Lực lượng tự xưng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) tại Tripoli, Libya, ngày 16/5/2019. (Nguồn: AFP/TTXVN) Ngày 20/1, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell cho biết EU sẽ xem xét mọi biện pháp ủng hộ lệnh ngừng bắn chính thức ở Libya, đồng thời nhấn mạnh sự ủng hộ thực chất của EU là cần thiết để duy trì bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào ở quốc gia Bắc Phi này.
Khi được hỏi về khả năng EU xem xét thiết lập một sứ mệnh quân sự gìn giữ hòa bình ở Libya, ông Borrell cho rằng một khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn thì cũng cần có bên giám sát và quản lý tiến trình thực hiện thỏa thuận.
Dù đã triển khai các sứ mệnh quân sự tại nhiều nơi trên thế giới nhưng tới nay EU mới chỉ cử một đội chuyên gia tới Tripoli để hỗ trợ Chính phủ Đoàn kết dân tộc (GNA) được Liên hợp quốc công nhận, do những lo ngại an ninh.
Ông Borrel cho rằng EU cần phải làm nhiều hơn nữa để bảo vệ các lợi ích của mình.
Theo ông, liên minh cần nối lại sứ mệnh hải quân ngoài khơi Libya, tuyến di cư chính của người tị nạn từ Bắc Phi và Trung Đông tới châu Âu.
EU đã ngừng các hoạt động tuần tra biển trong chiến dịch Sophia hồi cuối tháng 3/2019 sau khi Italy từ chối tiếp nhận những người được cứu trong chiến dịch này.
Chính phủ các quốc gia thành viên cũng muốn duy trì chiến dịch Sophia vì cho rằng chiến dịch giúp ngăn chặn một cách hiệu quả nạn buôn người và duy trì lệnh cấm vận vũ khí ở Libya.
Những thực trạng trên chỉ ra quan điểm của Italy, quốc gia đang chứng kiến làn sóng bài người di cư gia tăng, hiện đang đóng vai trò quan trọng trong việc liệu cuối cùng EU có thể đưa chiến dịch trở lại hay không.
Libya rơi vào tình trạng chia rẽ chính trị và bạo lực leo thang kể từ sau cuộc chính biến năm 2011 lật đổ nhà lãnh đạo Muammar Gadhafi.
Hiện ở nước này tồn tại hai chính quyền với lực lượng vũ trang riêng. GNA ở Tripoli được Liên hợp quốc công nhận và được Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar ủng hộ, trong khi Tướng Khalifa Haftar đứng đầu quân đội miền Đông được Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) hỗ trợ đồng thời nhận được sự ủng hộ chính trị từ Mỹ, Nga và Pháp.
Bạo lực gia tăng kể từ tháng 4/2019, tướng Haftar bắt đầu các cuộc tấn công vào thủ đô Tripoli.
Quân đội của tướng Haftar đã kiểm soát phần lớn Libya trong khi chính phủ GNA, được quốc tế công nhận, chỉ kiểm soát một phần nhỏ của đất nước.
Tình hình Libya trở nên phức tạp hơn do sự can thiệp của bên ngoài. Thổ Nhĩ Kỳ đã gửi quân đến Libya hỗ trợ GNA.
Trong khi đó, các nước ủng hộ Tướng Haftar đã hỗ trợ quân sự cho LNA.
Tại hội nghị hòa bình Libya tổ chức tại Berlin hôm 19/1, các cường quốc đã thống nhất củng cố một thỏa thuận ngừng bắn "mong manh" tại Libya.
Đầu tuần trước, các bên đối đầu ở Libya đã thống nhất một thỏa thuận ngừng bắn trong vòng đàm phán ở Moskva hôm 13/1 dưới sự trung gian của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó phía GNA đã ký vào thỏa thuận nhưng Tướng Haftar lại từ chối ký dù khẳng định sẽ tôn trọng thỏa thuận./.
