Trước bối cảnh nhiều địa phương các tỉnh phía Nam tiếp tục thực hiện Chỉ thị 16/CP-TTg đến ngày 31/8, riêng Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện đến ngày 15/9, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn đã chủ động thay đổi phương án sản xuất cho phù hợp với thực tiễn.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, các doanh nghiệp đã gặp không ít bất cập và cần được tháo gỡ kịp thời.
Chia sẻ với Tổ công tác đặc biệt Bộ Công Thương, ông Trần Anh Hào, Trưởng phòng Quản lý công nghiệp Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, nhằm ổn định hoạt động sản xuất trong tình hình mới, Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra 4 phương án sản xuất tại chỗ để doanh nghiệp lựa chọn.
Cụ thể, phương án 1 doanh nghiệp tiếp tục thực hiện phương án sản xuất "3 tại chỗ" hoặc phương án “3 tại chỗ theo kíp” linh hoạt gồm sản xuất tại chỗ, ăn tại chỗ, nghỉ ngơi tại chỗ luân phiên theo kíp sản xuất; phương án 2 doanh nghiệp tiếp tục thực hiện phương án "1 cung đường 2 địa điểm” hoặc phương án "1 cung đường 2 địa điểm" mở rộng.
Cùng với đó, phương án 3 doanh nghiệp có thể kết hợp cả 2 phương án sản xuất theo mô hình sản xuất “3 tại chỗ” và “1 cung đường 2 địa điểm;” phương án 4 doanh nghiệp tổ chức hoạt động theo phương châm "4 xanh" gồm nhân lực xanh người lao động xanh, cung đường xanh, vùng sản xuất xanh, nơi ở xanh; trong đó, người lao động xanh được đi lại bằng phương tiện cá nhân giữa nơi làm việc xanh, nơi ở xanh theo một cung đường xanh nhưng không được dừng, đỗ dọc đường và không đi ngang qua các các vùng có nguy cơ lây nhiễm cao và rất cao trong các khung giờ phù hợp.
Cũng như Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Trí Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đồng Nai cho biết, sau thời gian hoạt động theo phương án 3 tại chỗ kéo dài nhiều doanh nghiệp đã muốn ngưng vì chi phí phát sinh và nhiều bất cập.
Vì vậy, Sở Công Thương đã kiến nghị điều chỉnh phương án “3 tại chỗ” và “1 cung đường, 2 địa điểm” thành “1 cung đường, nhiều điểm đến vùng xanh.”
Cụ thể, đối với các cơ sơ sản xuất tại “vùng xanh” cho phép cơ sở hoạt động trở lại, không cần áp dụng phương án “3 tại chỗ” với điều kiện chỉ được sử dụng người lao động có nơi ở tại “vùng xanh,” đồng thời cam kết về việc tổ chức xe đưa đón “1 cung đường,” tuyệt đối không dừng ngoài các điểm đăng ký.
Ngoài ra, với các cơ sở sản xuất tại vùng có nguy cơ cao, hoặc thuộc khu vực cách ly được xem xét áp dụng linh hoạt phương án “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường-nhiều điểm đến “vùng xanh” hoặc linh động kết hợp cả hai phương án.”
Do đó, cho phép công nhân đươc lưu trú ở các điểm tập trung khác nhau “vùng xanh,” tổ chức xe đón tại các điểm, tuyệt đối không dừng ngoài các điểm đăng ký.
Đáng lưu ý, tỉnh Đồng Nai đang thiết lập các “vùng xanh” phòng chống dịch COVID-19, đồng thời chính quyền địa phương cũng đẩy nhanh tiêm chủng vaccine cho người lao động.
Theo ông Phạm Thanh Trực, Phó Ban quản lý Khu công nghiệp-Khu chế xuất Thành phố Hồ Chí Minh (HEPZA), một số doanh nghiệp đã bắt đầu đăng ký thực hiện sản sản xuất trở lại nhằm giải quyết các đơn hàng tồn đọng và giữ chân lao động.
Tiêm vaccine phòng COVID-19 cho công nhân Công ty TNHH Kakusho Metal Việt Nam tại Khu chế xuất Tân Thuận, TP Hồ Chí Minh. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN) Thế nhưng, hiện tại doanh nghiệp chưa thể thực hiện do vướng quy định của Chỉ thị 16 là “ai ở đâu ở đó,” dẫn tới việc tập kết người lao động từ nơi ở đến khách sạn/doanh nghiệp khó khăn.
Bởi vậy, Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh cần có hướng dẫn cụ thể về các trường hợp F0 sau khi khỏi bệnh có được tiếp tục làm việc hay không và phương án cách ly cho F1 không có triệu chứng.
[Mô hình 3 xanh nối lại sản xuất ở vùng đất công nghiệp Bình Dương]
Còn theo bà Lê Bích Loan, Phó Ban quản lý Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh (SHPT), hiện tại các doanh nghiệp đang gặp vướng khi thực hiện theo phương án “4 xanh” của thành phố bởi doanh nghiệp có nhu cầu thay thế lao động cho lực lượng đang thực hiện 3 tại chỗ trước đó hoặc bổ sung thêm lực lượng mới.
Tuy nhiên, do cơ quan chức năng không cho test tại nhà máy vì cần có cách ly an toàn với người lao động đang làm việc nên người lao động phải tự di chuyển từ chỗ ở tới nơi test COVID-19, dẫn tới việc không thể qua được các chốt kiểm soát.
Thậm chí có trường hợp người lao động xin đi để tham gia vào lực lượng sản xuất song các khu nhà trọ yêu cầu cam kết khi đã đi rồi dù bất kể kết quả như thế nào cũng không được quay lại nhà trọ.
Hơn nữa, hiện chỉ có Thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai có phương án linh hoạt cho doanh nghiệp còn một số địa phương như Long An, Tiền Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu… vẫn chưa có hướng dẫn phương án mới cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trở lại, Sở Công Thương Bình Dương kiến nghị được hạ lãi suất vay ngân hàng, nới lỏng điều kiện vay/giãn nợ cho doanh nghiệp nhằm giúp họ sớm có vốn tái sản xuất.
Đặc biệt, Sở này cũng kiến nghị Bộ Công Thương có phương án hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường và làm việc với Bộ Tài chính điều chỉnh giá xăng, điện, than hỗ trợ doanh nghiệp.
Ghi nhận các ý kiến của doanh nghiệp, đại diện Tổ công tác đặc biệt nhấn mạnh, Bộ Công Thương nhiều lần đề nghị ưu tiên vaccine cho công nhân lao động tại các Khu công nghiệp, Khu chế xuất và đã được Chính phủ đồng ý.
Tuy nhiên Bộ Công Thương sẽ tiếp tục kiến nghị ưu tiên vaccine cho những tỉnh đang bị ảnh hưởng dịch nghiêm trọng.
Riêng với kiến nghị về các phương án điều chỉnh sản xuất thay thế 3 tại chỗ, Tổ công tác đặc biệt đề nghị Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh sớm có hướng dẫn cụ thể và tiến tới mở hơn để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất.
Ngoài ra, các địa phương chưa có phương án thay thế 3 tại chỗ, Tổ công tác đặc biệt đề nghị Sở Công Thương các tỉnh nghiên cứu và có thể học hỏi từ mô hình mới mà Thành phố Hồ Chí Minh vừa đưa ra để có điều chỉnh phù hợp cho địa phương.
Liên quan đến chính sách tài chính, đại diện Tổ công tác đặc biệt cho biết Bộ Công Thương đã có tổng hợp báo cáo Chính phủ để có phương án hỗ trợ doanh nghiệp./.
