(Nguồn: worldwildlife.org) Cùng với sự nóng lên toàn cầu và ô nhiễm chất thải nhựa, đánh bắt quá mức là một trong những mối đe dọa lớn đối với các đại dương.
Thế giới đang tiêu thụ ngày càng nhiều cá - mỗi cư dân trên Trái đất ăn trung bình hơn 20kg mỗi năm, khiến việc đánh bắt cá ngày càng gia tăng.
Nhân sự kiện Hội nghị thượng đỉnh quốc tế về đại dương (One Ocean Summit) đang diễn ra từ 9-11/2 tại thành phố biển Brest của Pháp, tờ Les Echos đã cảnh báo việc đánh bắt quá mức trên toàn cầu hiện đang là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với các đại dương.
Theo báo này, thế giới đang tỏ ra chậm trễ về việc thống nhất chấm dứt tình trạng khai thác quá mức này khiến hoạt động đánh bắt cá bền vững bị ảnh hưởng.
Theo Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), ngày nay tỷ lệ trữ lượng cá bị đánh bắt đã trở nên quá mức, hơn 1/3 trữ lượng toàn cầu, trong khi tỷ lệ này ở những năm 1970 chỉ là 10%. Trong một báo cáo đưa ra năm 2020, các chuyên gia của tổ chức này đã cảnh báo tình hình đang ngày càng xấu đi ở các quốc gia đang phát triển. Các kết quả tốt đạt được của một số ít các quốc gia chưa đủ để đảo ngược xu thế khai thác quá mức nguồn cá trên toàn cầu.
Theo các chuyên gia, tại những nơi mà việc quản lý nghề đánh bắt hải sản kém hiệu quả hoặc không tồn tại, nguồn trữ lượng cá đang rơi vào tình trạng cạn kiệt. Khai thác chuyên sâu cũng dẫn đến việc đánh bắt vô tình và dẫn đến cái chết hàng loạt của một số loài như cá heo, cá mập và cá đuối.
Cần xác định hạn ngạch phù hợp...
Để chống lại việc khai thác quá mức một cách hiệu quả, nhiều nhà quan sát cho rằng cần phải xác định chính xác về sản lượng đánh bắt. Jenny Calder, một thành viên của Tổ chức Công lý Môi trường, cho biết: "Nếu không biết chính xác chúng ta đánh bắt được bao nhiêu cá, thì trữ lượng không thể được quản lý bền vững." Theo bà, việc đặt ra hạn ngạch "phù hợp" là "không thể" nếu mức độ đánh bắt không xác định được hoặc đánh giá không chính xác.
[Liên minh châu Âu và Anh đạt thỏa thuận về hạn ngạch đánh bắt cá]
Chủ đề đánh bắt quá mức không có trong chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh One Ocean Summit, lần đầu tiên do Pháp đăng cai tổ chức trong tuần này. Nhưng theo các hiệp hội môi trường, Paris cần "phải làm gương" về quản lý nghề đánh bắt cá bền vững.
Trong một chuyên mục đăng trên tờ Le Monde hôm 7/2, khoảng 20 tổ chức phi chính phủ, trong đó có Greenpeace France, LPO và Sea Shepherd France, cho rằng Pháp cần phải ủng hộ "việc khai báo về sản lượng khai thác một cách nhất quán và chính xác trong quy định kiểm soát đánh bắt cá của Liên minh châu Âu." Jenny Calder khẳng định: "Quyết định này là cần thiết để đảm bảo giới hạn đánh bắt là có cơ sở khoa học và bền vững."
... và hạn chế trợ cấp quá mức
"Chấm dứt tình trạng đánh bắt quá mức trên biển vào năm 2020" là một trong những Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên hợp quốc, nhưng nó đã bị chậm lại so với kế hoạch. Tháng 11/2021, các nguyên thủ quốc gia của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đã cam kết sẽ thực hiện "các biện pháp cụ thể."
Vấn đề cũng đã trở lại bàn hội nghị tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nơi các cuộc đàm phán đã được khởi động vào năm 2001 để làm rõ và cải thiện các quy định hiện hành về trợ cấp đánh bắt cá.
Tổ chức WTO cho biết "nguồn tài trợ công - ước tính khoảng từ 14-54 tỷ USD một năm trên toàn cầu - cho phép nhiều đội tàu đánh cá hoạt động lâu hơn và xa hơn trên biển, gây nhiều tổn hại đến sinh vật biển."
Các cuộc thảo luận đã tăng tốc trong những tháng gần đây và WTO có thể sớm đạt được một thỏa thuận. Tổng giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala cho rằng "tình trạng đánh bắt cá quá mức này đã diễn ra trong 20 năm. Đã đến lúc phải hành động để bảo vệ nguồn lợi hải sản"./.
