Tiếp tục phiên họp 39, sáng 26/4, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hộiHuỳnh Ngọc Sơn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến bước đầu về dự án Pháplệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.
Theo Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an, vũ khí, vật liệu nổ vàcông cụ hỗ trợ là những loại phương tiện đặc biệt, có liên quan trực tiếp đếnbảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn, xã hội, góp phần vào sự nghiệp xâydựng và phát triển đất nước.
Hiện nay, việc quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ là rấtrộng và phức tạp, liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đặcbiệt là có liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, quyền và lợi ích hợppháp khác của nhân dân.
Dự thảo Pháp lệnh gồm 6 Chương, 41 Điều, được xây dựng để đáp ứng yêu cầu vềquản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và góp phần phát triển kinh tế đấtnước, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong tình hìnhmới, phù hợp với quy định hiện hành có liên quan.
Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị thu hẹp phạm viđiều chỉnh của dự thảo Pháp lệnh, chỉ điều chỉnh các loại vũ khí trang bị cho cánhân (loại vũ khí mà nếu lọt vào tay tội phạm và những phần tử xấu để hoạt độngphi pháp sẽ có thể gây nguy hại cho xã hội) như các loại: súng trung liên, súngtiểu liên, súng cac bin, súng ngắn, súng trường, súng tự chế có tính năng, tácdụng tương tự, súng săn, súng thế thao, lựu đạn và các loại súng dùng để bắn hơicay, hơi ngạt, tia laze…; vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ nhằm đảm bảo an ninhquốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Phạm vi điều chỉnh như dự thảo là quárộng, nhiều nội dung chưa phù hợp với vũ khí tập thể.
Về đối tượng được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ, Thường trực Ủy ban tán thànhngoài lực lượng vũ trang, việc trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ cho các lực lượngkhác phải căn cứ vào tính chất, yêu cầu nhiệm vụ, đối tượng đấu tranh để quyếtđịnh trang bị cho phù hợp.
Phổ biến chỉ nên trang bị vũ khí thô sơ, công cụ hỗtrợ nhằm làm tê liệt khả năng kháng cự của đối tượng hoặc làm vô hiệu hóa hànhvi vi phạm pháp luật gây nguy hiểm cho xã hội. Thực tế, qua giám sát cho thấy,nhiều cơ quan, tổ chức được trang bị vũ khí nhưng việc quản lý còn lỏng lẻo vàlúng túng trong sử dụng. Nhiều trường hợp nổ súng gây chết người hoặc bị thươngđã phải khởi tối vụ án hình sự.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh cũng đề nghị cần nghiên cứu để quy định vềcác trường hợp nổ súng chặt chẽ hơn, phòng ngừa việc lạm dụng vũ khí gây thiệthại đến tính mạng, sức khỏe cá nhân, tài sản của nhà nước, tổ chức, cá nhân. Dựthảo mới chỉ quy định chung là “sử dụng vũ khí theo quy định của pháp luật” (trừPháp lệnh Cảnh sát biển) mà chưa quy định cụ thể được nổ súng trường hợp nào?
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đạibiểu dự cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh và nhiều nội dung cơbản trong Tờ trình và Báo cáo thẩm tra. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị cơ quansoạn thảo cần nghiên cứu thêm về phạm vi điều chỉnh của dự thảo. Theo Chủ nhiệmỦy ban Tài chính và Ngân sách Phùng Quốc Hiển, phạm vi điều chỉnh, đối tượng ápdụng như dự thảo xác định hiện nay là quá rộng.
Ông Phùng Quốc Hiển cho rằng, khi xác định phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnhnày, cần nghiên cứu cả những yếu tố thuộc về lịch sử, văn hóa, truyền thống dântộc. Ví dụ, ở vùng cao, những loại vũ khí thô sơ như cung, nỏ, tên, dao găm…lànhững vật dụng bình thường trong đời sống của đồng bào dân tộc, nếu cũng cấm,không cho tàng trữ thì có nên không ? Nhiều trường hợp khác như: vật kỷ niệm củađồng bào; những hiện vật truyền thống của gia đình, dòng họ; vật lưu giữ trongcác bảo tàng tư nhân... sẽ điều chỉnh như thế nào? Nếu đưa tất cả những loại nàyvào phạm vi điều chỉnh sẽ thiếu tính khả thi.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, vấn đề khó nhất và lớn nhất trong xâydựng Pháp lệnh này là xác định mục tiêu ban hành và phạm vi điều chỉnh. Phó Chủtịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo lại Chính phủ, xác định lại phạmvi điều chỉnh theo hướng thu hẹp lại, xây dựng, hoàn chỉnh lại Tờ trình để Ủyban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng đồng tình đề nghị Chính phủ, cơquan soạn thảo trao đổi, thảo luận thêm, xác định lại mục đích, yêu cầu, quanđiểm, phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh để trình lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ,không nhất thiết nhất định phải thông qua vào phiên 41 như dự định.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, trong quan điểm xây dựng Pháplệnh này, cần lưu ý đến tính nhân dân , vận động quần chúng để tạo được sự đồngthuận, nhận được sự ủng hộ, đồng tình, giúp đỡ của nhân dân thì mới đảm bảo tínhkhả thi./.
Theo Trung tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an, vũ khí, vật liệu nổ vàcông cụ hỗ trợ là những loại phương tiện đặc biệt, có liên quan trực tiếp đếnbảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn, xã hội, góp phần vào sự nghiệp xâydựng và phát triển đất nước.
Hiện nay, việc quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ là rấtrộng và phức tạp, liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đặcbiệt là có liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, quyền và lợi ích hợppháp khác của nhân dân.
Dự thảo Pháp lệnh gồm 6 Chương, 41 Điều, được xây dựng để đáp ứng yêu cầu vềquản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và góp phần phát triển kinh tế đấtnước, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong tình hìnhmới, phù hợp với quy định hiện hành có liên quan.
Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị thu hẹp phạm viđiều chỉnh của dự thảo Pháp lệnh, chỉ điều chỉnh các loại vũ khí trang bị cho cánhân (loại vũ khí mà nếu lọt vào tay tội phạm và những phần tử xấu để hoạt độngphi pháp sẽ có thể gây nguy hại cho xã hội) như các loại: súng trung liên, súngtiểu liên, súng cac bin, súng ngắn, súng trường, súng tự chế có tính năng, tácdụng tương tự, súng săn, súng thế thao, lựu đạn và các loại súng dùng để bắn hơicay, hơi ngạt, tia laze…; vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ nhằm đảm bảo an ninhquốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Phạm vi điều chỉnh như dự thảo là quárộng, nhiều nội dung chưa phù hợp với vũ khí tập thể.
Về đối tượng được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ, Thường trực Ủy ban tán thànhngoài lực lượng vũ trang, việc trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ cho các lực lượngkhác phải căn cứ vào tính chất, yêu cầu nhiệm vụ, đối tượng đấu tranh để quyếtđịnh trang bị cho phù hợp.
Phổ biến chỉ nên trang bị vũ khí thô sơ, công cụ hỗtrợ nhằm làm tê liệt khả năng kháng cự của đối tượng hoặc làm vô hiệu hóa hànhvi vi phạm pháp luật gây nguy hiểm cho xã hội. Thực tế, qua giám sát cho thấy,nhiều cơ quan, tổ chức được trang bị vũ khí nhưng việc quản lý còn lỏng lẻo vàlúng túng trong sử dụng. Nhiều trường hợp nổ súng gây chết người hoặc bị thươngđã phải khởi tối vụ án hình sự.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh cũng đề nghị cần nghiên cứu để quy định vềcác trường hợp nổ súng chặt chẽ hơn, phòng ngừa việc lạm dụng vũ khí gây thiệthại đến tính mạng, sức khỏe cá nhân, tài sản của nhà nước, tổ chức, cá nhân. Dựthảo mới chỉ quy định chung là “sử dụng vũ khí theo quy định của pháp luật” (trừPháp lệnh Cảnh sát biển) mà chưa quy định cụ thể được nổ súng trường hợp nào?
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đạibiểu dự cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh và nhiều nội dung cơbản trong Tờ trình và Báo cáo thẩm tra. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị cơ quansoạn thảo cần nghiên cứu thêm về phạm vi điều chỉnh của dự thảo. Theo Chủ nhiệmỦy ban Tài chính và Ngân sách Phùng Quốc Hiển, phạm vi điều chỉnh, đối tượng ápdụng như dự thảo xác định hiện nay là quá rộng.
Ông Phùng Quốc Hiển cho rằng, khi xác định phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnhnày, cần nghiên cứu cả những yếu tố thuộc về lịch sử, văn hóa, truyền thống dântộc. Ví dụ, ở vùng cao, những loại vũ khí thô sơ như cung, nỏ, tên, dao găm…lànhững vật dụng bình thường trong đời sống của đồng bào dân tộc, nếu cũng cấm,không cho tàng trữ thì có nên không ? Nhiều trường hợp khác như: vật kỷ niệm củađồng bào; những hiện vật truyền thống của gia đình, dòng họ; vật lưu giữ trongcác bảo tàng tư nhân... sẽ điều chỉnh như thế nào? Nếu đưa tất cả những loại nàyvào phạm vi điều chỉnh sẽ thiếu tính khả thi.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, vấn đề khó nhất và lớn nhất trong xâydựng Pháp lệnh này là xác định mục tiêu ban hành và phạm vi điều chỉnh. Phó Chủtịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo lại Chính phủ, xác định lại phạmvi điều chỉnh theo hướng thu hẹp lại, xây dựng, hoàn chỉnh lại Tờ trình để Ủyban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng đồng tình đề nghị Chính phủ, cơquan soạn thảo trao đổi, thảo luận thêm, xác định lại mục đích, yêu cầu, quanđiểm, phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh để trình lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ,không nhất thiết nhất định phải thông qua vào phiên 41 như dự định.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, trong quan điểm xây dựng Pháplệnh này, cần lưu ý đến tính nhân dân , vận động quần chúng để tạo được sự đồngthuận, nhận được sự ủng hộ, đồng tình, giúp đỡ của nhân dân thì mới đảm bảo tínhkhả thi./.
Thanh Hòa (TTXVN/Vietnam+)