Là tổ chức xã hội thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện cho phong trào thi đua yêu nước của đồng bào Công giáo cả nước, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã hiệp thông cùng Giáo hội, tích cực đồng hành cùng dân tộc và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước.
Giai đoạn 2018-2023, phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo tiếp tục được duy trì, phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, xuất hiện ngày càng nhiều mô hình hay, cách làm tốt cùng với nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, xuất sắc trong lao động sản xuất, phát triển kinh tế, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh các hoạt động an sinh xã hội, từ thiện nhân đạo, chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của đất nước, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời thực hiện tốt chương trình mục vụ hằng năm của Giáo hội Công giáo Việt Nam.
Gắn bó, đồng hành cùng dân tộc
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Công Thủy, với đường hướng hoạt động đúng đắn: Hiệp thông cùng Giáo hội, đồng hành cùng dân tộc, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã và đang phát huy có hiệu quả vai trò của đồng bào Công giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp được đông đảo người Công giáo tham gia các phong trào thi đua yêu nước, sống "Tốt đời, đẹp đạo," góp phần xứng đáng vào quá trình phát triển của đất nước.
5 năm qua, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam các cấp không ngừng được củng cố, kiện toàn và phát triển về mặt tổ chức, kịp thời bổ sung, kiện toàn các chức danh chủ chốt của Ủy ban các cấp khi bị thiếu, khuyết. Hoạt động của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam các cấp ngày càng đi vào nền nếp, có chương trình, kế hoạch cụ thể, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp.
[Sắp diễn ra Đại hội đại biểu Người Công giáo Việt Nam lần thứ 8]
Các vị ủy viên của Ủy ban các cấp ngày càng phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong sinh hoạt và tham gia các hoạt động của Ủy ban cũng như hoàn thành nhiệm vụ được giao phụ trách, theo dõi, hỗ trợ, tham gia hoạt động của Ủy ban cấp dưới. Nhiều thành viên thể hiện rõ tính tiêu biểu, vai trò nêu gương và thiết thực tham gia vào các hoạt động chung của Ủy ban.
Mối quan hệ giữa Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam các cấp với cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân ngày càng mật thiết trên tinh thần tôn trọng, phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau để thực hiện các nhiệm vụ chung của đất nước, của dân tộc. Vị trí, vai trò của tổ chức Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam trong xã hội và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng được khẳng định.
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Công Thủy cho rằng, một trong những thuận lợi quan trọng đối với hoạt động của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, đó là chủ trương, chính sách tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta cũng như công tác tôn giáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được thực hiện ngày càng tốt hơn, qua đó góp phần tăng cường niềm tin trong đồng bào các tôn giáo.
Bên cạnh đó, Giáo hội Công giáo ngày càng gắn bó, đồng hành mật thiết trong lòng dân tộc. Đây là những điểm thuận lợi cần tiếp tục phát huy để đưa phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo lên tầm cao mới, góp phần nhiều hơn nữa vào các lĩnh vực của đất nước.
Tích cực tham gia phát triển kinh tế
Cùng với nhân dân cả nước hiện thực hóa mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", trên tinh thần thấm nhuần đường hướng Mục vụ của Hội đồng Giám mục Việt Nam, các phong trào thi đua yêu nước, sống "Tốt đời đẹp đạo" của đồng bào Công giáo đã phát triển rộng khắp, nổi bật trong đó có lĩnh vực phát triển kinh tế, giúp nhau xóa đói giảm nghèo. Nhiều mô hình sản xuất kinh doanh của đồng bào Công giáo đã phát huy hiệu quả kinh tế cao.
Các mô hình này chủ yếu tập trung vào chuyển đổi cơ cấu, cây trồng vật nuôi, phát triển sản xuất theo quy mô trang trại, gia trại để nâng cao giá trị, sản lượng hàng hóa; phát triển ngành nghề truyền thống với quy mô lớn hơn, chuyên nghiệp hơn.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp do người Công giáo làm chủ đã đổi mới công nghệ, hiện đại hóa sản xuất kinh doanh, đã và đang khẳng định được mình trên thị trường trong nước, vươn ra thị trường nước ngoài. Đồng thời, các doanh nghiệp của đồng bào Công giáo góp phần tích cực tạo việc làm cho người dân tại địa phương; tham gia hoạt động từ thiện xã hội.
Nhiều tổ chức Công giáo đã thực hiện các chương trình hỗ trợ những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn để họ phát triển sản xuất; hỗ trợ việc làm cho lao động nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt trong xã hội, tiêu biểu như: Cộng đoàn Betania - Hội dòng mến Thánh giá Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai) tổ chức chương trình dạy nghề may thêu và tạo việc làm cho nhiều phụ nữ nghèo, khuyết tật.
Giáo xứ Nam Hà, giáo xứ Xuân Mỹ (Đồng Nai) tổ chức chương trình "Đại lý hỗ trợ các hộ nghèo chăn nuôi," vận động các hộ kinh doanh ứng bán thức ăn chăn nuôi cho các hộ nghèo và thu tiền sau khi bán được vật nuôi...
Bên cạnh đó, cộng đoàn giáo dân tích cực tham gia phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Tín ngưỡng tôn giáo... Đồng bào Công giáo tại các địa phương đã xây dựng các nội quy, quy ước, hương ước nhằm thực hiện tốt Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân với xã hội, làm tròn bổn phận của cộng đoàn giáo dân với Giáo hội.
Bộ phận không tách rời của khối đại đoàn kết
Hoạt động từ thiện nhân đạo là một nét đẹp truyền thống của đồng bào Công giáo trong các phong trào thi đua yêu nước, được thể hiện qua những việc làm thường xuyên như: mở lớp tình thương dạy chữ, dạy nghề miễn phí cho trẻ em lang thang, khuyết tật; chăm sóc bệnh bệnh nhân HIV/AIDS; quyên góp tiền mổ mắt, mổ tim cho người nghèo; xây cầu phục vụ dân sinh; xóa nhà tạm và hỗ trợ vốn cho hộ nghèo phát triển sản xuất; ủng hộ người dân bị thiên tai...
Thông qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ Thập đỏ ở địa phương, nhiều linh mục, dòng tu đã mời các y, bác sỹ ở các bệnh viện tuyến Trung ương về khám bệnh; tổ chức cấp phát thuốc miễn phí cho các bệnh nhân nghèo tại các giáo xứ, không phân biệt lương, giáo. Trong 5 năm (2017-2022), tổng số kinh phí tham gia ủng hộ các quỹ: "Vì biển đảo Việt Nam," "Vì người nghèo," "Đền ơn đáp nghĩa," "Xây nhà đại đoàn kết"... của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam tại các tỉnh, thành phố trên cả nước đạt trên 1.959 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong giai đoạn đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, đồng bào Công giáo tại mỗi địa phương đều tìm ra những cách thức riêng nhằm khắc phục khó khăn trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Tiêu biểu như các dòng tu nam, dòng tu nữ ở thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) đã chủ động đến các nhà vườn có rau bị các công ty ngừng thu mua do dịch để xin thu hoạch gửi về Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai... giúp đỡ các dòng, các cơ sở xã hội đang nuôi dưỡng người già, người tàn tật, trẻ mồ côi. Nhiều giáo dân tự thành lập, kêu gọi nhóm thiện nguyện để chung tay làm việc bác ái.
Chỉ riêng tại Thành phố Hồ Chí Minh, các vị chức sắc, chức việc, nam nữ tu sỹ và đồng bào Công giáo Thành phố đã quyên góp ủng hộ tiền, hàng hóa, trang thiết bị y tế, các phần quà trị giá trên 20 tỷ đồng. Trên 1.000 lượt các vị linh mục, tu sĩ và giáo dân tình nguyện phục vụ tại các bệnh viện hồi sức, bệnh viện dã chiến thu dung trên địa bàn, hỗ trợ, giúp đỡ việc điều trị cho hàng chục nghìn bệnh nhân mắc COVID-19.
Một lĩnh vực khác có sự tham gia tích cực của đồng bào Công giáo là xã hội hóa giáo dục và dạy nghề, trong đó nổi bật có các hoạt động của đồng bào Công giáo tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dương. Điển hình như tại Lâm Đồng, toàn tỉnh hiện có 90 cơ sở giáo dục mầm non tư thục do các Hội Dòng Nữ tu Công giáo thành lập và quản lý với hàng chục ngàn học sinh. Các trường mầm non được đánh giá chất lượng rất tốt.
Nhiều trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia; nhiều trường thực hiện không thu học phí; hỗ trợ tiền ăn cho học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số và hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Ngoài ra, các dòng tu còn tổ chức và điều hành lớp học tình thương để nuôi dạy trẻ em khiếm thính, khiếm thị, các em mồ côi và suy dinh dưỡng...
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Công Thủy cho rằng, từ thực tế các phong trào, hoạt động của đồng bào Công giáo cả nước trong những năm vừa qua cho thấy, đạo đức, văn hóa Công giáo đã hòa quyện cùng truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái của dân tộc Việt Nam để nhân lên những việc làm thiện lành trong đời sống.
Đồng bào Công giáo đang ngày càng khẳng định mình là một bộ phận không tách rời của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Vị thế, vai trò của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam được phát huy qua đường hướng hoạt động đúng đắn: Hiệp thông cùng Giáo hội, đồng hành cùng dân tộc để góp phần xứng đáng vào sự phát triển của đất nước, xây dựng Giáo hội./.