Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus SARS-CoV-2 (COVID-19) COVID-19 đã khiến ngành giao thông vận tải thiệt hại, các doanh nghiệp kiến nghị giảm bớt những khó khăn về giá dịch vụ, lãi suất hay miễn thuế...
Hàng không “bay hơn” 25.000 tỷ đồng
Tại cuộc họp đánh giá thiệt hại của ngành vận tải do dịch COVID-19 của Bộ Giao thông Vận tải sáng nay (27/2), theo báo cáo của Cục Hàng không Việt Nam, từ cuối tháng Một, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, thị trường vận tải hàng không bắt đầu giảm mạnh, tính đến 26/2, các hãng hàng không đã dừng, giảm tần suất hàng loạt chuyến bay.
Theo đánh giá của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), ước tính doanh thu ngành hàng không toàn cầu giảm từ 4-5 tỷ USD xuất phát từ việc giảm khoảng 40% tổng công suất hành khách trong quý 1/2020, tương ứng gần 20 triệu khách.
Thay vì dự kiến thiệt hại 10.000 tỷ đồng như cách đây nửa tháng, theo ước tính mới nhất của Cục Hàng không Việt Nam, các hãng hàng không trong nước sẽ thiệt hại, giảm doanh thu khoảng 25.000 tỷ đồng.
[Hàng không Việt giảm tần suất, dừng một số đường bay tới Hàn Quốc]
Trong trường hợp khả quan nhất, dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 4/2020, Cục Hàng không Việt Nam đưa ra kịch bản tổng thị trường sẽ đạt 67 triệu khách (giảm 15,4% so với năm 2019). Trong đó các hãng Việt Nam vận chuyển được 12,7 triệu khách quốc tế (giảm 28,3%) và 35,3 triệu khách nội địa (giảm 5,5%), tổng vận chuyển chỉ đạt 48 triệu khách (giảm 9,2% so với cùng kỳ).
Trong trường hợp xấu hơn, dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 6/2020, có tính đến hủy toàn bộ các chuyến bay đi, đến Hàn Quốc, tổng thị trường chỉ đạt 62,1 triệu khách (giảm 22,6% so với 2019). Trong đó, các hãng Việt Nam vận chuyển được 10,4 triệu khách quốc tế (giảm 41,2%) và 35,3 triệu khách nội địa (giảm 5,5%), tổng vận chuyển chỉ đạt 45,7 triệu khách (giảm 17% so với cùng kỳ).
Theo báo cáo của Vietnam Airlines, ngoài mất toàn bộ lượng khách Trung Quốc trong giai đoạn tạm ngừng khai thác đường bay Việt Nam-Trung Quốc, hãng cũng sẽ bị giảm lượng khách trên các đường bay quốc tế khác đi/đến châu Âu, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đông Nam Á... cũng như trên mạng bay nội địa do tâm lý lo ngại dịch bệnh (hiện đang có ngày càng nhiều đoàn khách đã thực hiện hủy chuyến).
Dẫn đến, Vietnam Airlines phải triển khai điều chỉnh phương án khai thác, hủy toàn bộ các đường bay thường lệ và thuê chuyến đi Trung Quốc, Macau, Hong Kong, giảm tần suất bay, giảm tải cung ứng trên các đường bay đi hầu hết các đường bay quốc tế khác.
“Việc cắt giảm khai thác làm giảm doanh thu, giảm lợi nhuận đối với hoạt động vận tải của hãng và 17 doanh nghiệp thành viên đồng thời gây ra những biến động lớn khác như về khai thác tàu bay, phi công, tiếp viên, tài chính, dòng tiền và các hoạt động với các bên cung ứng,” lãnh đạo Vietnam Airlines cho hay.
Cho rằng đường sắt giữa Việt Nam với Trung Quốc không lớn nhưng lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam thừa nhận, đường sắt nội địa ảnh hưởng nghiêm trọng vì hoạt động du lịch ảnh hưởng, đi lại của người dân giảm. Đường sắt có đặc thù độc đạo không thể mở thêm tuyến mới, hành khách ở trong các toa, khép kín nên người dân sợ lây nhiễm trong các toa.
Ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, cho biết số lượng xe xuất bến và sản lượng hành khách vận chuyển giảm mạnh so cùng kỳ. Một số tỉnh bị ảnh hưởng lớn như Hà Nội, Đà Nẵng..., trong đó riêng Khánh Hoà sản lượng vận chuyển khách vận tải du lịch giảm 70%...
Trong lĩnh vực hàng hải, nghiên cứu của Cục Hàng hải Việt Nam cũng cho thấy hoạt động xuất nhập khẩu đã giảm với lý do nhiều thị trường lớn hiện nay như Trung Quốc sụt giảm. Việc vận chuyển hàng hóa trên đường biển hay hoạt động của các doanh nghiệp, kinh doanh cảng, kho bãi cũng có ảnh hưởng.
Giãn thời gian trả nợ, miễn thuế, giảm giá
Với những khó khăn này, ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, đề xuất Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Chính phủ cho phép ban hành chính sách hỗ trợ giá dịch vụ hàng không cho các hãng như áp dụng chính sách giảm 50% giờ cất hạ cánh tàu bay và giá dịch vụ điều hành bay đi đến đối với các chuyến bay nội địa. Thời gian dự kiến từ ngày 1/3-31/5/2020 và có thể điều chỉnh tùy theo diễn biến của dịch bệnh.
“Việc áp dụng chính sách hỗ trợ giảm giá dịch vụ hàng không cho các chuyến bay nội địa và miễn giảm thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay sẽ giúp các hãng hàng không giảm bớt một phần gánh nặng chi phí, tiếp tục duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh,” ông Thắng kiến nghị.
Nhằm tháo gỡ cho các đơn vị kinh doanh bến xe và các đơn vị vận tải bằng xe ôtô được ổn định sản xuất kinh doanh trong thời kỳ dịch bệnh, Tổng cục Đường bộ đề nghị Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Chính phủ để hỗ trợ chính sách cho các đơn vị vận tải, bến xe như giảm lãi suất vay, giãn thời gian trả nợ tại các ngân hàng; cho phép lùi thời gian đóng các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp... để giảm bớt những khó khăn cho doanh nghiệp.
[Doanh nghiệp giao thông lao đao bởi tác động của virus nCoV]
Khẳng định ngành giao thông vận tải không được phép chủ quan trong bất cứ thời điểm nào, cuộc chiến chống dịch phải triển khai thường xuyên liên tục, kịp thời, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, yêu cầu các đơn vị cần có giải pháp cách ly, kiểm soát không lây bệnh nhưng hàng hóa phải được lưu thông để bảo đảm sản xuất.
Để khắc phục thiệt hại, Bộ trưởng cũng gợi ý có thể mở thêm các tuyến quốc tế mới: “48 quốc gia có dịch thì đa số rơi vào nước lạnh, vùng nóng lây nhiễm hạn chế hơn, nên tăng cường các đường bay đến các vùng nóng như Ấn Độ. Riêng Ấn Độ có 1,3 tỷ dân, tại sao có 56 đường bay đi Trung Quốc mà Ấn không mở đường bay tới 40-50 thành phố, mở được sẽ tạo thêm thị trường mới.”
Theo Bộ trưởng Thể, hàng không nội địa lâu nay ưu tiên mở tuyến nước ngoài lợi nhuận cao, nhưng hiện nay khi các đường bay ngoại đang dừng, cần tăng khai thác nội địa tới các sân bay nhỏ như từ Cần Thơ đi Tây Nguyên.
Ngoài ra, để giảm bớt khó khăn, Bộ trưởng yêu cầu các hãng có thể tái cơ cấu đội máy bay, máy bay cũ thì tìm cách bán cho các thị trường dễ tính hơn ví dụ ở khu vực châu Phi. Hợp đồng đã ký mua bán thì kéo dài thời gian nhận tàu, đàm phán giảm giá thuê và dừng hợp đồng thuê...
“Những vấn đề về giảm giá dịch vụ hàng không, miễn thuế nhập khẩu nhiên liệu ảnh hưởng rất lớn đến thu ngân sách hoặc kiến nghị chậm nộp thuế, khoanh, giãn thuế cần xem xét kỹ lưỡng để Bộ báo cáo Chính phủ, Quốc hội quyết định,” người đứng đầu ngành giao thông cho hay./.