Bốc xếp ximăng từ tàu lên xe cho khách hàng. (Ảnh Viết Ý/TTXVN) Mặc dù Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm ximăng ở Việt Nam đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 105/2008/QĐ-TTg ngày 21/7/2008 (Quy hoạch 105) và Quy hoạch Điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm ximăng ở Việt Nam đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1065/QĐ-TTg ngày 09/7/2010 (Quy hoạch 1065) đã được triển khai nhưng vẫn còn nhiều bất cập.
Gần đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã chỉ đạo liên Bộ Công Thương, Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát các quy hoạch khoáng sản thuộc thẩm quyền đã phê duyệt, trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung, điều chỉnh cho giai đoạn 2016-2020 theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh, sau tám năm thực hiện, các quy hoạch này đã có nhiều sự điều chỉnh, bổ sung để đáp ứng nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, trong thời gian qua các số liệu điều tra cơ bản về địa chất, khảo sát tại các mỏ, khu vực mỏ cũng đã có nhiều sự thay đổi. Do vậy, việc lập quy hoạch mới để thay thế và hợp nhất các Quy hoạch 105 và 1065 là cần thiết.
Cùng đó, Bộ Xây dựng khẳng định Quy hoạch phát triển công nghiệp ximăng Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1488/QĐ-TTg ngày 29/8/2011 (sau đây gọi là Quy hoạch 1488) cũng đã đáp ứng kịp thời, hiệu quả cho ngành ximăng Việt Nam giai đoạn 2011 đến nay.
Tuy nhiên, sau 5 năm thực hiện Quy hoạch 1488, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý đưa 14 dự án ximăng quy mô công suất nhỏ dưới 2.500 tấn clinker/ngày, tương đương 0,91 triệu tấn ximăng/năm ra khỏi Quy hoạch phát triển ximăng, hoãn triển khai chín dự án, giãn tiến độ đầu tư bảy dự án; đồng thời, cho phép nâng công suất, bổ sung sáu dự án ximăng. Vì vậy, Quy hoạch 1488 cũng cần được nghiên cứu bổ sung sửa đổi và thay thế bằng một Quy hoạch khác cho phù hợp với điều kiện phát triển công nghiệp ximăng ở Việt Nam.
Để đáp ứng nhu cầu thực tế, Bộ Xây dựng đang thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc lập Quy hoạch phát triển công nghiệp ximăng Việt Nam giai đoạn 2017-2025 và định hướng đến năm 2035 thay thế Quy hoạch 1488 và lập Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm ximăng ở Việt Nam đến năm 2025 thay thế Quy hoạch 105 và Quy hoạch 1065.
Mục tiêu đặt ra là phải bám sát tình hình kinh tế-xã hội, cung-cầu của thị trường, thực tế triển khai các dự án trong Quy hoạch. Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định các cơ chế, chính sách, giải pháp kích cầu, bình ổn thị trường; điều chỉnh, bổ sung danh mục các dự án bảo đảm tính khả thi và phát triển bền vững ngành công nghiệp ximăng; rà soát điều chỉnh tiến độ các dự án trong quy hoạch được duyệt bảo đảm cân đối cung cầu.
Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ làm việc với các đơn vị và địa phương về một số nội dung chủ yếu như tình hình đầu tư, khai thác mỏ khoáng sản làm nguyên liệu sản xuất ximăng (giấy phép khai thác, khối lượng khai thác hàng năm, việc tuân thủ các quy định về an toàn trong khai thác, tần suất quan trắc theo đánh giá tác động môi trường...); việc sản xuất, tiêu thụ clanhke và ximăng bao gồm khối lượng, chủng loại, chất lượng, giá cả...; hoạt động đầu tư các dự án ximăng; việc đầu tư hệ thống tận dụng nhiệt khí thải để phát điện và sử dụng rác thải đô thị, chất thải làm nhiên liệu thay thế; đầu tư, sản xuất, tiêu thụ hoặc sử dụng sản phẩm vật liệu chịu lửa./.
