Sáng 15/3, Ủy ban Nhân dân huyện huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên tổ chức Lễ hội Thành Bản Phủ và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc huyện lần thứ IX, tại Di tích Thành Bản Phủ (xã Noong Hẹt).
Đây là sự kiện nhằm kỷ niệm 269 năm chiến thắng của nghĩa quân Hoàng Công Chất, giải phóng Mường Thanh (1754-2023), dâng hương tưởng niệm 254 năm ngày mất của Tướng Hoàng Công Chất (1769-2023).
Lễ hội Thành Bản Phủ được tổ chức hàng năm vào ngày 24 -25/2 âm lịch để tưởng nhớ thủ lĩnh Hoàng Công Chất và Tướng Ngải, Tướng Khanh cùng nhân dân các dân tộc Mường Thanh chiến đấu anh dũng đánh tan giặc Phẻ, bảo vệ bản mường trong khu di tích cấp quốc gia Thành Bản Phủ.
Tướng quân Hoàng Công Chất có tên thật là Hoàng Công Thư, quê ở huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
Năm 1748, nghĩa quân của Tướng quân Hoàng Công Chất cùng Tướng Ngải, Tướng Khanh là hai thủ lĩnh người dân tộc Thái ở Điện Biên lãnh đạo nhân dân các dân tộc đánh đuổi giặc Phẻ, giải phóng Mường Thanh (Điện Biên) vào tháng 5/1754.
Để có căn cứ hoạt động lâu dài, Hoàng Công Chất đã cho xây dựng Thành Bản Phủ. Từ đó, căn cứ hoạt động của nghĩa quân đã phát triển ra khắp mười Châu của Phủ An Tây, phía Bắc giáp biên giới Trung Quốc, phía Nam mở rộng xuống Hòa Bình-Ninh Bình- Thanh Hóa.
[Lai Châu: Lễ hội Nàng Han của người Thái trắng ở Phong Thổ]
Cuộc khởi nghĩa do Hoàng Công Chất lãnh đạo kéo dài suốt 30 năm (1739-1769). Hoàng Công Chất đã tập hợp nhân dân các dân tộc vùng Hưng Hóa (Tây Bắc) thành một khối thống nhất, xây dựng mối tình đoàn kết ngược xuôi để cùng nhau đánh giặc giữ nước, bảo vệ núi rừng vùng biên cương Tổ quốc.
Lễ hội Thành Bản Phủ gồm 2 phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ được bắt đầu bằng nghi thức rước kiệu, múa rồng, đọc chúc văn tưởng nhớ Hoàng Công Chất, dâng hương và nghi thức tế lễ.
Phần hội là các hoạt động trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc huyện Điện Biên lần thứ IX với sự tranh tài của hàng trăm diễn viên, vận động viên thuộc các xã trên địa bàn huyện, bao gồm các chương trình văn hóa, văn nghệ, trình diễn trang phục và lễ hội truyền thống các dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú, Lự, Lào...; thi đấu các môn thể thao dân tộc như bắn nỏ, đẩy gậy, kéo ko; thi ẩm thực dân tộc.
Lễ hội Thành Bản Phủ là hoạt động tín ngưỡng với các nghi thức văn hóa dân gian được gìn giữ từ lâu đời nhằm phát huy và duy trì những tinh hoa văn hóa của các dân tộc trên địa bàn huyện Điện Biên.
Lễ hội là dịp để nhân dân các dân tộc trên địa bàn trong và ngoài huyện Điện Biên có thể giao lưu, học hỏi lẫn nhau. Đây cũng là cơ hội để quảng bá, tôn vinh bản sắc văn hóa, văn nghệ dân gian và tiềm năng thu hút, phát triển du lịch của huyện cũng như tỉnh Điện Biên.
Qua đó tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, khơi dậy tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc để chung tay xây dựng đất nước tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Di tích lịch sử Thành Bản Phủ - Đền thờ Hoàng Công Chất là Di tích lịch sử cấp quốc gia và Lễ hội Thành Bản Phủ cũng là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Những năm qua, huyện Điện Biên luôn tăng cường công tác giữ gìn, bảo vệ và tôn tạo, nâng cấp di tích để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của khách tham quan, du lịch trong và ngoài nước, đặc biệt là nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Điện Biên./.