Đồi macca của ông Nguyễn Lên (Quãng Ngãi) đã chứng minh khí hậu miền Tây Quảng Ngãi rất phù hợp trồng cây này và đây là cây trồng sẽ mở hướng giúp đồng bào dân tộc Cadong thoát nghèo, từng bước vươn lên làm giàu.
Cây nào cũng ra trái
Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi khi đến thăm đồi mắc ca của ông Nguyễn Lên, thôn Tam Tong, xã Liên Sơn (huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi) là cây được trồng theo hàng lối ngay ngắn, quy hoạch gọn gàng. Đứng từ dưới chân đồi ngước nhìn lên, hàng mắc ca chạy dài tít tắp dưới nền trời cao xanh thăm thẳm.
“Năm 2017, tôi được Hiệp hội Macca Việt Nam thăm quan vườn trồng tại ĐakLak, cây trồng ra nhiều trái, rất đẹp. Càng tìm hiểu sâu, tôi càng mê mẩn nên quyết định trồng cây macca, đến nay cây nào cũng cho ra trái. Tôi thấy không có cây nào ‘ngon’ hơn cây macca,” ông Lên nói.
[Cây macca mang lại nguồn sinh khí mới cho bà con vùng khó]
Theo ông Lên, cái “ngon” đầu tiên là trồng macca được vay vốn ưu đãi từ ngân hàng, rất ít cây trồng có gói vay này. Khu vườn 6,5 ha được ông Lên trồng 1.500 cây theo tiêu chuẩn kỹ thuật của Hiệp hội macca Việt Nam. Tiền mua cây, chi phí vận chuyển từ ĐakLak về tận vườn, cho đến thuê mướn nhân công trồng cây được LienVietPostBank chi nhánh Quảng Ngãi chi trả đồng thời kết nối mua bảo hiểm trong 10 năm.
“Có gói vay này, người trồng macca không lo về vốn. Ngân hàng thẩm định cho vay 650 triệu đồng nhưng thực tế, tôi chỉ cần vay 390 triệu đồng. Năm 2019, vườn macca gặp bão, gãy đổ hơn 100 cây được bảo hiểm hỗ trợ trên 300 triệu đồng,” ông Lên nói.
“Bí kíp” giúp ông Lên không cần vay hết vốn ngân hàng là chiến thuật “lấy ngắn nuôi dài,” 2 năm đầu tiên, ông Lên thuê công nhân trồng sắn, mỗi năm thu nhập từ bán sắn được hơn 100 triệu đồng. Năm thứ 3, ông Lên chuyển sang trồng nghệ thì thu nhập tăng lên 140 triệu. Năm thứ 4, cây macca bói quả, ông Lên ngừng trồng cây ngắn ngày chuyển sang nuôi bò thịt và tận dụng nguồn phân bò bón lại cho vườn cây macca.
“Trồng xen canh cây ngắn ngày thu nhập không cao nhưng đủ duy trì thuê nhân công chăm sóc vườn. Cây macca còn “ngon” ở chỗ, con bò, con dê nó không ăn lá cây này nên tôi tính có thể kết hợp nuôi thêm bò, dê mà không cần lo cây bị vật nuôi ăn lá hay phá hoại,” ông Lên nói.
Khuyến khích chuyển đổi cây keo, sắn sang macca
Ông Nguyễn Lên hiện là Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Ngọc Lên đang quản lý khoảng 200ha đất với hàng chục thành viên đều là đồng dân tộc thiếu số Cadong. Theo ông Lên, người Cadong chịu thương chịu khó lao động nhưng nhiều hộ đến nay chưa thể thoát nghèo. Cây trồng truyền thống là keo, sắn rất tốn công lao động nhưng giá trị kinh tế thấp, người dân khó thoát nghèo.
“Trồng keo thì 5-6 năm mới thu hoạch, tiền bán keo thu về 60-70 triệu đồng/ha nhưng phải chặt đi trồng lại từ đầu. Trồng sắn thì giá trị kinh tế quá thấp, như năm rồi giá bán chỉ 2.000 đồng/kg. Trong khi macca bán tại vườn là 95.000 đồng/kg và cây trồng một lần nhưng cho thu hoạch 50-60 năm. Tôi tin đây là cây trồng sẽ giúp người Cadong thoát nghèo, từng bước vươn lên làm giàu,” ông Lên nói.
Theo ông Lên, sau 5 năm theo dõi, toàn bộ 1.500 cây macca với nhiều loại giống khác nhau đều đơm hoa, kết trái. Điều này cho thấy, khí hậu tại Liên Sơn rất tốt để mở rộng diện tích cây trồng này. Trong tháng Bẩy, vườn macca nhà ông Lên bắt đầu thu hoạch vụ đầu tiên, dự kiến sản lượng không dưới 1 tấn quả và hiện đã có doanh nghiệp chế biến tại ĐakLak đặt mua với giá là 95.000 đồng/kg.
Ông Huỳnh Ngọc Huy, Tổng thư ký Hiệp hội Macca Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) cho biết năm 2022 Hiệp hội Macca Việt Nam tập trung mở rộng diện tích ở miền Trung, khi khu vực này đang có diện tích trồng keo rất lớn, điển hình là Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.
“Mục tiêu của chúng tôi là vận động người dân chuyển đổi trồng cây macca để có thu nhập cao hơn, chỉ cần chuyển đổi 15%-20% diện tích trồng keo sang trồng macca thì cuộc sống của người dân sẽ thay đổi. Người dân không cần chuyển đổi, trồng ồ ạt mà trồng theo phương thức “lấy ngắn nuôi dài.” 5 năm đầu tiên chờ macca ra trái có thể trồng xen canh cây ngắn ngày để duy trì thu nhập hoặc mỗi gia đình có 2-3 ha đất thì trồng xen 50-100 cây khi thấy hiệu quả thì nhân rộng,” ông Huy nói.
| Trồng mắc ca không lo đầu ra Trong chuyến công tác tại Dubai tháng 5.2022, ông Huỳnh Ngọc Huy, đại diện LienVietPostBank, Hiệp hội mắc ca Việt Nam làm việc với ông Ibrahim Lootah, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Lootah và ký kết thỏa thuận ghi nhớ thành lập công ty liên doanh để bao tiêu, xuất khẩu macca sang thị trường Trung Đông. Ngày 25/6 vừa qua, ông Ibrahim Lootah bay sang Việt Nam để làm việc chính thức cũng như bước đầu khảo sát cây macca trồng tại Việt Nam. Tại buổi làm việc giữa lãnh đạo Tập đoàn Lootah với LienVietPostBank và Hiệp hội Macca Việt Nam trong chiều 28/6 tại Thành phố Hồ Chí Minh, các bên thống nhất sau 2025 sẽ xây dựng nhà máy chế biến macca xuất khẩu vì hiện tại sản lượng vẫn chưa nhiều. “Lootah là tập đoàn lớn ở Dubai, họ cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm macca của Việt Nam tại thị trường Trung Đông. Hiệp hội Macca Việt Nam có cam kết bao tiêu toàn bộ macca cho nông dân nhưng thực tế sản lượng của nước ta chưa đáp ứng đủ nhu cầu trong nước. Sau này sản lượng ngày càng tăng, người trồng macca hoàn toàn yên tâm, không còn lo về đầu ra nữa,” ông Huy nói./. |