Sau nhiều lần đối thoại không thành, người dân xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi vẫn tiếp tục tập trung đông người dùng vật cản chặn lối vào Nhà máy xử lý rác Đức Phổ gây mất an ninh trật tự và ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.
Ủy ban Nhân dân tỉnh cũng đã có kết luận buổi đối thoại giữa Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh với người dân. Nhà máy ra đời và hoạt động đúng pháp luật và phù hợp với quá trình phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Do đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi cần mạnh tay hơn nữa trong quá trình xử lý những hoạt động cản trở sự vận hành của Nhà máy; cương quyết bảo vệ các hoạt động của doanh nghiệp theo tinh thần thượng tôn Pháp luật.
Sự cấp thiết để xây dựng nhà máy
Bãi rác Phổ Thạnh được hình thành từ năm 2005 và tiếp nhận chỉ từ xã Phổ Thạnh, sau đó tiếp nhận rác của ba xã và bây giờ là bãi rác của huyện Đức Phổ.
Sau gần 13 năm tích tụ, bãi rác này đã trở thành bãi rác khổng lồ với khoảng trên 22.500m3 luôn trong tình trạng ô nhiễm vì nơi đây chỉ là điểm tập kết, không thông qua xử lý hoặc chỉ xử lý sơ sài như cào gạt, đốt lộ thiên.
Trước tình hình đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã giao cho Ủy ban Nhân dân huyện kêu gọi xã hội hóa, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư nhà máy xử lý rác ngay tại điểm này. Do đó, Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ môi trường MD đã mạnh dạn xây dựng dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt huyện Đức Phổ ngay tại bãi rác cũ này.
[Quảng Ngãi: Xử lý các đối tượng xúi giục người dân chặn xe chở rác]
Ông Nguyễn Thịnh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Đức Phổ khẳng định vị trí xây dựng Nhà máy hoàn toàn phù hợp và đúng với qui hoạch được duyệt. Cụ thể, Vị trí nhà máy xây dựng phù hợp với quy hoạch quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020; Quy hoạch sử dụng đất huyện Đức Phổ và Quy hoạch chung đô thị Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2035. Tất cả các Qui hoạch này đều được Ủy ban Nhân dân tỉnh quyết định phê duyệt.
Bên cạnh đó, theo giấy xác nhận của Ủy ban Nhân dân xã Phổ Thạnh vào ngày 7/10/2016 thì khoảng cách từ nhà máy đến khu dân cư gần nhất là lớn hơn 500m, đảm bảo theo quy định của Phát luật. Rõ ràng việc ra đời Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt huyện Đức Phổ và được đặt tại xã Phổ Thạnh là đúng và hoàn toàn phù hợp với các qui định của Pháp luật
Có hay không việc ô nhiễm môi trường từ Nhà máy?
Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt đi vào hoạt động từ tháng 3/2018 với công suất 50 tấn/ngày cơ bản giải quyết lượng rác thải của huyện Đức Phổ và một số ít lượng rác tồn đọng từ bãi rác cũ.
Hiện nay nhà máy rác thải được xây dựng để đưa vào hoạt động rất hiện đại theo công nghệ tiên tiến nước ngoài, giải quyết được hoàn toàn các vấn đề về ô nhiễm môi trường.
Công nghệ được áp dụng hiện nay mà Nhà máy đang áp dụng là công nghệ đốt và làm phân compost, theo công nghệ này rác thải sau khi tiếp nhận nước rỉ rác sẽ được đưa vào hệ thống xử lý nước đạt chuẩn cột B QCVN 40:2011/BTNMT, rác thải được phân loại thành rác hữu cơ (thức ăn thừa, lá cây, rau, củ, quả, xác động vật), rác vô cơ (thủy tinh, băng đĩa, vỏ sò ốc, sành sứ) và rác tái chế (giấy, nhựa, kim loại, cao su, nilon).
Rác thải hữu cơ dễ phân hủy được đem đi ủ làm phân compost để phục vụ cho nông nghiệp, rác thải tái chế được tái sử dụng lại, còn lại rác vô cơ được đưa vào lò đốt để thực hiện phản ứng đốt cháy hoàn toàn ở nhiệt độ 1.050-1.150 độ C, tro xỉ được làm nguội và tái chế thành gạch không nung phục vụ cho hoạt động xây dựng, khí thải lò đốt được đưa vào hệ thống xử lý khí để đạt chuẩn cột A QCVN 19:2009/BTNMT.
Với công nghệ được áp dụng cho nhà máy xử lý rác thải hoàn toàn khép kín như trên thì vấn đề gây ra ô nhiễm môi trường là hoàn toàn không có cơ sở, sẽ giải quyết được bài toán về ô nhiễm không khí, nguồn nước, mùi hôi mà trước giờ các nhà máy xử lý rác lạc hậu không giải quyết được.
Theo số liệu quan trắc môi trường mà Sở Tài nguyên và môi trường kiểm tra thì việc xả khí thải từ ống khói của Nhà máy vẫn đảm bảo với môi trường. Cụ thể, Trung tâm phân tích và đo đạc môi trường Phương Nam (trụ sở tại thành phố Vũng Tàu) đã lấy mẫu khí thải và cả mẫu không khí vào các ngày 27-29/6 để phân tích thì các thông số về bụi, SO2, NO2, CO... đều cho ra kết quả thấp hơn mức cho phép khi thải ra môi trường.
Phó giáo sư-tiến sỹ khoa học Trần Văn Quang, Trưởng khoa Môi trường Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, khẳng định hiện nay, công nghệ xử lý rác mà Nhà máy này sử dụng đều đang được các nước tiên tiến trên thế giới sử dụng. Rõ ràng nhà máy hiện đang sử dụng lò đốt công nghệ cao và xử lý hết lượng rác thu gom hàng ngày nên nhà máy hoàn toàn không sản sinh ra nước xả thải. Do vậy, việc ảnh hưởng môi trường từ nước thải từ nhà máy này là điều hoàn toàn không có. Người dân ở đây thật sự vẫn chưa hiểu rõ bản chất của vấn đề. Đối với khí xả thải thì nhà máy rác cũng đã có hệ thống xử lý lượng khí thải và cũng được các nhà quan trắc kiểm tra xác nhận.
Do đó, mùi hôi và ô nhiễm nguồn nước mà người dân phản ánh chắc xuất phát từ lượng rác thải tồn đọng từ những năm qua của huyện Đức Phổ hiện đang chứa trong khuân viên của Nhà máy. Tuy vậy, Công ty cũng đã thực hiện giảm thiểu tại nguồn ô nhiễm như phun hóa chất khử mùi hôi, ngăn ngừa khống chế tại nguồn đến mức tối đa, san gạt đắp đất bao quanh vành đai hố rác tồn đọng này, hiện tại công ty đã sử dụng trước kinh phí của mình để mua bạt phủ theo yêu cầu đã cam kết theo ĐTM nhằm giảm thiểu lượng nước mưa trong những tháng cuối năm thẩm thấu vào lượng rác gây ô nhiễm (trách nhiệm này là của Ủy ban Nhân dân huyện Đức Phổ thực hiện). Nhưng khó khăn hiện nay là bạt đã được mua về, vận chuyển vào nhà máy để phủ nhưng một số người dân đã không cho đưa lên nhà máy nên chưa thể thực hiện được.
Theo tiến sỹ khoa học về môi trường Lê Thị Mỹ Diệp, hiện dân số ngày càng tăng dẫn đến tình trạng rác thải xả ra môi trường ngày càng lớn, nếu rác thải được xử lý bằng chôn lấp lộ thiên như từ trước đến nay thì sẽ không bao lâu quỹ đất sẽ không đủ để chôn lấp nữa, vì vậy các nhà máy xử lý rác thải được hình thành để giải quyết lượng rác hiện nay.
Để nhà máy xử lý được vận hành một cách có hiệu quả thì ý thức của người dân đóng vai trò vô cùng quang trọng, chính vì thế mỗi người dân nên phân loại rác thải tại nguồn để quán trình xử lý rác thải được dễ dàng và giảm chi phí. Người dân nên để rác đúng nơi quy định, không xả rác bừa bãi để thuận tiện trong quá trình thu gom. Hạn chế sử dụng túi ni long trong sinh hoạt
Chính quyền Quảng Ngãi cần mạnh tay hơn nữa trong việc xử lý
Theo kết quả kiểm nghiệm do cơ quan chức năng công bố, các chỉ tiêu về môi trường của nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Đức Phổ đều nằm trong ngưỡng cho phép, chưa có dấu hiệu gây ô nhiễm. Việc người dân ngang nhiên chặn xe rác không cho vào khu xử lý khiến nhà máy phải dừng hoạt động nhiều ngày, hàng trăm tấn rác bị dồn ứ không thể đốt được gây thiệt hại đáng kể.
Đánh giá về tình hình này, phó giáo sư-tiến sỹ Khoa học Trần Văn Quang cho rằng những ngày qua, người dân ở xã Phổ Thạnh, Đức Phổ ngăn chặn không cho nhà máy hoạt động có thể là do hiểu lầm, người dân không hiểu rõ hết tính ưu việt của nhà máy. Đơn cử như việc người dân cho rằng Nhà máy xả thải làm ô nhiễm nguồn nước là điều hoàn toàn không có như giải thích ở trên.
Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Trần Ngọc Căng, đối với hơn 22.500m3 rác thải cũ nếu người dân cứ tiếp tục ngăn chặn, không cho xử lý thì khi nước mưa chảy tràn sẽ gây ô nhiễm mạch nước ngầm, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh. Do đó, nhất thiết phải có biện pháp xử lý ngay và triệt để lượng rác này.
Để xử lý bãi rác cũ này, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh giao nhiệm vụ cho Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ môi trường MD (chủ dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt) cần phải tổ chức xử lý triệt để khối lượng rác tồn đọng tại bãi rác cũ trước đây.
Chủ đầu tư dự án phải xây dựng phương án chi tiết, trong đó lưu ý thời gian xử lý phù hợp, đảm bảo khi xử lý phải có bạt phủ, hóa chất để giảm thiểu mùi, tránh gây ảnh hưởng đến đời sống nhân dân xung quanh khu vực Nhà máy; đồng thời đầu tư xây dựng tường chắn xung quanh chân của bãi rác cũ trước đây để ngăn nước mưa chảy tràn vào, đồng thời có phương án thu hồi nước rỉ rác và xử lý theo qui định. Thực hiện cam kết đảm bảo môi trường trong quá trình vận hành Nhà máy, phối hợp với nhân dân, chính quyền địa phương các Sở, ngành chức năng để cùng giám sát hoạt động của Nhà máy theo đúng cam kết của chủ dự án.
Việc hàng chục người dân tự ý ngăn chặn cần phải được chính quyền giải thích rõ ràng, có cơ sở khoa học.
Công an tỉnh và các cơ quan chức năng có nhiệm vụ giải tán đám đông này và có giải pháp bảo vệ cho hoạt động của Nhà máy diễn ra. Đúng như nội dung của thông báo Kết quả đối thoại giữa Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh với nhân dân xã Phổ Thạnh liên quan đến vụ tập trung đông người, ngăn chặn không cho xe chở rác vào nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt huyện Đức Phổ./.