Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh sau khi Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông)-Chơn Thành (Bình Phước) đi vào hoạt động, cơ quan này có thể sẽ tính toán được mức độ ảnh hưởng tới các dự án khác để có đề xuất cụ thể và tiếp tục điều chỉnh như: Có thể kéo dài thời gian thu phí hoặc bổ sung một phần ngân sách Nhà nước hỗ trợ cho các dự án bị ảnh hưởng.
Dự án có thời gian hoàn vốn tương đối tốt
Phát biểu giải trình tại phiên họp sáng 17/6, Kỳ họp thứ 7, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết qua tổng hợp ý kiến phát biểu tại tổ, tại hội trường cho thấy các đại biểu Quốc hội đều đồng tình ủng hộ rất cao về sự cần thiết phải triển khai dự án đường cao tốc trên để thúc đẩy liên kết vùng ở khu vực Tây Nguyên với Đông Nam Bộ và cả Tây Nam Bộ.
Dự án đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây: Cần có phương án dự phòng về nguồn vốn
Nhiều ý kiến đại biểu đề xuất Chính phủ cần có phương án dự phòng về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ triển khai dự án Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.
Về tính khả thi đầu tư dự án theo phương thức PPP, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết đây là dự án tương đối hoàn chỉnh, được quy hoạch 6 làn xe; trước mắt sẽ thi công xây dựng 4 làn xe hoàn chỉnh, phần vốn nhà nước hỗ trợ tham gia là 50%. Sau khi mãn tải sẽ tiếp tục được mở rộng thêm 2 làn xe trên đoạn tuyến đường cao tốc Gia Nghĩa-Chơn Thành.
“Quá trình tính toán cho thấy đây là dự án có thời gian hoàn vốn tương đối tốt so với các dự án trước đây, phù hợp với các nhà đầu tư và được các ngân hàng đánh giá cao,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cũng lưu ý thông thường, các dự án dễ gặp khó khăn khi nguồn vốn huy động từ các ngân hàng để đầu tư cho các dự án BOT chủ yếu là huy động ngắn hạn, trung và dài hạn thì tối đa là 5 năm.
“Với một dự án có thời gian hoàn vốn khoảng 18-20 năm như dự án đường cao tốc Gia Nghĩa-Chơn Thành, nhà đầu tư sẽ ưu tiên doanh thu để trả nợ ngân hàng, nên sẽ rất phù hợp và khả thi trong thu hút nhà đầu tư,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu quan điểm.
Về tác động của dự án đến các dự án BOT song hành trên quốc lộ 14, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết khi hoàn thành toàn tuyến đường cao tốc Bắc-Nam phía Đông và một số tuyến ngang, không chỉ có 2 dự án BOT bị ảnh hưởng, mà còn ảnh hưởng đến các dự án khác, song tác động này đã được Chính phủ lường trước.
Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Giao thông Vận tải trình phương án tháo gỡ, xử lý cho các dự án BOT bị ảnh hưởng; đặc biệt là do quá trình nhà nước đầu tư các dự án BOT đường cao tốc Bắc-Nam phía Đông và các trục ngang, trong đó có Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.
“Sau khi dự án đường cao tốc Gia Nghĩa-Chơn Thành đi vào hoạt động, sẽ có thể tính toán được mức độ ảnh hưởng tới các dự án khác để có đề xuất cụ thể. Có thể là kéo dài thời gian thu phí hoặc bổ sung một phần ngân sách nhà nước hỗ trợ cho các dự án bị ảnh hưởng,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Về tiến độ của dự án, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết thời điểm triển khai của dự án đang có thuận lợi khi đã có kinh nghiệm triển khai hệ thống đường bộ, đặc biệt là hệ thống đường cao tốc. Thời gian triển khai xây dựng được tính toán dựa trên kinh nghiệm xây dựng đường cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2.
“Dự kiến tiến độ là hoàn toàn khả thi và có thể thực hiện được,” ông Thắng tin tưởng.
Cần rà soát kỹ lưỡng về tính hiệu quả
Trước đó, thảo luận tại phiên thảo luận sáng 17/6, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang) nêu ý kiến cho rằng cần phải đánh giá kỹ lưỡng số lượng xe vận tải đi qua cũng như tác động đến doanh thu của Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành.
Lý do cần tính doanh thu của dự án trên, theo đại biểu Phạm Văn Thịnh, là bởi báo cáo của Chính phủ và của Bộ Giao thông Vận tải có đề cập đến năm 2030, thì đoạn tuyến cao nhất từ IC1 đến IC3 mới có là 7.600 xe đi qua trong/ngày đêm.
“Tính ra như vậy là cả ngày số xe đi trên tuyến đường này chỉ chưa đến 20 xe. Nếu tính bình quân cho 24 tiếng thì mỗi tiếng trên đường cao tốc không có đến một xe ôtô đi qua,” đại biểu Phạm Văn Thịnh băn khoăn.
Trường hợp thứ hai là tính đến thời kỳ thu hồi vốn là năm 2045 thì cao nhất là có 23.000 xe, tức là mỗi một ngày đêm cũng không quá 60 xe ôtô đi qua đây. Vì thế, đại biểu cho rằng đây là những số liệu cần hết sức cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng.
Đại biểu Nguyễn Công Long (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) cũng đề xuất Chính phủ cần rà soát kỹ lưỡng về tính hiệu quả, phương thức bố trí vốn cho dự án.
Theo đại biểu Nguyễn Công Long, Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa-Chơn Thành là dự án rất quan trọng trong tổng thể các dự án trọng điểm quốc gia về giao thông. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng đối với dự án này thì cần phải rà soát kỹ lưỡng về tính hiệu quả của dự án, phương thức bố trí vốn.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết đã có 10 đại biểu phát biểu, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu nêu.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu cơ bản tán thành sự cần thiết đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam phía Tây, giai đoạn Gia Nghĩa- Chơn Thành để từng bước hoàn thiện mạng lưới đường bộ cao tốc, mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương cũng như tăng cường liên kết vùng…
Tuy vậy, các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát việc tuân thủ các quy hoạch, các chỉ tiêu, kế hoạch sử dụng đất, phạm vi, quy mô phân kỳ đầu tư, phân chia dự án thành phần; rà soát sơ bộ tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn, khả năng bố trí vốn, nhất là khả năng của các địa phương, khả năng hấp thụ vốn, thời hạn giải ngân.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng khẳng định Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Ủy ban Kinh tế và các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu các ý kiến phát biểu tại hội trường, các ý kiến thảo luận tại tổ để xây dựng Báo cáo tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét thông qua./.
