Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley. (Ảnh: THX/TTXVN) Ngày 18/12, tám nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã ra tuyên bố chung cảnh báo Mỹ trước thời điểm chính quyền Tổng thống Donald Trump chuẩn bị công bố Kế hoạch hòa bình Trung Đông nhằm giải quyết xung đột giữa Israel và Palestine.
Các nước ra tuyên bố chung là Pháp, Hà Lan, Ba Lan, Thụy Điển, Anh, Bỉ, Đức và Italy. Tuyên bố này đưa ra sau phiên họp của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc đánh giá về tình hình khu vực; trong đó Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley đánh giá Kế hoạch hòa bình mà Mỹ xây dựng đã "được suy nghĩ thấu đáo," khác biệt hoàn toàn so với trước đó và Palestine có để đạt được nhiều điều nếu tham gia đàm phán.
Bà Haley cho biết Mỹ đã thông báo với phía Israel về thời điểm công bố kế hoạch này vào đầu năm tới.
Các nước EU và tất cả các thành viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc còn lại đều cảnh báo bất kỳ kế hoạch hòa bình nào mà không cân nhắc đến "các vấn đề đã được quốc tế đồng thuận," nhất là giải pháp hai nhà nước dựa trên đường biên giới năm 1967 với Jerusalem là thủ đô của hai nhà nước, sẽ "có nguy cơ thất bại và bị lên án."
Tuyên bố chung cũng tái khẳng định "EU duy trì cam kết mạnh mẽ đối với các vấn đề đã được quốc tế đồng thuận cho một nền hòa bình bền vững và lâu dài tại Trung Đông dựa trên pháp luật quốc tế, các nghị quyết liên quan của Liên hợp quốc và các thỏa thuận trước đây."
[Mỹ có thể tiếp tục hoãn công bố Kế hoạch hòa bình Trung Đông]
Tuyên bố tiếp tục nhấn mạnh "EU thực sự cho rằng thành công của giải pháp hai nhà nước là dựa vào đường biên giới năm 1967 và Jerusalem là thủ đô của hai nhà nước, điều đó đáp ứng nhu cầu an ninh của Israel và Palestine, cũng như khát vọng của người Palestine về một nhà nước và chủ quyền, chấm dứt sự chiếm đóng và giải quyết tất cả các vấn đề địa vị pháp lý cuối cùng phù hợp với Nghị quyết số 2334 của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và các thỏa thuận trước đó. Đây là cách khả thi và thực tế nhất để chấm dứt xung đột và đạt được hòa bình vững bền và lâu dài."
Các nước thành viên EU cũng cho biết EU "sẽ tiếp tục hành động để đạt được mục đích cuối cùng nêu trên đối với cả hai bên trong xung đột, các đối tác khu vực và quốc tế," đồng thời kêu gọi đưa ra "một khung chính trị" cho cuộc xung đột này.
Mỹ đã xây dựng Kế hoạch hòa bình Trung Đông trong 2 năm qua do con rể Tổng thống Donald Trump, ông Jared Kushner và đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Trung Đông, ông Jason Greenblatt, chủ trì.
Kế hoạch này được cho là đã phải trì hoãn công bố một số lần do các nguyên nhân khác nhau. Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley cho biết kế hoạch này bao gồm nhiều nội dung cụ thể hơn và thừa nhận tình thế tại Trung Đông đã thay đổi theo nhiều xu hướng mạnh mẽ.
Tuy vậy, Palestine tỏ ra nghi ngờ kế hoạch của Mỹ và cáo buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump đứng về phía Israel trong các vấn đề cốt lõi của cuộc xung đột kéo dài nhiều thập kỷ qua.
Palestine từ chối tham gia vào nỗ lực trung gian của Mỹ kể từ khi Tổng thống Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel và chuyển đại sứ quán về đây./.
