Liên minh châu Âu (EU) ngày 23/1 kêu gọi các nước thành viên kiểm soát chặt chẽ chính sách "hộ chiếu và thị thực vàng" ưu đãi đặc biệt cho các nhà đầu tư nước ngoài, cảnh báo việc này có thể tạo điều kiện để tham nhũng và rửa tiền tràn vào EU.
Ủy ban châu Âu đã công bố báo cáo hối thúc các thành viên điều chỉnh hợp lý việc trao cho công dân nước ngoài, thường là công dân các nước Trung Quốc, Nga và Mỹ, quyền công dân hoặc quyền cư trú để đổi lấy các khoản đầu tư rộng rãi. Phát biểu tại cuộc họp báo công bố báo cáo trên, Ủy viên Tư pháp của EU, bà Vera Jourova, cho biết cơ quan này đang theo dõi chính sách trên, còn được biết đến với tên gọi "chương trình hộ chiếu và thị thực vàng", và cảnh báo chính sách này không nên trở thành một mắt xích yếu trong cuộc chiến chống tham nhũng và rửa tiền của EU.
Theo báo cáo, những người xin quy chế công dân hoặc thường trú nhân thuộc tầng lớp giàu có sẵn sàng bỏ tiền đầu tư vào các nước EU thường chịu các kiểm tra an ninh và nhân thân "dễ chịu" hơn nhiều so với những người khác. Ủy ban châu Âu chỉ trích các nước Bulgaria, Cyprus và Malta có những chính sách cho phép cấp quyền công dân cho các đầu tư nước ngoài mà không bắt buộc những người này phải sống tại nước đó hoặc thậm chí "không có mối liên hệ thực chất nào" với nước họ có quyền công dân.
[UNWTO: Lượng khách du lịch quốc tế đạt 1,4 tỷ lượt năm 2018]
Theo cơ quan trên, việc này tạo ra một nguy cơ đối với EU do quy chế công dân của một nước EU cho phép một người thuộc quốc tịch ngoài EU được quyền đi lại tự do trong khối Schengen.
Ủy ban châu Âu cảnh báo việc cấp quy chế cư trú của các nước EU đang thiếu "tính minh bạch và cơ chế giám sát", có quá ít số liệu thống kê về số người được nhận quyền cư trú theo cơ chế ưu đãi. Ủy ban này cảnh báo "sẽ có hành động phù hợp" nếu chính sách này của các nước vi phạm luật pháp và quy định của EU về an ninh biên giới, rửa tiền và trốn thuế. Ủy ban châu Âu đang lên kế hoạch thành lập một nhóm chuyên gia đa quốc gia với mục tiêu phát triển bộ quy tắc an ninh chung cho cơ chế thị thực và hộ chiếu vàng vào cuối năm 2019.
Theo thống kê từ các tổ chức phi chính phủ, nhiều nước EU sử dụng cơ chế hộ chiếu và thị thực vàng để cấp hộ chiếu cho khoảng 6.000 người và quyền cư trú cho khoảng 100.000 người trong một thập kỷ trở lại đây, để đổi lấy khoảng 25 tỷ euro (khoảng 29 tỷ USD) vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp. Tây Ban Nha, Cyprus, Bồ Đào Nha và Anh là những nước nhận nhiều đầu tư nhất theo cách này./.