Chiều 8/6, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về báo cáo về kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước. Nhìn chung, các ý kiến đánh giá cao về kết quả điều hành của Chính phủ trong việc đẩy lùi COVID-19 và duy trì trưởng kinh tế trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh trên thế giới còn nhiều phức tạp và các nền kinh tế hàng đầu rơi vào tình trạng tăng trưởng âm.
Bên cạnh đó các đại biểu cũng đề xuất các giải pháp thúc đẩy kinh tế - xã hội và các phương án đề phòng sự lây lan trở lại của dịch bệnh.
Bài học từ tổ chức chống dịch
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhấn mạnh trong khi kinh tế thế giới tăng trưởng âm, Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng dương với độ mở của kinh tế là 200%. Đạt được kết quả trên là nhờ vào năng lực cân bằng của thị trường nội địa. Bên cạnh đó, khu vực nông nghiệp đã thể hiện vị thế và điều này phải nhìn nhận đánh giá lại trong thời gian tới.
Đặc biệt hơn, đại biểu Hoàng Văn Cường chỉ ra các quyết sách chưa từng có trong tiền lệ của Chính phủ được đưa ra kịp thời và khẩn trương, như gói hỗ trợ trực tiếp cho người dân. Điều này thể hiện mục tiêu phát triển kinh tế bao trùm, không để ai phải ở phía sau. Thêm vào đó, ngành giáo dục đã thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi ngoạn mục. Những ngày đầu phát dịch, toàn ngành bị động theo dõi từng tuần lịch học thì sang đến giai đoạn giãn cách, phương pháp giảng dạy và học tập trực tuyến của nhà trường đã diễn ra rất nghiêm túc. Hệ thống giáo dục đào tạo thay đổi căn bản, tương tác giữa người dạy và học gần như liên tục, phá bỏ những hạn chế về không gian.
Để có được những thành công trên, theo đại biểu Hoàng Văn Cường là do Việt Nam đã đặt bối cảnh đất nước như trong thời chiến, dẫn đến hành động quyết liệt trong quản lý từ Chính phủ, các cấp, ngành, địa phương bỏ qua các bước tuân thủ quy trình, quy tắc với các quyết sách đưa ra rất kịp thời.
“Chính phủ điều hành dựa vào những quyết định có hiệu quả chứ không phải là quy tình, quy tắc. Đổi mới sáng tạo phải nằm ở đội ngũ quản lý, đã đến lúc công tác điều hành với những thước đo quản lý không phải là tuân thủ quy trình tiền kiểm, mà các đánh giá phải dựa vào hiệu quả cũng như công tác kiểm tra hậu kiểm,” ông Cường nói.
Đứng trước cơ hội mới
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn, sự đứt gãy trọng chuỗi cung ứng và dòng dịch chuyển đầu tư nước ngoài nhằm tránh phụ thuộc vào một thị trường, như Trung Quốc, theo đó các nước trong khu vực Đông Nam Á sẽ là những địa điểm đón nhận. Và, Việt Nam có ưu thế với thương hiệu quốc gia cùng các quan hệ đối tác thương mại song phương, đa phương ở trình độ cao.
Tuy nhiên, ông Cường khuyến nghị ở thời điểm này, Việt Nam cần thiết phải tập trung cao vào định hướng chiến lược thu hút đầu tư chứ không phải ‘trải thảm đỏ’ như trước đây. Chiến lược mới là săn tìm nhà đầu tư chứ không là thụ động ngồi chờ nhà đầu tư đến để sàng lọc. Việt Nam cần tìm kiếm và có chính sách ưu đãi hấp dẫn các FDI có chất lượng, như ưu tiên đầu tư công phân bổ vào lĩnh vực tạo hạ tầng thu hút nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt các nhà đầu tư lớn. Thêm vào đó, Chính phủ cần có chính sách đầu tư trực tiếp hoặc thông qua các nhà đầu tư tư nhân xây dựng đủ tiềm lực để có thể bắt tay các nhà đầu tư lớn quốc tế.
Chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian quan, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) khẳng định Đảng đã đưa ra các quyết sách rất chuẩn nhưng Quốc hội là chưa thể chế hóa. Như, các nghị quyết phát triển hành chính công, dịch vụ công đã có lý luận và chỉ đạo của Đảng từ rất lâu rồi đồng thời Chính phủ, các tỉnh-thành địa phương đều ủng hộ, song công tác lập pháp pháp là chưa được.
Theo bà Khánh: “Cần phải có pháp luật về dịch vụ công, như quản lý Nhà nước thì đã có song cung ứng về dịch vụ công lại bỏ ngỏ, không ai làm.”
Quyết liệt ngăn chặn “làn sóng” COVID-19 lần thứ hai
Khẳng định Việt Nam đã rất thành công với chất lượng về cảnh báo và giải pháp phòng ngừa hiệu quả dịch bệnh COVID-19 đồng thời chấp nhận hy sinh lợi ích kinh tế ngắn hạn vì sức khỏe của người dân, đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội) đánh giá đó là các quyết sách sáng suốt.
Song, ông Tuấn chỉ ra đến thời điểm này dịch bệnh COVID-19 đang để lại những hậu quả nặng nề về kinh tế. Với ngành y tế, tác động xấu đầu tiên là sức khỏe người bệnh không được chăm sóc đầy đủ, như sau thời gian giãn cách có khoảng 30% bệnh nhân không đến bệnh viện và thay vào đó họ tự điều trị ở nhà, điều này cũng ảnh hưởng các đơn vị bệnh viện tự chủ.
Theo ông Tuấn, dịch COVID-19 dự báo còn diễn biến rất phức tạp, trong khi Việt Nam có đường biên giới rộng và thời gian tới bắt buộc mở lại các đường bay quốc tế. Những điều này có thể gây ra “làn sóng” thứ hai về dịch COVID-19 và thậm chí sẽ nguy hiểm, mạnh mẽ hơn “làn sóng” thứ nhất. Do đó, Chính phủ cần có những giải quyết liệt nhằm ngăn chặn “làn sóng” thứ hai không để xảy ra.
“Mục tiêu hàng đầu đặt ra hiện nay là giữ được kết quả kiểm soát dịch bệnh, bên cạnh đó không được chủ quan, lơ là. Nếu không kiểm soát tốt ở cửa khẩu, sân bay, bến cảng, đường món, lối mở và chỉ cần sơ xảy 1 chút sẽ rất tai hại, khó kiểm soát tình hình,” đại biểu Trần Hoàng Ngân (Thành phố Hồ Chí Minh) nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Ngân cho rằng cần phải tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội. Theo đó, các gói hỗ trợ cần phải triển khai rất nhanh. Trong hoạt động doanh nghiệp, những giải pháp giữ chân được người lao động cần được ưu tiên.
“Vấn đề tiếp theo là giải ngân đầu tư công từ nguồn vốn năm 2019 chuyển qua sang cộng vào khoảng 700.000 tỷ đồng ngàn tỷ đồng của năm nay. Và, nếu giải ngân tốt thì sẽ thúc đẩy, kéo theo các nguồn lực đầu tư khác trong xã hội. Nhưng phải đảm bảo hiệu quả, chống thất thoát, tiết kiệm, tránh đầu tư giàn trải, thiếu kiểm soát và tăng cường kiểm toán các khoản đầu tư công,” ông Ngân nói./.
