Bà Phan Thị Hải - Phó Chánh Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá (Vinacosh), Bộ Y tế cho biết, để giảm số người hút thuốc lá mỗi năm Bộ Tài chính đang đề xuất mức thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá cần tăng từ 65% mức hiện nay lên 75% vào năm 2015 và 85% vào năm 2018.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Vinacosh, với mức tăng như vậy tác động tới tiêu dùng thuốc lá vẫn không đáng kể do giá thuốc lá vẫn tăng chậm hơn lạm phát và thu nhập bình quân đầu người.
Thông tin trên được Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá đưa ra trong cuộc hội thảo với các cơ quan truyền thông cập nhật thông tin về Ngày thế giới không thuốc lá (31/5) và thực hiện Luật phòng chống tác hại thuốc lá tổ chức chiều 26/5 tại Hà Nội.
Chủ đề của Ngày thế giới không thuốc lá 31/5 năm nay được ngành y tế đưa ra là “Tăng thuế thuốc lá.”
Do vậy, để giảm mức tiêu thụ thuốc lá của Chiến lược quốc gia về phòng chống thuốc lá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Y tế đề xuất lộ trình: Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc là từ 65% lên 105% vào thời điểm 2015 cho giai đoạn 3 năm từ 2015 đến 2017; Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt từ 105% lên 145% vào thời điểm năm 2018 cho giai đoạn hai năm 2018-2019 và sẽ tiếp tục xem xét điều chỉnh thuế vào năm 2020.
Phát biểu tại hội thảo, ông Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho hay, Việt Nam vẫn xếp vào trong số 15 nước có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới. Tại Việt Nam, các nghiên cứu về sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên cho thấy độ tuổi bắt đầu hút thuốc ngày càng có xu hướng trẻ hóa.
Thống kê gần đây nhất năm 2013 cho thấy, tỷ lệ hút thuốc của nam giới trưởng thành tại Việt Nam chiếm tỷ lệ hơn 48%. Như vậy, với dân số hơn 90 triệu người, trên toàn quốc có khoảng hơn 15 triệu nam giới ở tuổi trưởng thành hút thuốc lá.
Theo thông tin từ Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá, hiện nay tỷ lệ thuế thuốc là của Việt Nam chiếm 41% trên giá bán lẻ (65% giá xuất xưởng). So với các nước trong khu vực Asean, Việt Nam là nước có mức thuế thuốc lá thấp gần nhất, chỉ cao hơn Campuchia.
Chẳng hạn như thuế thuốc lá của Brunei là 81%, Thái Lan là 70%, Singapore là 71%, Malaysia là 57%... và rất thấp so với các nước phát triển (Pháp 80%, Đức 73%, Australia 60%).
Theo các chuyên gia phân tích, tại Việt Nam do thuế thuốc lá thấp, nên giá các sản phẩm thuốc lá rất rẻ đã tạo điều kiện để thanh thiếu niên dễ tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá và nhanh chóng trở thành người nghiện thuốc lá.
Dó đó, tăng thuế chính là biện pháp hữu hiệu để hạn chế thanh thiếu niên hút thuốc, giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong trong dài hạn đối với cộng đồng. Bên cạnh đó, tăng thuế các sản phẩm thuốc lá giúp làm tăng nguồn thu ngân sách đáng kể cho Nhà nước.
Đánh giá về việc tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá, thông tin từ Vinacosh cho hay, để giảm tiêu dùng cần phải tăng thuế đủ mạnh để giảm sức mua thuốc lá của người dân./.