Cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về, trên khắp các bản làng người Dao ở Phú Thọ lại rộn ràng điệu múa Chuông - một nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Dao đất Tổ.
Với đạo cụ chính là chiếc chuông nhỏ bằng đồng kết hợp với trống con, đàn nhị, sáo..., các chàng trai, cô gái người Dao say mê trong điệu múa Chuông rộn rã, vui tai và hết sức sinh động.
Người múa tay trái cầm một chiếc đóm, tay phải cầm một chiếc chuông để đánh nhịp, đồng thời kết hợp các động tác nhún chân mềm mại, duyên dáng. Vừa múa, họ vừa hát những bài hát cổ xưa mô phỏng quá trình mưu sinh trên đất mới, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái trong từng gia đình.
Mỗi dịp Xuân về, người Dao lại tổ chức Tết nhảy, điệu múa Chuông lại được trình diễn khắp bản làng. Mỗi đợt múa hát có khoảng 20-40 người tham gia, càng đông càng vui. Bản đông người thì tổ chức múa Chuông ở nhiều nhà nên cả bản cứ luân phiên múa Chuông theo nhà. Vì thế, Tết Nguyên đán ở các bản Dao thường kéo dài đến hết cả tháng Giêng âm lịch.
Đặc biệt, múa Chuông trong lễ Tết nhảy của người dân tộc Dao được coi như một nghi lễ tạ ơn tổ tiên, Bàn Vương đã cứu cứu rỗi dân làng ngoài biển năm xưa. Múa Chuông để bảo vệ cuộc sống gia đình, dòng tộc, cầu xin tổ tiên phù hộ, che chở cho mọi thành viên trong gia tộc mạnh khỏe, làm ăn phát đạt.
Ông Triệu Tiến Phúc, 67 tuổi (ở khu Liên Thành, xã Võ Miếu, huyện Thanh Sơn) đã gắn bó với điệu múa Chuông hơn 40 năm nay. Ông cũng đã truyền dạy điệu múa truyền thống của dân tộc mình cho các thế hệ trẻ trong làng.
Trong lễ Tết nhảy đón Năm mới, ông Phúc thể hiện tài tình điệu múa Chuông độc đáo. Những chiếc chuông được lắc mạnh tạo thành nhịp điệu vui tai, những sợi tua mầu được tung lên, hạ xuống, lượn tròn nhịp nhàng thật sinh động và đẹp mắt.
Ông cho biết, đã là người dân tộc Dao thì đều phải biết múa Chuông, vì trong tất cả các ngày lễ quan trọng của người Dao như Tết nhảy, lễ Lập tĩnh (cấp sắc, đặt tên cho người trưởng thành), Tết thanh minh, Tết 5/5, Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy... đều có điệu múa Chuông.
Tuy nhiên, điệu múa Chuông độc đáo của người Dao cũng đang đứng trước nguy cơ bị mai một bởi sự phát triển của nhiều luồng văn hóa hiện đại đang từng ngày xâm nhập vào các bản làng.
Để giữ gìn và phát huy những vốn quý của nền văn hóa truyền thống, giữ gìn bản sắc riêng của các dân tộc, Ủy ban Nhân dân huyện Thanh Sơn đã tích cực động viên bà con phục dựng lại những nét đẹp văn hóa truyền thống, trong đó có múa Chuông của người Dao, đồng thời tổ chức các hội diễn cấp cơ sở và đưa múa Chuông tham gia các hội diễn của tỉnh./