Ngày 8/6, Văn phòng Chính phủ vàThanh tra Chính phủ phối hợp tổ chức Hội thảo góp ý về dự án Luật Khiếu nại.
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Kiều Đình Thụ nhấn mạnh,Luật Khiếu nại, tố cáo ban hành năm 1998 và đã được sửa đổi, bổ sung năm 2004,2005 đã góp phần tạo lập khung pháp lý quan trọng để cơ quan, tổ chức, cá nhânthực hiện quyền khiếu nại và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếunại.
Tuy nhiên, trong quá trình thực thi luật đã bộc lộ những bất cập, hạn chếcần phải giải quyết. Hội thảo này ghi nhận những ý kiến đóng góp của các chuyêngia, nhà khoa học, các cơ quan… để hoàn thiện Luật Khiếu nại, nâng cao chấtlượng của luật, đáp ứng thực tiễn xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủnghĩa…
Luật khiếu nại gồm 9 chương, 82 điều. Khái niệm “khiếu nại” được hiểu khicó căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi hành chính là trái pháp luật, xâmphạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình, công dân có quyền khiếu nạivà khiếu nại được hiểu là một trong hai việc: Một là công dân, cơ quan, tổ chứcyêu cầu người có quyết định, hành vi hành chính xem xét lại quyết định, hành vihành chính của họ; Hai là công dân, cơ quan, tổ chức đề nghị thủ trưởng cơ quancấp trên trực tiếp của người có quyết định hành chính, hành vi hành chính giảiquyết khiếu nại.
Dự thảo lần này chủ yếu vẫn điều chỉnh các quan hệ khiếu nại vàgiải quyết khiếu nại giữa cơ quan, tổ chức công dân với cơ quan hành chính nhànước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước; Việc khiếu nại vàgiải quyết khiếu nại quyết định kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức.
Dự thảoluật quy định rõ hơn đối với các khiếu nại phát sinh trong các đơn vị sự nghiệpcông lập; Khiếu nại, giải quyết khiếu nại của cơ quan, tổ chức, cá nhân nướcngoài tại Việt Nam cũng được áp dụng theo quy định của luật này.
Dự thảo luậtlần này xác định rõ hơn khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực chuyênngành thì áp dụng quy định của pháp luật chuyên ngành, nếu pháp luật chuyênngành không quy định thì áp dụng theo quy định của luật này.
Đối với các cơ quankhác của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội sẽ căn cứ các quyđịnh của luật này hướng dẫn việc thực hiện pháp luật về khiếu nại trong cơ quan,tổ chức, đơn vị mình.
Tiến sĩ Phạm Tuấn Khải, Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòngChính phủ cho rằng vai trò của luật sư cần quy định cụ thể hơn theo hướng cầnthiết cả hai bên khiếu nại và bị khiếu nại cần phải có luật sư; Luật sư của bênkhiếu nại làm gì, quyền hạn ra sao. Vai trò, địa vị pháp lý của luật sư trongmối quan hệ này cần được đề cao - đại biểu đề xuất.
Tiến sĩ Phạm Tuấn Khải đềnghị cần làm rõ nội dung khiếu nại, giải quyết khiếu nại tại các đơn vị sựnghiệp công lập.
Đại biểu Đặng Đình Luyến, Vụ pháp luật, Văn phòng Quốc hội đánhgiá thẩm quyền, trình tự giải quyết khiếu nại hành chính hiện hành cần đượcnghiên cứu đổi mới vì quy trình này vẫn chưa hợp lý, rõ ràng, vẫn qua hai cấphành chính giải quyết khiếu nại…
Đại biểu đề nghị quy định theo hướng khi cókhiếu nại thì người có thẩm quyền cấp trên trực tiếp của người có quyết địnhhành chính, hành vị hành chính bị khiếu nại có trách nhiệm giải quyết; Trườnghợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết hoặc quá thời hạn dopháp luật quy định mà không giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chínhtại tòa án hành chính mà không được khiếu nại lên cấp trên nữa.
Đại biểu Hồng Anh(Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) cho rằng Luật Khiếu nại phải cụ thể hóa quyềnkhiếu nại của công dân, nhưng trong dự thảo lại quy định chỉ liên quan đến quyếtđịnh hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của ngườicó thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước… Theo đại biểu nếu “bó hẹp” phạmvi điều chỉnh như vậy thì đây chỉ là Luật khiếu nại hành chính.
Từ những phântích đó, đại biểu đề xuất phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Khiếu nại cần phảiphải rộng hơn.
Tiến sĩ Phạm Hồng Thái, Chủ nhiệm Khoa Luật, Đại học Quốc gia HàNội đề nghị dự án luật cần xem xét vấn đề khiếu nại đông người. Luật cần có quyđịnh về khiếu nại đông người và trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại đôngngười.
Đại biểu cho rằng nếu không quy định nội dung này sẽ bỏ qua quyền lợi củangười dân.
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Pháttriển, đánh giá quy trình giải quyết khiếu nại hiện nay có vấn đề. Dự thảo chưagiải quyết được câu chuyện, ai là người chịu trách nhiệm chính trong việc giảiquyết khiếu nại.
Đại biểu dẫn chứng trong thực tiễn có nhiều khiếu nại phát sinhtừ văn bản pháp quy, cần quy định các văn bản pháp quy nếu có vi phạm cũng cóthể bị khiếu nại chứ không chỉ các quyết định cá biệt.
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giaođề xuất nên quy định nghĩa vụ chứng minh thuộc về cơ quan bị khiếu nại.
Nhiều ýkiến của đại biểu đã được Ban soạn thảo tiếp thu để hoàn chỉnh dự ánluật./.
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Kiều Đình Thụ nhấn mạnh,Luật Khiếu nại, tố cáo ban hành năm 1998 và đã được sửa đổi, bổ sung năm 2004,2005 đã góp phần tạo lập khung pháp lý quan trọng để cơ quan, tổ chức, cá nhânthực hiện quyền khiếu nại và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếunại.
Tuy nhiên, trong quá trình thực thi luật đã bộc lộ những bất cập, hạn chếcần phải giải quyết. Hội thảo này ghi nhận những ý kiến đóng góp của các chuyêngia, nhà khoa học, các cơ quan… để hoàn thiện Luật Khiếu nại, nâng cao chấtlượng của luật, đáp ứng thực tiễn xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủnghĩa…
Luật khiếu nại gồm 9 chương, 82 điều. Khái niệm “khiếu nại” được hiểu khicó căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi hành chính là trái pháp luật, xâmphạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình, công dân có quyền khiếu nạivà khiếu nại được hiểu là một trong hai việc: Một là công dân, cơ quan, tổ chứcyêu cầu người có quyết định, hành vi hành chính xem xét lại quyết định, hành vihành chính của họ; Hai là công dân, cơ quan, tổ chức đề nghị thủ trưởng cơ quancấp trên trực tiếp của người có quyết định hành chính, hành vi hành chính giảiquyết khiếu nại.
Dự thảo lần này chủ yếu vẫn điều chỉnh các quan hệ khiếu nại vàgiải quyết khiếu nại giữa cơ quan, tổ chức công dân với cơ quan hành chính nhànước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước; Việc khiếu nại vàgiải quyết khiếu nại quyết định kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức.
Dự thảoluật quy định rõ hơn đối với các khiếu nại phát sinh trong các đơn vị sự nghiệpcông lập; Khiếu nại, giải quyết khiếu nại của cơ quan, tổ chức, cá nhân nướcngoài tại Việt Nam cũng được áp dụng theo quy định của luật này.
Dự thảo luậtlần này xác định rõ hơn khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực chuyênngành thì áp dụng quy định của pháp luật chuyên ngành, nếu pháp luật chuyênngành không quy định thì áp dụng theo quy định của luật này.
Đối với các cơ quankhác của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội sẽ căn cứ các quyđịnh của luật này hướng dẫn việc thực hiện pháp luật về khiếu nại trong cơ quan,tổ chức, đơn vị mình.
Tiến sĩ Phạm Tuấn Khải, Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòngChính phủ cho rằng vai trò của luật sư cần quy định cụ thể hơn theo hướng cầnthiết cả hai bên khiếu nại và bị khiếu nại cần phải có luật sư; Luật sư của bênkhiếu nại làm gì, quyền hạn ra sao. Vai trò, địa vị pháp lý của luật sư trongmối quan hệ này cần được đề cao - đại biểu đề xuất.
Tiến sĩ Phạm Tuấn Khải đềnghị cần làm rõ nội dung khiếu nại, giải quyết khiếu nại tại các đơn vị sựnghiệp công lập.
Đại biểu Đặng Đình Luyến, Vụ pháp luật, Văn phòng Quốc hội đánhgiá thẩm quyền, trình tự giải quyết khiếu nại hành chính hiện hành cần đượcnghiên cứu đổi mới vì quy trình này vẫn chưa hợp lý, rõ ràng, vẫn qua hai cấphành chính giải quyết khiếu nại…
Đại biểu đề nghị quy định theo hướng khi cókhiếu nại thì người có thẩm quyền cấp trên trực tiếp của người có quyết địnhhành chính, hành vị hành chính bị khiếu nại có trách nhiệm giải quyết; Trườnghợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết hoặc quá thời hạn dopháp luật quy định mà không giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chínhtại tòa án hành chính mà không được khiếu nại lên cấp trên nữa.
Đại biểu Hồng Anh(Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) cho rằng Luật Khiếu nại phải cụ thể hóa quyềnkhiếu nại của công dân, nhưng trong dự thảo lại quy định chỉ liên quan đến quyếtđịnh hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của ngườicó thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước… Theo đại biểu nếu “bó hẹp” phạmvi điều chỉnh như vậy thì đây chỉ là Luật khiếu nại hành chính.
Từ những phântích đó, đại biểu đề xuất phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Khiếu nại cần phảiphải rộng hơn.
Tiến sĩ Phạm Hồng Thái, Chủ nhiệm Khoa Luật, Đại học Quốc gia HàNội đề nghị dự án luật cần xem xét vấn đề khiếu nại đông người. Luật cần có quyđịnh về khiếu nại đông người và trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại đôngngười.
Đại biểu cho rằng nếu không quy định nội dung này sẽ bỏ qua quyền lợi củangười dân.
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, Viện nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Pháttriển, đánh giá quy trình giải quyết khiếu nại hiện nay có vấn đề. Dự thảo chưagiải quyết được câu chuyện, ai là người chịu trách nhiệm chính trong việc giảiquyết khiếu nại.
Đại biểu dẫn chứng trong thực tiễn có nhiều khiếu nại phát sinhtừ văn bản pháp quy, cần quy định các văn bản pháp quy nếu có vi phạm cũng cóthể bị khiếu nại chứ không chỉ các quyết định cá biệt.
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giaođề xuất nên quy định nghĩa vụ chứng minh thuộc về cơ quan bị khiếu nại.
Nhiều ýkiến của đại biểu đã được Ban soạn thảo tiếp thu để hoàn chỉnh dự ánluật./.
Quỳnh Hoa (TTXVN/Vietnam+)