Các đối tác tham gia cuộc đàm phán lần hai. (Nguồn: AFP/ TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại New York và các nguồn tin nước ngoài, vòng đàm phán giữa Iran và nhóm "P5+1" (gồm 5 ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Nga, Mỹ, Pháp và Trung Quốc cùng với Đức) về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran, đang diễn ra tại thành phố Geneva của Thụy Sĩ, đã phải kéo dài sang ngày thứ ba (9/11) do các cường quốc thế giới hối thúc đi đến thỏa thuận trong khi vẫn còn quá nhiều trở ngại phải vượt qua.
Phát biểu trước báo giới sau khi cắt ngắn chuyến thăm Trung Đông để đến Geneva dự đàm phán, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết các bên chưa đi đến thỏa thuận trong khi vẫn còn một số vấn đề rất quan trọng cần được giải quyết.
Một quan chức cấp cao Bộ ngoại giao Mỹ tiết lộ trong buổi làm việc kéo dài tới nửa đêm 8/11 giữa ông Kerry, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif và Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Catherine Ashton, các bên tiếp tục đạt tiến bộ khi tiếp tục nỗ lực thu hẹp bất đồng.
Tuy nhiên, nhiều việc còn phải làm và đàm phán được nối lại vào sáng 9/11. Bà Ashton là người chủ trì vòng đàm phán lần này, đồng thời là người đại diện cho các cường quốc EU tham gia đàm phán.
Trưởng đoàn đàm phán Iran, Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araqchi khẳng định cuộc gặp đã mang lại kết quả, song còn tồn đọng nhiều vấn đề. Ông xác nhận vòng đàm phán sẽ tiếp tục trong ngày 9/11, chứ không phải chỉ trong 2 ngày 7-8/11 như kế hoạch ban đầu.
Vòng đàm phán hạt nhân mới tại Geneva lúc đầu diễn ra ở cấp thứ trưởng. Tuy nhiên, nguồn tin ngoại giao Nga cho biết các cuộc đàm phán đã được nâng cấp lên tầm bộ trưởng. Bà Ashton đề nghị ông Kerry đến Geneva sau khi Ngoại trưởng Iran tỏ ý muốn gặp trực tiếp Ngoại trưởng Mỹ để giải quyết bất đồng.
Theo hãng tin Nga ITAR-TASS, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov có kế hoạch cùng những người đồng cấp phương Tây tham gia ngày đàm phán thứ ba nhằm tìm kiếm một thỏa thuận lịch sử với Iran. Các ngoại trưởng Anh, Đức và Pháp cũng đã thu xếp đến Geneva trong khi phía Trung Quốc chưa bày tỏ thái độ.
Đàm phán hiện nay tại Geneva là vòng thứ hai giữa Iran và P5+1 kể từ khi Tổng thống Iran Hasan Rouhani lên nắm quyền sau cuộc bầu cử tháng Sáu vừa qua với cam kết muốn đạt được một thỏa thuận về vấn đề hạt nhân với phương Tây. Trong vòng đàm phán lần này, nhóm P5+1 hứa sẽ cho phép Iran tiếp cận nguồn tiền 50 tỷ USD mà nước này bị phỏng tỏa nhiều năm qua nếu Tehran thực sự có những nhượng bộ.
Các nhà ngoại giao gần gũi với vòng đàm phán lần này cho biết tuy không chờ mong sự đột phá, nhưng mọi nhượng bộ từ phía Iran sẽ là một bước đi đáng được khích lệ trên con đường dài và phức tạp tiến tới một giải pháp bền vững cho chương trình hạt nhân của Tehran.
Trước khi ông Kerry có mặt tại Geneva, Ngoại trưởng Anh William Hague, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius và Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle đều tỏ tín hiệu "P5+1" đang tiến gần hơn chưa từng có tới một thỏa thuận với Iran.
Ngoại trưởng Nga Lavrov cũng bày tỏ lạc quan trong khi Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán Nga Sergei Ryabkov khẳng định sẽ là "một sai lầm chiến lược nghiêm trọng" nếu lần này các bên rời Geneva mà không đạt kết quả tích cực.
Trước ngày đàm phán thứ hai, Ngoại trưởng Iran nhấn mạnh vòng đàm phán lần này là "cơ hội duy nhất" mà phương Tây cần tận dụng để giải quyết hồ sơ hạt nhân của Tehran.
Theo giới quan sát, nếu vòng đàm phán lần này đi đến thỏa thuận sơ bộ yêu cầu Iran ngừng các hoạt động hạt nhân trong vòng 6 tháng để đổi lấy việc được nới lỏng những biện pháp trừng phạt từ phương Tây, thì các nhà đàm phán sẽ có thời gian để đi đến thỏa thuận toàn diện trong vòng một năm tiếp theo, như Iran từng tỏ ý mong muốn.
Liên quan vấn đề hạt nhân của Iran, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ngày 8/11 cho biết Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano sẽ gặp gỡ các quan chức cấp cao Iran tại Tehran vào ngày 11/11 tới nhằm mục đích tăng cường đối thoại và hợp tác.
Quyết định của ông Amano nhận lời mời đến Iran có thể là dấu hiệu về sự tiến triển trong nỗ lực của IAEA điều tra các hoạt động hạt nhân gây tranh cãi của Tehran./.
