Cột mốc biên giới 579 trên tuyến biên giới Việt-Lào. (Ảnh: Hồ Cầu/TTXVN)
Nhân kỷ niệm 55 năm Ngày Việt Nam và Lào thiết lập quan hệ ngoại giao và hai văn kiện pháp lý cấp Nhà nước về biên giới Việt Nam-Lào chính thức có hiệu lực từ ngày 5/9/2017 (Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới Việt Nam-Làovà Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam-Lào, Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng, đã trả lời phỏng vấn Báo điện tử VietnamPlus.
- Thưa Thiếu tướng! Được biết, tuyến biên giới Việt Nam-Lào có tổng chiều dài hơn 2.337km, trải dài trên 10 tỉnh biên giới của Việt Nam và tiếp giáp với 10 tỉnh biên giới của nước bạn Lào. Đề nghị Thiếu tướng đánh giá một cách khái quát về mối quan hệ hợp tác giữa lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới của hai nước Việt Nam-Lào trong thời gian qua?
Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam: Như chúng ta đã biết, trong gần một thế kỷ qua, hai đất nước, hai dân tộc Việt Nam-Lào luôn đoàn kết, gắn bó, ủng hộ nhau trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và ngày nay là kiến thiết, xây dựng đất nước ngày một phồn vinh, giàu đẹp. Trên nền tảng quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước, hoạt động hợp tác xây dựng, bảo vệ và quản lý khu vực vùng biên giới giữa hai nước ngày càng chặt chẽ và đạt hiệu quả thiết thực.
Đặc biệt, lực lượng vũ trang nói chung, lực lượng bảo vệ biên giới hai nước nói riêng cũng luôn gắn bó, đoàn kết, thường xuyên giúp đỡ lẫn nhau, phối hợp bảo vệ biên giới, phòng chống tội phạm, chung tay xây dựng một đường biên giới hòa bình, ổn định và phát triển, góp phần vun đắp thêm tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt-Lào “mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”...
Thời gian qua, quán triệt sâu sắc quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng 10 tỉnh tuyến biên giới Việt Nam-Lào tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng, thường xuyên, chủ động quan hệ với các cơ quan, lực lượng chức năng của Bạn nhằm đẩy mạnh quan hệ phối hợp quản lý bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất nhập cảnh, đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Hằng năm, lực lượng bảo vệ biên giới hai nước đều tổ chức hội đàm luân phiên, đánh giá tình hình và thiết lập quy trình, cơ chế phối hợp khép kín giữa các lực lượng bảo vệ biên giới. Bên cạnh đó, các lực lượng bảo vệ biên giới hai bên cũng có nhiều biện pháp hợp tác linh hoạt, phong phú. Sự ổn định đó đã tạo nền móng cho hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế vùng biên giới nói riêng và hai nước nói chung...
Chiến sỹ Đồn Biên phòng cửa khẩu Chiềng Khươn (Sơn La) cùng lực lượng biên phòng nước bạn Lào tuần tra biên giới. (Ảnh: Lê Hữu Quyết/TTXVN) - Theo đánh giá của cơ quan chức năng, tuyến biên giới Việt Nam-Lào là một trong những tuyến chính được các đối tượng buôn bán, vận chuyển chất ma túy lựa chọn để hoạt động, với nhiều thủ đoạn hoạt động tinh vi. Đề nghị Thiếu tướng cho biết về sự hợp tác giữa lực lượng biên phòng hai nước trong việc ngăn chặn hoạt động buôn bán, vận chuyển ma túy qua tuyến biên giới Việt Nam-Lào?
Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam: Trong những năm gần đây, tuyến biên giới Việt Nam-Lào luôn được coi là tuyến trọng điểm về hoạt động của tội phạm ma túy. Trên thực tế, lượng ma túy thẩm lậu từ bên ngoài qua tuyến biên giới Việt Nam-Lào vào nội địa nước ta chiếm đến 60% lượng ma túy trên cả nước. Trước tình hình này, ngay sau khi Cục Phòng chống ma túy và tội phạm Bộ đội Biên phòng được thành lập với tư cách là lực lượng chuyên trách Phòng chống ma túy và tội phạm của Bộ đội Biên phòng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã chỉ đạo đơn vị ký kết biên bản ghi nhớ về phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy với Cục phòng chống tội phạm ma túy thuộc Tổng cục Cảnh sát - Bộ An ninh Lào (ngày 13/11/2007).
Trong 10 năm qua, lực lượng Phòng chống ma túy và tội phạm của Bộ đội Biên phòng Việt Nam và lực lượng phòng chống tội phạm ma túy của Lào đã thực hiện có hiệu quả các nội dung thỏa thuận trong các biên bản ghi nhớ. Hằng năm, hai bên tổ chức giao ban luân phiên để thống nhất đánh giá tình hình, kết quả thực hiện, trao đổi những kinh nghiệm tổ chức triển khai công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy ở địa bàn biên giới mỗi nước, đồng thời, đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp đấu tranh chống tội phạm ma túy ở hai bên biên giới.
[Biên giới ổn định góp phần tăng cường quan hệ đặc biệt Việt-Lào]
Cục Phòng chống ma túy và tội phạm đã chỉ đạo lực lượng Phòng chống ma túy và tội phạm thuộc Cục và các đơn vị chuyên trách Phòng chống ma túy và tội phạm của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh có chung đường biên giới với Bạn Lào tích cực triển khai các nội dung phối hợp bằng các kế hoạch cụ thể, thiết thực. Đến nay công tác phối hợp hai Bên đã được triển khai toàn diện, đạt hiệu quả cao với các nội dung: Trao đổi thông tin tình hình, phối hợp thực hiện công tác nghiệp vụ cơ bản, tập trung phối hợp điều tra tuyến, địa bàn trọng điểm, các tụ điểm phức tạp về ma túy; xác minh, truy bắt các đối tượng là người Việt Nam bị truy nã về ma túy nghi đang lẩn trốn tại Lào, điều tra xác minh các đối tượng Lào có liên quan đến các vụ án ma túy mà lực lượng Phòng chống ma túy và tội phạm Việt Nam bắt giữ và nhiều nội dung phối hợp khác...
- Để bảo vệ đường biên giới hòa bình, hữu nghị, Bộ đội Biên phòng không chỉ cần đến các hoạt động tuần tra, bảo vệ biên giới mà còn phải làm tốt công tác đối ngoại biên phòng, đối ngoại quốc phòng và ngoại giao nhân dân. Xin Trung tướng chia sẻ về những hoạt động của các đơn vị Bộ đội Biên phòng trên tuyến biên giới Việt Nam-Lào liên quan đến những vấn đề vừa nêu cũng như những việc làm nhằm giúp nhân dân phía Bạn Lào phát triển kinh tế, cải thiện đời sống?
Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam: Xuất phát từ đặc điểm cư dân hai bên biên giới Việt Nam-Lào vốn có quan hệ thân tộc, dòng họ từ lâu đời, về bản sắc văn hóa, phong tục tập quán có nhiều nét tương đồng và có cùng nguyện vọng được sống trong hòa bình, hữu nghị, đảm bảo về an ninh trật tự xã hội, góp phần xây dựng biên giới chung hòa bình, ổn định, cùng phát triển với nước láng giềng, ngày 19/9/2012, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã ra Chỉ thị số 2219/CT-BTL chỉ đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh biên giới đất liền tham mưu, đề xuất địa phương tổ chức phong trào kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới.
Trên tuyến biên giới Việt Nam-Lào, đến nay đã có 9/10 tỉnh tổ chức ký kết nghĩa được 86 cặp cụm dân cư đối diện hai bên biên giới. Qua việc ký kết nghĩa, nhân dân hai bên biên giới đã phối hợp cùng nhau bảo vệ nguyên trạng đường biên, hệ thống mốc quốc giới và các dấu hiệu đường biên giới, thường xuyên trao đổi thông tin tình hình và phối hợp tham gia đấu tranh ngăn chặn các hoạt động vượt biên, xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, xâm phạm tài nguyên, phá hoại môi trường, phòng chống di dịch cư tự do và các hoạt động tôn giáo trái pháp luật, buôn bán, vận chuyển và sử dụng các chất ma túy, buôn bán người qua biên giới; hỗ trợ phòng chống, khắc phục thiên tai, dịch bệnh, giúp nhau lao động sản xuất, phát triển kinh tế hộ gia đình, bài trừ các hủ tục lạc hậu...
Bên cạnh đó, nhằm hỗ trợ một số cụm dân cư của Lào còn đặc biệt khó khăn nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, qua đó củng cố và tăng cường mối quan hệ đoàn kết hữu nghị keo sơn gắn bó Việt-Lào, ngày 22/7/2014 Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã có Kế hoạch số 2174/KH-BTL về việc hỗ trợ các cụm dân cư khu vực biên giới của Lào phát triển kinh tế-xã hội, giao Bộ đội Biên phòng các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Nam phối hợp với Bạn khảo sát, lựa chọn một số cụm dân cư để xây dựng các công trình dân sinh và xây dựng nhà ở cho các hộ dân nghèo.
Đến nay, các đơn vị đã xây dựng, bàn giao cho bạn một nhà văn hóa cộng đồng, tại bản Nậm Táy, cụm bản Viêng Xay, huyện Sầm Tớ, tỉnh Huaphanh, trị giá 1,1 tỷ đồng, hai phòng học, một nhà văn hóa cộng đồng tại bản Bó, thuộc cụm bản Mường Cáng, huyện Viêng Xay, tỉnh Huaphanh, trị giá 1,8 tỷ đồng. Đồng thời 15 nhà hữu nghị dành cho 15 hộ gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn khu vực biên giới các tỉnh Huaphanh, Khammouan, Salavan và Sekong của Lào, tổng trị giá 900 triệu đồng cũng đã được triển khai xây dựng và bàn giao cho phía Bạn.
Đặc biệt, trong chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” tổ chức năm 2017 tại Sơn La, Bộ đội Biên phòng đã quyết định xây dựng một trạm xá Quân dân y tại xã Loóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La để khám, chữa bệnh cho nhân dân hai bên biên giới, tặng 50 con bò giống cho người nghèo khu vực biên giới của Bạn, mỗi con trị giá 15 triệu đồng. Thực hiện chương trình “Nâng bước em tới trường,” Bộ đội Biên phòng đã nhận đỡ đầu 87 cháu học sinh của Lào có hoàn cảnh khó khăn, mức hỗ trợ 500.000đ/tháng/cháu...
Các chiến sỹ Đồn Biên phòng Pa Thơm (Điện Biên) tuần tra, bảo vệ 31km đường biên giới Việt-Lào, trong đó có gần 20 km đường biên giới trên sông, suối. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)
- Thưa Thiếu tướng! Theo Thiếu tướng, trong thời gian tới, lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới Việt Nam-Lào sẽ tập trung triển khai vào những lĩnh vực trọng yếu nào để tiếp tục xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển?
Thiếu tướng Nguyễn Văn Nam: Để tiếp tục xây dựng biên giới Việt Nam-Lào hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển, theo tôi, trong thời gian tới, lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới Việt Nam-Lào cần tăng cường hơn nữa các hoạt động tuần tra song phương, trao đổi tình hình có liên quan đến an ninh biên giới của mỗi nước, duy trì nghiêm việc thực hiện Hiệp định quản lý biên giới, quản lý cửa khẩu. Đồng thời, triển khai tốt mô hình kết nghĩa Đồn, Trạm Biên phòng với các đơn vị lực lượng bảo vệ biên giới tương ứng của Lào với chủ đề “Chung tay xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, cùng phát triển bền vững.”
Các địa phương hai bên biên giới cần tiếp tục triển khai nhân rộng mô hình kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới, tăng cường mối đoàn kết hữu nghị, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân và tích cực tham gia các phong trào bảo vệ biên giới.
Về phía Bộ đội Biên phòng các tỉnh tuyến biên giới Việt Nam-Lào, cần chủ động quan hệ phối hợp chặt chẽ với Bộ Chỉ huy Quân sự, Công an tỉnh đối diện của Bạn, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp quan hệ với chính quyền địa phương phía Bạn giải quyết tốt các vụ việc xảy ra trên biên giới theo đúng Hiệp định về Quy chế biên giới, Thỏa thuận của Chính phủ hai nước theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng. Tích cực chỉ đạo các đơn vị Bộ đội Biên phòng duy trì, thúc đẩy quan hệ phối hợp, hợp tác có hiệu quả với các lực lượng bảo vệ biên giới của Bạn trong quản lý, bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất nhập cảnh, góp phần duy trì hòa bình, ổn định trên biên giới...
- Xin trân trọng cảm ơn Thiếu tướng./.
