Tổng thống Ecuador Rafael Correa đã tố cáo tập đoàn dầu khí Chevron của Mỹ gây ra thảm họa môi trường trong quá trình khai thác tại khu vực Amazon của nước này trong giai đoạn 1972-1990.
Phát biểu tại lễ ra mắt cuốn sách có liên quan tới vụ kiện Chevron ngày 2/10, Tổng thống Correa tố cáo tập đoàn này tìm cách thay đổi các chứng cứ để trốn tránh trách nhiệm bồi thường.
Ông khẳng định các thảm họa môi trường do Chevron để lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cư dân sinh sống tại Amazon, nhiều người trong số họ bị ung thư và mắc các bệnh về da.
Trong thời gian hoạt động khai thác 30 năm tại khu vực này, Chevron đã làm ô nhiễm 5.000 km2 rừng Amazon, 18.000 thùng nước thải độc hại được đổ ra môi trường làm ô nhiễm bùn đất và hệ thống sông ngòi ở khu vực.
Tuyên bố của nhà lãnh đạo Ecuador được đưa ra trong bối cảnh tháng Ba, Tòa án công lý quốc tế (ICJ) ra phán quyết yêu cầu Chevron bồi thường 9,5 tỷ USD vì đã gây ra tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng cho cộng đồng thổ dân ở tỉnh miền Tây Sucumbios thuộc Amazon.
Phán quyết nêu rõ trong quá trình khai thác tại Amazone, Texaco - công ty con của Chevron - đã làm tràn gần 17 triệu thùng dầu và đốt khoảng 235 tỷ m3 khí.
Năm 1992, Chevron ngừng hoạt động khai thác ở Ecuador sau khi các giếng dầu đang khai thác của tập đoàn này bị ngập úng nặng.
Mưa to làm nước sông dâng cao, tràn vào các giếng dầu và cuốn các chất độc hại ra khắp hệ thống sông ngòi, gây ô nhiễm nghiêm trọng cả một vùng rộng lớn.
Đến năm 2011, Tòa án thành phố Lago Agrio thuộc tỉnh Sucumbios ra phán quyết yêu cầu Chevron bồi thường 9,5 tỷ USD cho người dân ở khu vực bị ô nhiễm.
Tuy nhiên, Chevron không đồng ý với phán quyết trên và đã gửi đơn kiện Ecuador ra tòa án quốc tế với lý do quốc gia Nam Mỹ này vi phạm thỏa thuận ký năm 1997, theo đó cho phép Chevron không phải chịu trách nhiệm và cũng không phải trả tiền bồi thường trong vụ gây ô nhiễm trên.
Tuy nhiên, trong phán quyết ngày 13/3, ICJ khẳng định phán quyết trước đó của Tòa án thành phố Lago Agrio là có cơ sở và người dân ở khu vực bị ảnh hưởng phải được nhận bồi thường.
Phán quyết của ICJ cũng nêu rõ thỏa thuận được ký giữa Chevron và chính phủ lâm thời lúc đó ở Ecuador không còn giá trị./.