Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi dự kiến bổ sung sữa mẹ hiến tặng thanh trùng thuộc phạm vi quyền lợi của người có bảo hiểm y tế. Điều này sẽ giảm gánh nặng chi phí cho nhiều gia đình và Quỹ Bảo hiểm Y tế.
Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo về hiệu quả của sữa mẹ hiến tặng thanh trùng trong dinh dưỡng điều trị trẻ sinh non, nhẹ cân và khuyến nghị bổ sung quyền lợi trong Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi, do Bộ Y tế tổ chức ngày 17/11, nhân ngày Thế giới vì trẻ sinh non 2023.
Mỗi năm có khoảng 41.000 trẻ đẻ non
Ông Phan Văn Toàn - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế) cho hay trên Thế giới ước tính cứ 10 trẻ thì có 1 trẻ sinh non. Đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Tại Việt Nam, trong 1,4 triệu trẻ đẻ sống mỗi năm có khoảng 41.000 trẻ đẻ non và 54.000 trẻ nhẹ cân. Đây là nhóm trẻ cần dinh dưỡng từ sữa mẹ nhất, nhưng rất nhiều trong số đó không được bú mẹ hoàn toàn vì trẻ phải điều trị trong đơn vị hồi sức dài ngày và người mẹ thường quá căng thẳng khó tạo đủ sữa.
Cho trẻ bú mẹ ngay sau sinh để hạn chế vàng da và nhiều bệnh khác
Thống kê của Vụ Sức khỏe Bà mẹ-Trẻ em cho thấy mỗi năm có khoảng 35.000 trẻ trên cả nước cần sử dụng sữa mẹ hiến tặng thanh trùng, nhu cầu khoảng 100 lít mỗi ngày. Ước tính giá thành 1 lít sữa mẹ thanh trùng đạt tiêu chuẩn sử dụng là 1,5 triệu đồng.
Ông Phan Văn Toàn phân tích: "Nuôi con bằng sữa mẹ là giải pháp tối ưu trong việc cung cấp dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đồng thời là can thiệp hiệu quả nhất trong việc phòng ngừa tử vong và bệnh tật trẻ em. Tuy vậy, vẫn còn nhiều trẻ sinh non, nhẹ cân không được tiếp cận sữa mẹ đẻ trong những ngày đầu đời. Lý do trẻ phải điều trị trong đơn vị hồi sức dài ngày và bà mẹ thường quá căng thẳng khó tạo đủ sữa.”
Đại diện Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em nhấn mạnh theo khuyến cáo về thứ tự dinh dưỡng cho trẻ sinh non, nhẹ cân, bệnh lý của Tổ chức Y tế Thế giới, ưu tiên số 1 là sữa mẹ đẻ, sau đó là sữa hiến tặng, sữa công thức non tháng và sữa công thức thông thường.
Sữa mẹ thanh trùng đã được chứng minh giúp giảm viêm ruột hoại tử, nhiễm trùng huyết sơ sinh, loạn sản phế quản phổi và bệnh võng mạc mắt, giảm chi phí điều trị cho trẻ sinh non, nhẹ cân.
San sẻ gánh nặng cho gia đình có trẻ sinh non
Bà Vũ Hoàng Dương - đại diện Tổ chức Alive & Thrive tại Việt Nam cho hay, nghiên cứu của đơn vị này và Viện Chiến lược chính sách y tế cho thấy nếu toàn bộ nhóm trẻ sinh non, nhẹ cân được sử dụng sữa mẹ hiến tặng thanh trùng theo chỉ định, mỗi năm Quỹ Bảo hiểm Y tế sẽ tiết kiệm 76,7 tỷ đồng từ việc giảm chi phí điều trị các bệnh lý như: Viêm ruột hoại tử, nhiễm trùng huyết sơ sinh, loạn sản phế quản phổi, bệnh võng mạc mắt, giảm thời gian điều trị nội trú, giảm thời gian nuôi ăn tĩnh mạch.
Theo WHO, sữa mẹ hiến tặng thanh trùng là sản phẩm y tế có nguồn gốc từ con người, tương tự như máu, huyết tương và mô cầu.
Do đó, các chuyên gia đề xuất bổ sung sữa mẹ hiến tặng thanh trùng vào danh mục chi trả của Bảo hiểm Y tế giống như máu và các chế phẩm của máu. Nếu được thông qua, chính sách này sẽ san sẻ gánh nặng cho những gia đình có trẻ sinh non, nhẹ cân điều trị dài ngày, tạo điều kiện để nhóm trẻ này được hưởng sữa mẹ.
Bảo hiểm Y tế chi trả cho sữa mẹ thanh trùng sẽ tạo điều kiện để mạng lưới ngân hàng sữa mẹ được vận hành tối đa công suất. Mọi trẻ sinh non, bệnh lý chưa có sữa mẹ đẻ sẽ được tiếp cận sữa mẹ hiến tặng thanh trùng, góp phần giảm chi phí gánh nặng bệnh tật với trẻ và Quỹ Bảo hiểm Y tế.
Trên Thế giới, đã có 25 quốc gia có hệ thống ngân hàng sữa mẹ có chính sách chi trả Bảo hiểm Y tế cho sữa mẹ hiến tặng thanh trùng. Trong số 5 quốc gia Đông Nam Á có ngân hàng sữa mẹ Myanmar, Singapore và Thái Lan đã đưa sữa mẹ hiến tặng thanh trùng vào danh mục bảo hiểm chi trả, chỉ còn Philippines và Việt Nam chưa quy định nội dung này.
Tại Việt Nam, ngân hàng sữa mẹ ra đời từ năm 2017 nhằm tuyển chọn bà mẹ hiến tặng sữa tự nguyện, thu nhận sữa, sau đó xử lý, sàng lọc và phân phối sữa mẹ chất lượng và an toàn đến các trẻ có nhu cầu. Giống như ngân hàng máu, ngân hàng sữa mẹ hoạt động với phương châm nhân đạo, tự nguyện.
Thống kê cho thấy tại Việt Nam có khoảng 35.000 trẻ cần khoảng 100 lít sữa mẹ hiến tặng thanh trùng mỗi ngày. Cho tới nay, Việt Nam đã có 5 Ngân hàng sữa mẹ và 2 Ngân hàng Sữa mẹ vệ tinh. Công suất tối đa của mạng lưới ngân hàng sữa mẹ Việt Nam là 102 lít sữa/ngày đủ khả năng đáp ứng cho nhu cầu toàn quốc./.