Cục Cảnh sát Quản lý Hành chính về Trật tự Xã hội (C06, Bộ Công an) ký thỏa thuận hợp tác với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam thúc đẩy triển khai Đề án 06 và phục vụ quá trình Chuyển đổi Số Quốc gia. Đáng chú ý, C06 đã tham mưu, đề xuất giải pháp định danh số nhà, số căn hộ.
Nhiều lợi ích từ định danh số nhà
Phía bưu điện có thông tin về số nhà, Bộ Công an có dữ liệu về dân cư, Cảnh sát khu vực có dữ liệu về hộ khẩu. Cục Cảnh sát Quản lý Hành chính về Trật tự Xã hội sẽ phối hợp cùng Bưu điện để liên thông dữ liệu, sau đó định danh số nhà, số căn hộ, tức là gắn tên chủ nhà (định danh - xác định tên) vào địa chỉ nhà (mọi nhà đều phải có địa chỉ).
Theo C06, hiện nay, Bộ Xây dựng cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường là hai cơ quan quản lý Nhà nước chủ trì việc xây dựng dữ liệu về số nhà, nhà ở. Mục tiêu là đánh số cụ thể đến từng ngôi nhà, từng căn hộ hay thửa đất theo quy luật thống nhất.
Căn cứ dữ liệu trên, Bộ Công an sẽ thu thập cơ sở dữ liệu về số nhà, cộng với thông tin thu thập từ Ủy ban Nhân dân các cấp, trên nguyên tắc chuẩn hóa số liệu để định danh số nhà.
Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia về Dân cư (C06, Bộ Công an) cho biết việc định danh số nhà sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân và cơ quan quản lý. Mục tiêu trước hết là tạo ra mạng lưới định danh bất động sản gắn với mỗi công dân, thuận tiện trong tìm nhà theo địa chỉ, giao hàng, đảm bảo chất lượng phát triển của đô thị. Mục tiêu tiếp theo rất cơ bản là minh bạch tài sản bất động sản và làm cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
"Thứ nhất là minh bạch quản lý, biết được người dân có bao nhiêu căn hộ, bao nhiêu căn nhà. Thứ hai là những điều đó phục vụ cho logistics, vận chuyển hàng hóa, giao hàng. Thứ ba là chính từ việc định danh sẽ tổ chức thành các mạng lưới, khi người dân đi đâu cũng dễ dàng kê khai, khai báo. Người dân khi nhận đồ đạc được gửi tới, thông tin cũng chuẩn," Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh cho biết.
Việc định danh số nhà, số căn hộ sẽ tạo ra mạng lưới định danh bất động sản gắn với mỗi công dân. Đây là cơ sở dữ liệu để những đơn vị trung gian khác (bưu điện, chuyển phát nhanh...) khai thác, sử dụng khi giao nhận hàng đảm bảo được chính xác nhất.
[Bộ Công an và Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam triển khai Đề án 06]
Theo Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, mỗi chung cư có hàng nghìn hộ dân, trong đó mỗi gia đình sống ở căn hộ riêng và hoàn toàn độc lập. Nếu chỉ ghi địa chỉ của tòa chung cư thì đó mới là dữ liệu chung, chưa có thông tin của từng hộ dân cụ thể cư trú bên trong.
Không chỉ vậy, việc định danh số nhà, số căn hộ giúp minh bạch thị trường bất động sản. Cụ thể là xác định được chủ tài sản có bao nhiêu bất động sản (địa chỉ nhà ở, số căn hộ).
Kế hoạch này còn giúp tiết kiệm rất nhiều chi phí cho Nhà nước thông qua việc tận dụng những dữ liệu đã có sẵn để liên thông, không phải chờ làm sạch dữ liệu về bất động sản.
Về mặt lợi ích, việc định danh số nhà sẽ giúp cơ quan quản lý nắm rõ thông tin về chủ sở hữu bất động sản, bao gồm số lượng bất động sản mà họ sở hữu. Điều này sẽ góp phần ngăn chặn tình trạng đầu cơ, trốn thuế, rửa tiền... hay giảm thiểu tham ô, tham nhũng.
Ngoài ra, việc định danh số nhà sẽ giúp người dân giao dịch bất động sản thuận tiện hơn, tránh tình trạng nhầm lẫn địa chỉ. Bên cạnh đó, việc định danh số nhà sẽ giúp cơ quan quản lý Nhà nước thực hiện các nhiệm vụ quản lý một cách hiệu quả hơn, chẳng hạn như thu thuế, cấp giấy phép xây dựng, kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy...
Đề xuất định danh số nhà nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 13 về lập lại trật tự, khắc phục những bất cập với công tác tư vấn đầu tư xây dựng các công trình, dự án ngành giao thông vận tải.
Đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ, Ủy viên Ủy ban Xã hội của Quốc hội, cho rằng chính sách này rất tốt. Việc định danh số nhà, số căn hộ giúp minh bạch được tài sản, tạo thuận lợi trong quản lý, truy thu thuế cũng như để những đơn vị trung gian khác (bưu điện, chuyển phát nhanh...) khai thác, sử dụng được chính xác.
"Đây cũng là một hình thức để giám sát tài sản của cán bộ, công chức và người nhà của cán bộ, công chức. Khi thực hiện xong định danh số nhà, mọi người đều phải trung thực, công khai, minh bạch mọi thứ," đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ nói.
Minh bạch thị trường bất động sản
Theo đánh giá của các chuyên gia, chính sách này sẽ tác động tích cực đến thị trường bất động sản, đặc biệt là giảm tình trạng đầu cơ, tích trữ và giúp những người thu nhập thấp có thêm cơ hội tiếp cận với nhà ở.
Việc định danh số nhà, quản lý chặt chẽ bất động sản là xu hướng của nhều quốc gia, đặc biệt là khi ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý. Việc thực hiện quản lý bất động sản theo hướng "nhà chính chủ", quản lý tài sản trong xã hội là việc cần làm, tạo điều kiện thuận lợi trong quản lý hành chính, thu thuế, giao dịch dân sự...
Theo đánh giá của luật sư Trần Thế Anh (Phó Giám đốc Công ty Luật XTVN-Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội), chính sách định danh số nhà sẽ tác động tích cực đến thị trường bất động sản, đặc biệt là giảm tình trạng đầu cơ, tích trữ và giúp những người thu nhập thấp có thêm cơ hội tiếp cận với nhà ở, làm cơ sở xây dựng dự thảo các quy định về đánh thuế đối với người sở hữu nhiều bất động sản, người đã sở hữu nhà nhưng vẫn tham gia chiếm dụng suất mua nhà ở xã hội, thu nhập thấp.
Trong tương lai gần, đây sẽ là cơ sở tiền đề để tính đến việc đánh thuế, thu thuế bất động sản, bao gồm các loại thuế kinh doanh bất động sản, thuế sở hữu nhà đất...
"Để làm được việc này cần phải có cơ sở dữ liệu. Nếu không, khi triển khai sẽ không được minh bạch hóa và chuẩn hóa," luật sư Trần Thế Anh nhấn mạnh.
Tuy nhiên, đây là vấn đề khá nhạy cảm vì liên quan đến quyền sở hữu tài sản của tổ chức, cá nhân. Định danh số nhà tạo điều kiện thuận lợi để chủ sở hữu tài sản được pháp luật bảo vệ, nhà nước tăng cường công tác quản lý... nhưng nếu không bảo mật thông tin tốt sẽ ảnh hưởng đời sống riêng tư của công dân.
Bên cạnh đó, việc định danh cá nhân về bất động sản nhằm quản lý tài sản của từng công dân nhưng nếu không kiểm soát được tình trạng "đứng tên hộ bất động sản" thì những thông tin về định danh bất động sản chỉ có tính chất tương đối. Người đứng tên bất động sản chưa chắc đã phải là chủ sở hữu thực sự đối với bất động sản đó.
Bởi vậy, theo luật sư Trần Thế Anh, khi tổ chức thực hiện định danh số nhà phải cần có kế hoạch rất cụ thể, đồng thời tuyên truyền phổ biến để người dân nắm được sự cần thiết, những lợi ích mà người dân có thể có được khi định danh số nhà./.