Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN) Một số doanh nghiệp cho rằng, quy định về khống chế chi phí lãi vay khiến các đơn vị gặp khó. Tuy nhiên, phía cơ quan quản lý thì khẳng định, quy định được đưa ra trên cơ sở khảo sát và tại sao chỉ doanh nghiệp trong nước "kêu" trong khi các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài thì không.
Đây là những thông tin được nêu lên tại Hội nghị đối thoại về chính sách và thủ tục hành chính thuế, hải quan năm 2018 diễn ra sáng 27/11 tại Hà Nội.
Lo bị nộp thuế bổ sung
Là đơn vị nêu ý kiến đầu tiên, bà Vũ Thị Ngọc Anh, đại diện Bộ phận quản lý thuế của Tập đoàn Vingroup khẳng định, nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế với doanh nghiệp có giao dịch liên kết đang gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.
Theo nghị định có hiệu lực từ tháng 5/2017: Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của doanh nghiệp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần của hoạt động kinh doanh cộng với lãi vay và chi phí khấu hao trong kỳ.
Điều này có nghĩa, phần chi phí lãi vay vượt quá 20% sẽ bị coi là chi phí không hợp lý và bị tính thuế.
[Yêu cầu thanh tra doanh nghiệp lỗ liên tục, phát sinh giao dịch lớn]
Với Vingroup, theo bà, tập đoàn đầu tư vào các lĩnh vực cần nhiều vốn như nông nghiệp công nghệ cao, giáo dục, sản xuất công nghiệp nặng và không thể có lãi ngay. Đặc biệt, trong thời gian đầu, các dự án của Vingroup không thể tự vay vốn ngân hàng được mà phải thông qua công ty mẹ của tập đoàn. Chi phí lãi vay của tập đoàn theo bà bởi vậy rất lớn.
Tuy nhiên, nếu chiếu theo quy định hiện tại, bà cho hay, nhiều chi phí lãi vay không được trừ khi tính thu nhập chịu thuế và khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
Bởi vậy, vị này đề xuất tạm thời chưa áp dụng quy định tại nghị định 20 và sửa nghị định phù hợp với tình hình hoạt động của Việt Nam.
Công ty trách nhiệm hữu hạn Chứng khoán Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam cũng nêu vấn đề tương tự.
Bà Lê Thị Ngọc Trâm, kế toán trưởng của công ty này cho biết, đơn vị của bà chỉ phát sinh giao dịch liên kết trong hoạt động đi thuê văn phòng với công ty mẹ là Vietcombank. Các chi phí về lãi vay đều tới từ bên độc lập, không phải bên liên kết.
Theo bà, thuế thu nhập doanh nghiệp của công ty mẹ và công ty chứng khoán đều là 20% nên động cơ chuyển giá gần như là không có. Trong khi ấy, bà cho rằng, công ty vẫn phải chịu giới hạn chi phí lãi vay và phải kê khai, nộp thuế bổ sung. Bà cũng nêu đề xuất sớm xem xét sửa đổi việc khống chế lãi vay 20% như tại nghị định hiện tại.
Tại sao doanh nghiệp FDI không kêu?
Trả lời cho những vấn đề trên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn cho rằng, nghị định 20 được thực hiện trên cơ sở khuyến nghị của các nước OECD và G20 yêu cầu các nước tập trung chống chuyển giá và xói mòn nguồn thu.
Theo ông, các nước đưa ra khuyến nghị về khống chế chi phí lãi vay trên từ 10-30%. Việt Nam đã cân nhắc và chọn mức 20%. Quyết định này theo ông có dựa cơ sở khảo sát 12.000 tập đoàn trên toàn cầu.
Ông cũng nhắc tới đề xuất chỉ khống chế chi phí lãi vay với các bên liên kết. Tuy nhiên, theo đại diện ngành thuế, việc này đã từng được thực hiện ở Anh những năm 2000 và kết quả là toàn bộ công tay đa quốc gia của nước này đã tái cơ cấu các khoản vay qua ngân hàng trung gian để né quy định.
Theo ông, đó là vì sao quy định không chỉ khống chế chi phí lãi vay với các giao dịch liên kết mà còn cả giao dịch độc lập.
Lãnh đạo ngành thuế đặt câu hỏi: Tại sao không một doanh nghiệp FDI nào kinh doanh trên Việt Nam kêu về vấn đề này. Theo ông, cơ quan chức năng đã khảo sát hàng nghìn doanh nghiệp FDI là công ty con của các công ty đa quốc gia đóng tại Việt Nam và hiện chưa nhận được văn bản kiến nghị nào. Ông Tuấn thẳng thắn: "Vì họ biết rõ đây là cuộc chơi toàn cầu."
"Ta phải vào cuộc chơi toàn cầu, không thể đứng ngoài cuộc. Doanh nghiệp muốn làm ăn toàn cầu nhưng mà muốn chính sách riêng thì khó," ông nói.
Việc khống chế như hiện tại theo ông Tuấn không chỉ giúp lành mạnh tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn của nền kinh tế.
Riêng về tác động, ông đưa ra con số, trong số hơn 600.000 doanh nghiệp đang hoạt động, có khoảng hơn 4.500 doanh nghiệp có quan hệ giao dịch liên kết phải thực hiện kê khai theo nghị định 20. Trong số hơn 4.500 doanh nghiệp trên, có khoảng 423 đơn vị vượt trần 20%, tức là chưa tới 1% doanh nghiệp đang hoạt động.
Ông cho rằng, đánh giá quy định có phù hợp với thực tế hay không phải căn cứ vào số liệu thống kê, xem ảnh hưởng tới số đông như thế nào, để từ đó có giải pháp. Tuy nhiên, vị này cũng cho biết sẽ có thêm các buổi làm việc với doanh nghiệp để lắng nghe, nghiên cứu về vấn đề trên./.
