Các đồng tiền châu Á. (Nguồn: 123rf.com) “Trung Quốc nắm vị thế trọng yếu của trong chuỗi cung ứng toàn cầu, do đó tổng thiệt hại kinh tế từ dịch bệnh COVID-2019 (nCoV) có thể sẽ lớn hơn nhiều so với mức 40 tỷ USD của SARS, năm 2003. Dịch bệnh lần này là biến cố lớn và bất ngờ, nó khiến các sự kiện khác trọng yếu khác như căng thẳng chính trị Mỹ-Iran, thỏa thuận thương mại Mỹ -Trung (ngày 15/1), sự kiện Brexit - Anh chính thức rời khỏi EU hay như phiên họp tháng Một của Cục dự trữ liên bang Mỹ - FED,... đều trở lên mờ nhạt.
Cùng với đó, thị trường tài chính của năm 2020 sẽ trở nên khó lường và kém tích cực hơn nhiều so với các dự báo đưa ra vào thời điểm cuối năm 2019,” ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc Nghiên cứu – Phát triển, Giám đốc phân tích và tư vấn đầu tư SSI chia sẻ.
Đòn mạnh giáng vào nền kinh tế Trung Quốc
Trên thị trường tài chính toàn cầu, thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc được xem như sự kiện đáng trông đợi nhất trong tháng Một, tuy nhiên 2 sự kiện lớn xuất hiện đã xen vào bầu không khí lạc quan của giới đầu tư, đó là mâu thuẫn Mỹ - Iran bất ngờ bùng phát và đại dịch bệnh COVID-2019.
Trên bình diện quốc tế, tâm lý giới đầu tư trồi sụt liên tục và được thể hiện rõ nhất qua biến động của đồng tiền trú ẩn là yên của Nhật Bản. Đồng tiền này tạo đáy vào giữa tháng Một trong khi tạo đỉnh vào thời điểm đầu và cuối của tháng, thậm chí khoảng cách giữa đỉnh và đáy lên tới 1,92%. Bên cạnh đó, giá vàng và trái phiếu Chính phủ Mỹ tăng giá mạnh trong khi giá dầu giảm sâu. Đường cong lợi tức trái phiếu bị đảo ngược khi lợi tức kỳ hạn 3 tháng đã cao hơn các kỳ hạn 10 năm trở xuống.
[Tia hy vọng từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung]
“Đại dịch bệnh COVID-2019 cũng là một đòn mạnh giáng vào nền kinh tế Trung quốc vốn đang có nhiều bất ổn. Các chính sách nới lỏng của Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PboC) sẽ tiếp tục được mở rộng với tốc độ mạnh hơn so với 18 tháng qua để vực lại nền kinh tế. Thực tế, trong tháng Một và những ngày đầu tháng Hai, PBoC đã liên tục bơm mạnh tiền trên thị trường mở và hạ lãi suất mua kỳ hạn 10 điểm phần trăm. Theo đó, đồng nhân dân tệ trong cả tháng đã có sự hồi phục nhưng trong thời gian tới áp lực giảm giá của đồng tiền này vẫn ở mức cao,” ông Linh dự báo,
Trên các thị trường tài chính toàn cầu, hầu hết các đồng tiền đều đi xuống so với USD trong tháng qua, trong đó mạnh nhất là đồng baht (Thái Lan).
Trước đó, đồng baht đã tăng giá tới 8% trong năm 2019, đây là mức tăng giá mạnh nhất tại khu vực châu Á và đứng thứ 2 toàn cầu (sau Nga). Vì vậy, ngay những ngày đầu năm, Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BoT) tuyên bố sẽ có biện pháp để kiềm chế đà tăng của đồng baht. Song, dịch bệnh COVID-2019 khiến ngành kinh tế mũi nhọn là du lịch của nước này thiệt hại nặng nề, sự cộng hưởng này đã khiến đồng baht đã quay đầu lao dốc 4,94% chỉ trong tháng Một.
Bên cạnh đó, hai đồng tiền giảm giá mạnh tại tháng còn có KWR (Won Hàn Quốc) giảm 3,46% và RUB (Nga) giảm 3,25% cũng do ảnh hưởng từ dịch bệnh khiến giao thương gián đoạn và giá dầu giảm.
“Ở thời điểm hiện tại, diễn biến dịch bệnh vẫn là tâm điểm tác động lên thị trường quốc tế. Các yếu tố tích cực như chỉ số kinh tế Mỹ, nới lỏng của các ngân hàng trung ương hay sự cải thiện quan hệ Mỹ - Trung có thể tạo ra những tác động nhất định nhưng khi dịch bệnh chưa có dấu hiệu được kiểm soát, rủi ro biến động trên thị trường tài chính vẫn còn rất cao,” ông Linh nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Giám đốc Phân tích và tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán SSI. (Ảnh: PV/Vietnam+) Nguồn cung ngoại tệ dồi dào
Tại thị trường nội địa, ông Linh cho biết trong tháng Một, tỷ giá USD/VND gần như đi ngang quanh mức chốt năm 2019 nhờ nguồn cung ngoại tệ dồi dào. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước duy trì động thái mua vào ngoại tệ trong những tuần trước Tết.
Tuy nhiên, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán, trước những áp lực từ thị trường quốc tế, tỷ giá USD/VND bật tăng trong cả hệ thống ngân hàng thương mại và thị trường tự do. Vì vậy, tỷ giá giao dịch trên ngân hàng là 23.100/23.270 VND/USD, tăng 20 – 40 VND/USD. Ngoài thị trường tự do, tỷ giá giao động 23.200/23.300 VND/USD, tăng 30 – 120 VND/USD so với cuối năm 2019.
Tỷ giá trung tâm được điều chỉnh tăng thêm 39 VND/USD lên mức đỉnh mới là 23.196 VND/USD trong khi tỷ giá mua vào của Ngân hàng Nhà nước vẫn được giữ nguyên ở mức 23.175 VND/USD.
“Chênh lệch tỷ giá mua vào và bán ra nới rộng ở mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây cho thấy tâm lý thận trọng trước rủi ro tỷ giá đang gia tăng. Tuy vậy, với nguồn dự trữ ngoại hối tích lũy được trong các năm qua, đây sẽ là “bộ đệm” giúp ứng phó với các biến động tỷ giá khá vững. Vì vậy, tỷ giá giao dịch trên các ngân hàng dự báo sẽ có biến động nhưng tăng không nhiều, xoay quanh mức 23.175 VND/USD và vẫn cách khá xa so với đỉnh ghi nhận trong năm 2019, trừ khi có những diễn biến trầm trọng hơn của dịch bệnh,” ông Linh dự báo.
Theo ông Linh, trong năm 2020, việc bơm tiền thông qua giao dịch mua ngoại tệ từ Ngân hàng Nhà nước sẽ có phần hạn chế hơn do nguồn cung ngoại tệ khó tăng. Bên cạnh đó, dòng tiền Kho bạc Nhà nước cũng có thể thu hẹp khi tốc độ giải ngân đầu tư công năm 2020 được tăng tốc. Tuy nhiên, thông qua công cụ tài khóa này, lượng tiền trong lưu thông sẽ tăng lên và gia tăng nguồn huy động cho các ngân hàng thương mại, từ đó lại hỗ trợ giảm mặt bằng lãi suất theo định hướng đề ra.
Về vấn đề dịch bệnh, trong cuộc họp với 21 ngân hàng thương mại (ngày 6/2), đại diện Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các ngân hàng thương mại không được tăng lãi suất và có các biện pháp hỗ trợ khách hàng vay để giảm thiểu thiệt hại với nền kinh tế do ảnh hưởng của COVID-2019.
“Dịch bệnh này có thế khiến lãi suất huy động và cho vay khó giảm hơn nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, lãi suất vẫn có khả năng giảm, rõ nhất là ở nửa cuối năm khi dịch bệnh lắng xuống và giải ngân đầu tư công có kết quả tốt,” ông Linh kỳ vọng./.
