Ngày 18/11, cuộc đàm phán về Hiệp định an ninh song phương (BSA) giữa Mỹ và Afghanistan lại một lần nữa rơi vào bế tắc sau khi chính quyền Kabul bác bỏ một đề xuất quan trọng của Washington.
Phóng viên TTXVN tại Mỹ dẫn nguồn tin giấu tên từ phủ Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai cho biết, chính phủ nước này đã thẳng thừng bác bỏ yêu sách của Mỹ về việc cho phép lính Mỹ lưu lại Afghanistan sau năm 2014 được quyền "tự do khám xét" các đền thờ và nhà dân trên địa bàn
Theo nguồn tin trên, Tổng thống Karzai rất kiên quyết trong vấn đề này và coi đề xuất của Mỹ không khác nào việc dọn đường cho các hành vi "vi phạm chủ quyền lãnh thổ Afghanistan" trong tương lai.
Bên cạnh đó, phía Afghanistan cũng phản đối đề xuất của Mỹ về việc "tự do tiến hành các chiến dịch quân sự trên khắp lãnh thổ nước này." Kabul khẳng định mọi hành động quân sự trên lãnh thổ Afghanistan trước hết phải nhận được tham vấn của giới cầm quyền nước chủ nhà.
Giới chức Kabul cũng khẳng định chỉ miễn thuế cho các công ty Mỹ với điều kiện Washington chấm dứt việc tự ý tiến hành các chiến dịch quân sự trên lãnh thổ Afghanistan.
Ngoài những bất đồng về quyền tự do hành động của lính Mỹ, hai bên cũng không đạt được nhất trí về việc trao cho binh sỹ Mỹ quyền miễn trừ trước luật pháp nước sở tại.
Tuy nhiên, theo một quan chức giấu tên của Afghanistan, có thể Tổng thống Karzai sẽ có nhượng bộ đôi chút trong vấn đề này theo hướng cho phép xét xử các lính Mỹ phạm tội tại tòa án Mỹ, thay vì tòa án Afghanistan.
Các thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Hội đồng trưởng lão (Loya Jirga) của Afghanistan sẽ nhóm họp trong tuần này để thảo luận và cho ý kiến về Hiệp định an ninh song phương đang đàm phán, trong đó có điều khoản liên quan tới quyền của lính Mỹ tiếp tục đồn trú tại Afghanistan sau lộ trình rút quân vào cuối năm tới.
Trả lời phỏng vấn báo giới sau tuyên bố trên của phía Afghanistan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki vẫn đơn phương khẳng định hai bên đã đạt được nhất trí chung về BSA trong cuộc gặp hồi tháng trước tại Kabul giữa Ngoại trưởng John Kerry và Tổng thống Karzai.
Với tình trạng bế tắc này, các chuyên gia cho rằng rất có khả năng Mỹ sẽ lặp lại kịch bản Iraq, buộc phải rút toàn bộ binh lính ra khỏi Afghanistan và bỏ mặc quốc gia Nam Á này phải tự đối mặt với các thách thức an ninh, trong đó có nguy cơ lực lượng Taliban sẽ trỗi dậy và tìm cách trở lại nắm quyền./.