Toàn cảnh thủy điện Lai Châu. (Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN) Ngày 21/11, tại công trình thủy điện Lai Châu, Ban chỉ đạo Nhà nước Dự án thủy điện Sơn La-Lai Châu họp phiên tháng 11 đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2014 và triển khai những kế hoạch trong thời gian tới.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải - Trưởng Ban chỉ đạo, đánh giá cao nỗ lực của ba tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu trong công tác di dân, tái định cư thời gian qua. Di dân tái định cư đạt được kết quả lớn, bước đầu ổn định được đời sống của người dân. Các công trình dân sinh thường xuyên được theo dõi và xử lý kịp thời khi có những sự cố xảy ra do tác hại của thời tiết.
Dự án thủy điện Lai Châu đã thực hiện khẩn trương việc ngăn sông đợt hai thành công, sớm hơn tiến độ một tháng và đảm bảo tích nước hồ chứa vào tháng Sáu năm sau. Phó Thủ tướng nhấn mạnh chưa có công trình nào mà có cao độ nước chênh lớn vậy. Tuy nhiên một số tồn tại về thực hiện di dân tái định cư còn chậm trễ. Dù việc giao đất nông nghiệp đã đạt trên số yêu cầu thực tế song nhìn chung các tỉnh vẫn còn thấp. Đời sống người dân cơ bản ổn định nhưng vẫn nhiều hộ không đảm bảo được sản xuất. Hộ nghèo 20,2% là thấp và đây sẽ là hướng xử lý trong thời gian tới.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các đơn vị có liên quan cần tập trung chỉ đạo chặt chẽ hơn việc rà soát các dự án để sớm thực hiện xong quyết toán tái định cư, nhất là đối với thủy điện Sơn La; đồng thời việc trồng bù rừng thủy điện đòi hỏi các tỉnh cần nỗ lực hơn nữa.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các tỉnh sớm hoàn thành những hạng mục công trình, phần việc về tái định cư. Đặc biệt là dự án đường giao thông tránh ngập của tỉnh Lai Châu. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Bộ Công Thương rà soát lại vấn đề phân bổ sản xuất các địa phương sao cho cụ thể, đặc biệt là tập trung vào những điểm lõm để ổn định sản xuất và ổn định đời sống dân cư sao cho bền vững hơn.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Giao thông vận tải sớm hoàn thành công tác quyết toán trong quý một năm sau cũng như đảm bảo an toàn giao thông. Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo công tác quyết toán và cho phép lùi quyết toán thủy điện Sơn La sang năm 2015. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các địa phương để thống nhất lại việc bố trí nguồn vốn ưu tiên cho các công trình tái định cư.
Theo Ban Chỉ đạo Nhà nước Dự án thủy điện Sơn La-Lai Châu, hai dự án thủy điện Sơn La và Lai Châu thời gian qua đang hoàn thành đúng tiến độ. Về dự án thủy điện Sơn La, các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu đang tập trung xây dựng, nghiệm thu, bàn giao và đưa vào sử dụng các công trình đã hoàn thành tại các khu, điểm tái định cư; giải ngân vốn và quyết toán các hạng mục công việc đã hoàn thành. Tuy nhiên vẫn còn một số công việc bị chậm như quyết toán dự án xây dựng công trình; thu hồi giao đất sản xuất nông nghiệp ở tỉnh Điện Biên; kiểm toán đền bù chênh lệch đất…
Về dự án thủy điện Lai Châu, công tác thi công đang bám sát mục tiêu tiến độ phát điện tổ máy số 1 vào cuối năm 2015. Tính đến hết tháng 10/2014, các nhà thầu thi công được khoảng 1,4 triệu m3 bêtông đầm lăn, đạt gần 80% kế hoạch và gần 114.000 m3 bêtông của các hạng mục như cửa nhận nước, lỗ xả sâu, đập tràn, gia cố mái thượng lưu, gian lắp ráp…
Các nhà thầu đã lắp đặt trên 460 tấn thiết bị đường ống áp lực, buồng xoắn, lỗ xả sâu, tràn xả mặt và đang khẩn trương khoan phụt gia cố, chống thấm bờ phải và dự kiến hoàn thành trong tháng 11/2014.
Dự án đã hoàn thành công tác ngăn sông Đà đợt hai và đang chuẩn bị nền móng cho việc đổ bêtông RCC vai phải. Tuy nhiên, việc thi công tuyến đường giao thông tránh ngập tỉnh lộ 127 đoạn Nậm Nhùn-Mường Tè-Pắc Ma, giải phóng mặt bằng và đấu thầu đường dây 500kV Sơn La-Lai Châu, xây dựng cơ sở hạ tầng tại các khu điểm tái định cư còn chậm.
Riêng tỉnh Lai Châu, việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư và giải phóng mặt bằng hai nhà máy thủy điện Lai Châu và Sơn La được đảm bảo đúng tiến độ, đúng quy định và phù hợp với quy hoạch tổng thể. Theo đó, đối với thủy điện Sơn La, công tác di chuyển dân tái định cư được hoàn thành trước hai năm. Việc chi trả tiền cho dân đã hoàn thành 100%. Người dân sau khi chuyển đến nơi ở mới, cùng với cơ sở vật chất, hạ tầng khu tái định cư được xây dựng đã cơ bản ổn định được cuộc sống; 100% hộ dân tái định cư thủy điện được sử dụng nước hợp vệ sinh và điện lưới quốc gia, tạo điều kiện nâng cao đời sống cho nhân dân…
Đối với việc thực hiện di dân tái định cư thủy điện Lai Châu, các điểm tái định cư được quy hoạch cơ bản đảm bảo tính bền vững và ổn định. Đến nay kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư là hơn 430 tỷ đồng; thực hiện di chuyển được trên 1.380 hộ, với khoảng 5.600 nhân khẩu (đạt 73% so với quy hoạch được duyệt).
Tỉnh Lai Châu dự kiến hoàn thành công tác di chuyển dân của 6/7 khu điểm tái định cư trong năm 2014; riêng điểm tái định cư thị trấn Nậm Nhùn (huyện Nậm Nhùn) sẽ di chuyển dân từ tháng 2/2015 bởi chưa được phê duyệt quy hoạch. Công tác di dân tái định cư dự án thủy điện Lai Châu đang trong giai đoạn tập trung vào quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng, tuyên truyền vận động dân di chuyển nên việc phát triển sản xuất cũng đang ở bước đầu.
Lai Châu kiến nghị các bộ, ngành trung ương và Thủ tướng Chính phủ quan tâm bố trí vốn cho dự án di dân thủy điện Sơn La để dự án hoàn thành kết thúc vào năm 2015; đồng thời kiến nghị cho phép Lai Châu sử dụng 75 tỷ đồng chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư dự án để thực hiện cải tạo một số công trình đường sá, kè bảo vệ sạt lở, hệ thống thoát nước… phục vụ an sinh tái định cư.
Ngoài ra, Lai Châu đề nghị bổ sung các hộ (khoảng trên 80 hộ) dưới có ngập của bản Huổi Mắn, xã Nậm Chà, huyện Nậm Nhùn vào quy hoạch tổng thể di dân tái định cư thủy điện Lai Châu.
Tại phiên làm việc, đại diện các bộ, ngành trung ương đã nghe và cho ý kiến về những đề xuất kiến nghị của các đơn vị. Đồng thời đại diện các bộ, ngành cũng đưa ra những giải pháp cụ thể để tháo gỡ khó khăn đặc biệt là những vấn đề liên quan đến nguồn vốn cũng như những vấn đề đời sống của người dân tái định cư.../.
