Chế biến cá tra xuất khẩu. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN) Mặc dù bị áp thuế chống bán phá giá cao ngất ngưởng, chịu sự kiểm soát chặt chẽ của chương trình thanh tra cá da trơn, thế nhưng xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ vẫn giữ được mức tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến hết tháng 4/2018, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ đạt 108 triệu USD, tăng 26%, chiếm trên 17% tổng giá trị xuất khẩu của ngành hàng cá tra Việt Nam.
Do giá nguyên liệu trong nước tăng từ 5.000-6.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước, là yếu tố khiến giá xuất khẩu cá tra sang tất cả các thị trường, trong đó có thị trường Mỹ tăng trong những tháng đầu năm nay.
Trên thực tế, xuất khẩu cá tra sang Mỹ đang chịu mức thuế chống bán phá giá rất cao.
Trong kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR 13) áp dụng đối với các lô hàng xuất khẩu trong giai đoạn từ 01/8/2015- 31/7/2016, cá tra Việt bị áp thuế lên tới 3,87 USD/kg. So với mức 0,69 USD/kg của POR12, mức thuế này đã tăng 5,61 lần.
[Trung Quốc dẫn đầu các thị trường nhập khẩu cá tra Việt Nam]
Đây là mức thuế cao nhất từ trước đến nay và hết sức vô lý, khiến các doanh nghiệp có rất ít cơ hội xuất khẩu cá tra vào thị trường này vì không thể đáp ứng số tiền ký quỹ quá cao.
Dù giá cá tra xuất khẩu của Việt Nam tăng đáng kể, tuy nhiên so với các đối thủ xuất khẩu khác, giá trị sản phẩm cá tra Việt vẫn còn khá thấp.
Tại thị trường Mỹ, hiện Việt Nam và Trung Quốc là 2 nguồn cung duy nhất xuất khẩu cá tra sang thị trường này; trong đó, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam chiếm đến 90% tổng nhập khẩu cá tra của Mỹ.
Đáng chú ý, nếu các năm trước, Trung Quốc chủ yếu chỉ xuất khẩu sản phẩm cá tra, basa tươi, ướp lạnh (HS 030432) sang thị trường Mỹ nhưng từ năm 2017 nước này đã bắt đầu tăng sản lượng sản phẩm cá tra phile đông lạnh (HS 030462) sang thị trường Mỹ với tổng giá trị khoảng 37,2 triệu USD.
Giá nhập khẩu cá tra, basa trung bình của Mỹ từ Trung Quốc rất cao, đạt 6,77 USD/kg, trong khi giá nhập khẩu từ Việt Nam chỉ khoảng 3,42 USD/kg.
Theo dự báo của VASEP, trong quý 2/2018, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2017 nhưng số lượng doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường này vẫn ở mức khiêm tốn, dưới 3 doanh nghiệp.
Rào cản thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn vẫn được cho là hai khó khăn chính khiến rất ít doanh nghiệp cá tra bám trụ lại được thị trường này.
Ngoài thị trường Mỹ, xuất khẩu cá tra sang một số thị trường châu Á như Trung Quốc, ASEAN, Colombia… được dự báo tiếp tục tăng trong thời gian tới.
Tính đến hết tháng 4/2018, xuất khẩu cá tra đạt gần 600 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái./.
