợp nhóm máu.
Khi đang ở lằn ranh sinh tử chiến đấu với căn bệnh suy gan giai đoạn cuối, khi tưởng chừng như hy vọng không còn, phép màu đã đến với chị, đã có lá gan phù hợp với chị từ người cho chết não.
Người hiến gan là bệnh nhân nam 48 tuổi bị chấn thương sọ não do tai nạn giao thông. Sau khi test Hội đồng chuyên môn của Bệnh viện Việt Đức đã họp và quyết định đây là trường hợp đã chết não.
Những quyết định khó khăn
"Khi tiếp nhận bệnh nhân, chúng tôi có nhiều băn khoăn. Bệnh nhân có nhiều yếu tố tiên lượng nặng, suy gan tối cấp, hoại tử trên 80% nhu mô, suy đa tạng, tổn thương phổi nặng. Trong khi đó, danh sách chờ ghép của bệnh viện có tới hơn 30 bệnh nhân đang chờ. Các thầy thuốc đã băn khoăn cân não nếu ghép cho bệnh nhân này thì các bệnh nhân khác lại chờ tiếp.
Tuy nhiên do sự sống của bệnh nhân chỉ tính bằng ngày, khi bệnh nhân rơi vào tình trạng máu không đông do gan đã bị suy giảm các chức năng, suy thận cấp, tất cả chức năng thải độc của gan đã không còn hoạt động... Nếu không can thiệp hiệu quả thì bệnh nhân sẽ tử vong trong khoảng 48 giờ. Vì vậy, lãnh đạo bệnh viện đã họp hội đồng chuyên môn khẩn cấp để quyết định.
“Chúng tôi đã có những quyết định khó khăn vô cùng, nhưng dựa trên tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân và tự tin về năng lực chuyên môn của thầy thuốc, về trang thiết bị đang có, hội đồng đã quyết tâm cứu bệnh nhân. Mặc dù biết xác suất thành công khi ghép gan cho chị H là không cao nhưng các y bác sỹ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vẫn cố gắng áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất, chiến đấu từng phút giây trong phòng mổ để cứu sống bệnh nhân bằng mọi giá. Sau 9 tiếng, ca phẫu thuật kết thúc thành công. Hiện sức khỏe bệnh nhân tiến triển tốt, không có tình trạng sốt, chức năng gan dần được cải thiện theo chiều hướng tích cực,” Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho hay.
Phó Giáo sư Lưu Quang Thuỳ - Giám đốc Trung tâm Gây mê Hồi sức (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) cho biết trong quá trình phẫu thuật, các y bác sĩ phải truyền 1.400ml máu và 1.400 ml huyết tương tươi đông lạnh, 100ml các yếu tố đông máu; sử dụng thuốc vận mạch liều cao.
Thành công này đã tiếp tục khẳng định vị thế của Bệnh viện Việt Đức, khẳng định trình độ của thầy thuốc Việt Nam trong ghép tạng đã tiệm cận trình độ thế giới.
"Tổn thương phổi của bệnh nhân rất nặng. Chúng tôi đắn đo rất nhiều khi họp hội đồng chuyên môn, tuy nhiên cuối cùng vẫn quyết định ghép cho bệnh nhân vì với trường hợp này đây là con đường duy nhất. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã có kinh nghiệm ghép gan cho bệnh nhân hôn mê gan, có khả năng điều trị thành công cho những trường hợp bị tổn thương phổi nặng…," bác sĩ Thùy nhấn mạnh.
Sau 9 tiếng căng thẳng, ca phẫu thuật kết thúc thành công, chức năng của gan ghép đã phục hồi.
Đến ngày thứ 14, các xét nghiệm của bệnh nhân gần như về giới hạn bình thường, tổn thương phổi phục hồi. Bệnh nhân đã tỉnh táo, có thể ngồi dậy, tự ăn uống được, có thể xuất viện trong vài ngày tới.
Hiện tại bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, tiếp xúc tốt, có thể ngồi nói chuyện. Đến hôm nay, chúng tôi khẳng định ca ghép gan đã thành công.
“Bệnh nhân có rất nhiều thiệt thòi trong cuộc sống và khi cái chết cận kề thì có người cùng nhóm máu hiến tạng để hôm nay chị có cơ hội trở lại cuộc sống bình thường, như bù đắp cho những thiệt thòi của chị. Đây là sự trùng hợp kỳ diệu, khi đúng vào lúc người bệnh nguy kịch thì có người hiến tạng ghép tương thích,” bác sĩ Thùy cho hay.
Bác sĩ Thùy cho biết thêm nếu gan hồi phục tốt, tương lai chị H. vẫn có thể thực hiện IVF để tiếp tục hành trình tìm con yêu của mình./.
Ghép gan thành công cho 120 trường hợp
Phó giáo sư Nguyễn Quang Nghĩa cho biết thêm đến nay các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã ghép gan thành công 120 trường hợp, trong đó có 98 trường hợp được ghép từ người cho chết não, phần lớn là bệnh nhân có danh sách chờ ghép.
Tiến sĩ Dương Đức Hùng nhấn mạnh thành công này đã tiếp tục khẳng định vị thế của Bệnh viện Việt Đức, khẳng định trình độ của thầy thuốc Việt Nam trong ghép tạng đã tiệm cận trình độ thế giới với những kết quả không kém gì các nước.
Tại Việt Nam hiện nay, hàng chục nghìn người vẫn đang giành giật sự sống từng ngày để chờ đợi được ghép gan, thận, tim... Những ca ghép mô, tạng từ người chết não, ngừng tim, hiến tạng thời gian qua đã mở ra một hướng đi đúng đắn, đem lại sự sống cho nhiều cuộc đời mới. Đồng thời, việc hiến tặng mô, tạng cứu người là một nghĩa cử cao đẹp, một biểu tượng của lòng nhân ái trong cộng đồng.
Việc làm chủ được ghép gan, một trong những kỹ thuật khó nhất trong lĩnh vực ghép tạng, đã mở thêm hy vọng và lựa chọn mới cho người bệnh có chỉ định điều trị bằng phương pháp này.
