Một chuỗi những vụ giết người tàn bạo ở Mỹ đã hướng sự chú ý của dư luận toàn nước Mỹ tới MS-13, một băng đảng đường phố sinh ra ở Los Angeles nhưng có nguồn gốc từ El Salvador.
Vụ việc gần đây nhất là một vụ giết người hàng loạt ở Long Island vào thứ Hai vừa qua. Cảnh sát cho biết tại đây thi thể của 4 nam giới, trong đó có 3 thiếu niên, được tìm thấy trong rừng trong tình trạng bị xé thành nhiều mảnh.
Tổng thống Trump đã đăng lên Twitter của mình và gọi băng đảng này là “xấu xa.”
Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions cam kết sẽ “tiêu diệt” nó. Cả hai đều đổ lỗi cho chính sách nhập cư trong thời kỳ Obama.
Nhưng MS-13 là những ai và Obama có thực sự có lỗi không?
Khét tiếng bạo lực
Băng nhóm này đã được hình thành ở Los Angeles vào những năm 1980, gồm những người nhập cư chạy trốn khỏi cuộc nội chiến tàn khốc kéo dài của El Salvador. Những thành viên khác đến từ Honduras, Guatemala và Mexico.
MS là viết tắt của Mara Salvatrucha, được cho là sự kết hợp giữa Mara, có nghĩa là "băng đảng," Salva, tức là Salvador, và "trucha," có thể được tạm dịch là sự khôn ranh. Số 13 tượng trưng cho vị trí của chữ M trong bảng chữ cái.
MS-13 đã xây dựng danh tiếng là băng đảng bạo lực cực đoan và chuyên giết người bằng dao rựa.
Nhóm đã bén rễ từ các khu dân cư do các băng nhóm Mexico thống trị, và sau đó mở rộng ra các vùng khác ở Mỹ. Theo FBI, băng nhóm này đã lan tràn tới 46 bang.
Năm 2012, Bộ Tài chính Mỹ đã gọi băng đảng này là “tổ chức tội phạm xuyên quốc gia.” MS-13 là băng đảng đường phố đầu tiên được trao danh hiệu có phần mập mờ này, đưa nhóm lên ngang hàng với các nhóm tội phạm quốc tế có quy mô lớn hơn nhiều như Zetas của Mexico, Yakuza của Nhật hay Camorra của Ý.
[Băng đảng tàn bạo khét tiếng điều hành nhà tù tại El Salvador]
Nghi thức gia nhập tàn bạo
MS-13 đã bị lên án vì tuyển mộ những thiếu niên nghèo và khó khăn. Nghi lễ gia nhập được cho là bao gồm việc bị đánh đập rất dã man trong 13 giây và phạm tội, thường là giết người, theo lệnh của băng.
Rời khỏi băng này thậm chí có thể còn nguy hiểm hơn. Những hình xăm lớn trên ngực khiến các thành viên giống như bị đóng dấu cả đời, và một số phe phái được cho là còn giết hại những thành viên cố gắng rời khỏi băng.
Một bản đánh giá mối đe dọa năm 2008 của FBI đã ước tính quy mô của MS-13 vào khoảng 6000-10.000 thành viên ở Mỹ, khiến nó trở thành một trong những tổ chức tội phạm lớn nhất nước Mỹ.
Theo cơ quan này, hiện MS-13 có quy mô lớn hơn ở bên ngoài Mỹ. Một chiến dịch đàn áp chống các băng đảng vào cuối những năm 1990 đã đưa hàng trăm thành viên ban đầu trở lại các quốc gia Trung Mỹ, nơi họ phát triển các chi nhánh của bang.
Con số ước tính về số thành viên của MS-13 tại các quốc gia Trung Mỹ lên tới 60.000 người.
Thu nhập hàng năm của băng là khoảng 31,2 triệu USD theo thông tin từ một chiến dịch quy mô lớn của cảnh sát Salvador do báo El Faro đăng tải - phần lớn từ ma túy và tống tiền.
"Giết, hiếp, kiểm soát"
Những vụ việc đáng chú ý gần đây có liên quan tới băng này bao gồm cái chết của 2 nữ sinh trung học do bị tấn công bằng dao rựa và gậy bóng chày khi 2 nạn nhân đang đi bộ ở khu nhà mình ở New York vào tháng trước – cảnh sát cho biết đây là một vụ tấn công trả thù cho một xung đột nhỏ.
Bốn người được cho là thành viên của MS-13 đã bị kết tội trong vụ này. Hai người bị nghi là thành viên của băng cũng bị kết tội giết một thành viên khác trong băng được cho là đã vi phạm quy tắc của băng.
Trong cùng tháng, 2 người được cho là thành viên của MS-13 ở Houston, Texas đã bị kết tội bắt cóc 3 nữ thiếu niên, giữ làm con tin và cưỡng hiếp họ sau đó bắn chết một nạn nhân ở bên đường.
Miguel Alvarez-Flores, 22 tuổi, và Diego Hernandez-Rivera, 18 tuổi, vẫn cười và vẫy tay với máy ảnh khi trình diện trước tòa.
Khẩu hiệu của MS-13 là “giết, hiếp, kiểm soát,” theo một chuyên gia về băng đảng của FBI từng điều tra nhóm này.
Đổ lỗi cho Obama
Ông Trump và ông Sessions đã đổ lỗi cho cựu Tổng thống Barack Obama vì sự lan tràn của MS-13, và buộc tội rằng chính sách nhập cư mở cửa của ông đã tạo điều kiện cho băng đảng này phát triển.
Tuy nhiên, MS-13 đã được hình thành và phát triển mạnh mẽ ở Mỹ một thời gian dài trước khi ông Obama lên nắm quyền. MS-13 đã được xác định là một mối đe dọa lớn vào những năm 1990, và một lực lượng đặc nhiệm FBI đã được hình thành để đối phó với nhóm này vào năm 1994.
“Thời kỳ bùng nổ nhất là vào thời Bush-Cheney khi các yếu tố di cư bất hợp pháp ở Trung Mỹ gia tăng, khi nhiều cuộc đàn áp tội phạm khiến nhà tù chật kín người, và khi nguồn tài trợ cho các chương trình tái hòa nhập bị cắt giảm,” Fulton T. Amstrong, một nghiên cứu viên thuộc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ Latin và Latin, Đại học Mỹ khẳng định với trang web Politifact chuyên kiểm chứng các thông tin.
“Tôi chưa từng biết tới bằng chứng nào cho thấy Chính quyền Obama có lỗi theo bất kỳ cách nào đối với sự tồn tại và các hoạt động của băng đảng này ở Mỹ,” Ioan Grillo, tác giả của một cuốn sách về tội phạm băng đảng ở Mỹ cho biết.
Chính quyền Obama cũng đã ưu tiên trục xuất những tội phạm băng đảng, trong đó có các thành viên MS-13, trong một chương trình trục xuất được thực hiện quyết liệt./.