Theo số liệu của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, cả nước có 60/63 tỉnh (trừ 3 tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Cao Bằng) có doanh nghiệp, người lao động nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg. Ủy ban nhân dân cấp huyện đã tiếp nhận hồ sơ của hơn 3,988 triệu lao động với kinh phí đề nghị hỗ trợ hơn 2.800 tỷ đồng, tương đương hơn 43% so với số kinh phí dự kiến ban đầu của các địa phương và 6.600 tỷ đồng.
Mặc dù số kinh phí đề nghị hỗ trợ thấp hơn nhiều so với dự kiến ban đầu, nhưng việc chi trả giải ngân còn chậm, các địa phương đang gấp rút triển khai để hoàn thành chi trả trong tháng Tám.
Gấp rút triển khai
Đại diện Bộ Lao động-Thương Binh và Xã hội cho hay tại một số địa phương có số lượng lớn lao động nghề nghị được hỗ trợ tiền thuê nhà như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Hà Nội… việc phê duyệt, giải ngân đang gấp rút được thực hiện.
Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có số lượng lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà lớn nhất cả nước. Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết đã xác nhận cho hơn 1,7 triệu lượt lao động đang làm việc tại gần 40.000 đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn để đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà với tổng kinh phí hơn 934 tỷ đồng. Tính đến 17/8, thành phố đã giải ngân 233 tỷ đồng, tương đương 13,2% số tiền so với dự kiến.
Theo lãnh đạo Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, quá trình triển khai hỗ trợ tiền thuê nhà tại đât gặp nhiều khó khăn trong việc xác nhận hồ sơ vì các doanh nghiệp chủ yếu gộp 3 tháng để nộp 1 lần. Khi lập danh sách hỗ trợ, thông tin của người hưởng thụ còn nhiều thiếu sót và sai quy định, như sai thông tin số tài khoản, địa chỉ nhà trọ, hợp đồng lao động, thông tin cá nhân... Một số doanh nghiệp tổ chức chi tiền mặt, dù người lao động có tài khoản ngân hàng nên kéo dài thời gian chi hỗ trợ. Số lượng hồ sơ dồn vào những ngày cuối khiến Thành phố Hồ Chí Minh phải bố trí nhân sự tổ chức tiếp nhận hồ sơ cả thứ Bảy và Chủ Nhật.
Cũng là một trong những địa phương dẫn đầu về số lượng lao động cần hỗ trợ tiên thuê nhà với hơn 1 triệu lượt hồ sơ đề nghị, trong những ngày qua, tỉnh Bình Dương cũng phải tăng cường nhân lực làm cả ngày cuối tuần và buổi tối để giải quyết hồ sơ cho công nhân.
Ông Võ Văn Minh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương, cho biết với 33 khu công nghiệp được quy hoạch, trong đó 27 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, Bình Dương hiện thu hút khoảng 1,2 triệu lao động từ các tỉnh, thành trong cả nước... Theo dự kiến ban đầu, Bình Dương chỉ có khoảng 820.000 trường hợp nhận hỗ trợ tiền thuê nhà nhưng tính đến sáng 17/8, toàn tỉnh đã tiếp nhận hơn 1 triệu lượt hồ sơ của người lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà của 7.945 doanh nghiệp.
Tính đến ngày 22/8, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Bình Dương đã tiếp nhận được 1.052.336 lượt hồ sơ của người lao động đề nghị hưởng chính sách theo Nghị quyết 08, tương ứng với tiền hỗ trợ hơn 692,3 tỷ đồng (bằng một nửa so với kinh phí dự kiến là 1.380 tỷ đồng). Các địa phương đã thẩm định và có quyết định phê duyệt gần 918.000 lượt hồ sơ của người lao động, tương đương 87% so với số hồ sơ đã tiếp nhận.
[Sắp hết hạn, gói hỗ trợ tiền thuê nhà mới chỉ giải ngân được hơn 11%]
Trong tổng số hồ sơ đã phê duyệt thì chỉ mới giải ngân được cho gần 176.000 lượt lao động với số tiền 180,4 tỷ đồng, đạt 26% so với kinh phí chi hỗ trợ là 692,3 tỷ đồng. Theo Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương, nguyên nhân giải ngân thấp do việc bố trí, sử dụng kinh phí triển khai thực hiện chính sách còn chậm nên chưa kịp thời đến được với người lao động.
"Hiện nay, tiền ngân sách đã được cấp đủ, chúng tôi đã yêu cầu bảo hiểm xã hội tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố ‘thần tốc’ tăng cường nhân lực để tiếp nhận, xử lý hồ sơ cho các đơn vị, doanh nghiệp và người lao động. Dự kiến, cuối tháng Tám sẽ hoàn thành việc chi trả,” ông Võ Văn Minh cho hay.
Trong khi các địa phương đông lao động đang phải tập trung cao độ hoàn thành việc giải ngân, một số địa phương có só số lượng ít lao động đề nghị hỗ trợ đã hoàn thành việc chi trả hỗ trợ. Theo báo cáo của Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Sóc Trăng, tính đến ngày 19/8, tỉnh này đã giải ngân 100% tiền hỗ trợ thuê nhà theo Quyết định số 08 của Thủ tướng Chính phủ, tổng số người được hưởng là 1.952 người lao động của 31 công ty với tổng kinh phí 2,846 tỷ đồng.
Bạc Liêu cũng đã hoàn thành việc chi trả hỗ trợ, trên địa bàn tỉnh có 8 đơn vị sử dụng lao động có nhu cầu đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho 145 lao động, với tổng số tiền 216,5 triệu đồng.
Cập nhật danh sách hỗ trợ vào cơ sở dữ liệu quốc gia
Chỉ ra nguyên nhân kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động còn chậm, tiến độ phê duyệt, giải ngân thấp, Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho rằng người sử dụng lao động lập và gửi hồ sơ đề nghị muộn do muốn gộp 3 tháng vào làm thủ tục một lần nên cho đến tháng 7/2022 hầu hết người sử dụng lao động mới tiến hành các thủ tục đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.
Bên cạnh đó, trong thời gian qua một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa quan tâm đúng mức, tinh thần trách nhiệm chưa cao; chưa quyết liệt trong việc triển khai chính sách; việc ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách còn chậm; công tác thông tin, tuyên truyền chưa đầy đủ, kịp thời. Trong khi đó, người sử dụng lao động cũng sợ bị thanh tra, kiểm tra, liên đới trách nhiệm nên không thực hiện tuyên truyền, hướng dẫn và lập danh sách đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.
Để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc hỗ trợ tiền thuê nhà, Thứ trưởng Lê Văn Thanh đề nghị Ủy ban nhân dân cấp huyện tập trung triển khai thực hiện chính sách, sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức tiếp nhận, hướng dẫn, thẩm định, phê duyệt và kịp thời chi trả tiền cho người lao động.
Ngoài ra, cơ quan công an các tỉnh, thành phố cần thực hiện theo đúng Quyết định 08, kịp thời phối hợp cập nhật danh sách người lao động được hỗ trợ vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để tránh trùng lắp đối tượng và phát hiện các thông tin còn thiếu, chưa đúng quy định pháp luật về dân cư để nhắc nhở người lao động thực hiện đúng quy định./.