Gà Re (hay còn gọi là gà Hre) được đồng bào Hre nơi vùng cao Ba Tơ (Quảng Ngãi) chọn nuôi trong nhà từ thuở khai sơn lập bản.
Họ chọn tên thiêng liêng của đồng bào mình để đặt cho loài gà này với ý nghĩa đây là giống đặc sản do tổ tiên tìm ra, thuộc loại độc nhất vô nhị. Tuy nhiên, trải qua thời gian, gà Re đang bên bờ vực tuyệt chủng.
Trước nguy cơ đó, thế hệ trẻ của làng, của đồng bào Hre đã dày công tìm hiểu, gây đàn và nhân rộng giống gà này, mở triển vọng về một mô hình chăn nuôi được xem là mới lạ.
Đó là đảng viên Phạm Văn Rạch, đang đảm nhiệm chức Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ.
Anh Rạch bắt đầu tìm hiểu và nuôi giống gà Re vào năm 2002. Anh tâm sự: “Lúc vừa nảy sinh ý tưởng gặp nhiều khó khăn lắm. Phải lặn lội cả tháng trời từ xã này tới xã khác mới mua được gà giống vì người dân đã không còn nuôi nhiều như trước. Mãi mới mua được hơn chục con.”
Từ số gà hiếm hoi, anh đã dày công chăm sóc, nhân giống và đến hiện tại đã sở hữu hơn 200 con lớn nhỏ.
Gà Re có tập tính siêng kiếm ăn quanh vườn, chứ không chịu ở yên một chỗ nên vườn càng rộng càng thích hợp. Cũng nhờ 1ha trang trại ươm keo giâm hom mà anh Rạch có điều kiện hơn để thực hiện mô hình nuôi giống gà đặc sản này.
“Lông gà rất đẹp, nhiều màu sắc, thịt chắc, thơm, dai nên mọi người thường hay mua,” anh Rạch cho biết.
Giống gà này có thời gian nuôi lâu, từ 6- 12 tháng mới ăn thịt, thân gà nhỏ, trọng lượng bình quân khoảng 1,2kg/con khi trưởng thành.
Giá bán trên thị trường từ 120.000 - 150.000 đồng/kg, cao gấp đôi so với gà thường nên rất có hiệu quả kinh tế.
Theo anh Rạch, việc nuôi giống gà này rất dễ dàng, chỉ cần cho ăn đúng bữa, giai đoạn gà nhỏ cho ăn cám, lớn cho ăn lúa rẫy, thường xuyên vệ sinh chuồng, tiêm ngừa định kỳ nên gà khỏe mạnh, phát triển rất nhanh.
Do khan hiếm nên nguồn cung không đủ đáp ứng nguồn cầu, chỉ tính riêng việc đồng bào mua gà dùng làm lễ vật cúng đã nhiều chứ chưa kể đến việc bán cho dân công trình, hàng quán đặt mua.
Trước đây, đồng bào Hre nuôi giống gà này chỉ để ăn và đãi khách. Thường thì nhà nào cũng có vài chục con.
Cùng với gà đèo Le nức tiếng Quảng Nam, gà Re cũng thuộc loại gà thượng hạng, ví như đặc sản núi rừng mà thiên nhiên ban tặng cho con người Ba Tơ.
Ông Phạm Văn Long, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi khẳng định, mô hình nuôi gà Re của anh Rạch thành công ngoài mong đợi.
Nếu tìm được đầu ra ổn định thì đây là mô hình đầy triển vọng, mở ra hướng đi mới thoát nghèo cho đồng bào vùng cao Ba Tơ. Đặc biệt, mô hình này rất dễ nhân rộng vì hộ ít tiền cũng có thể đầu tư, hứa hẹn đem lại lợi nhuận cao./.