Ngày 7/10, thông tin từ Thanh tra thành phố Đà Nẵng cho biết, Chánh Thanh tra thành phố Đà Nẵng Trần Huy Đức đã ký Kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quá trình thành lập, hoạt động và xử lý về môi trường của Nhà máy thép Dana-Úc và Dana-Ý và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Qua đó, phát hiện nhiều sai phạm trong quá trình quy hoạch, cấp phép cũng như hoạt động tại nhà máy thép Dana-Úc và Dana-Ý tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng (sau đây gọi tắt là Cụm Công nghiệp).
Theo kết luận của Thanh tra Đà Nẵng, việc thẩm định, quy hoạch Cụm Công nghiệp liên quan đến hai Nhà máy thép Dana-Úc và Dana-Ý năm 2006 của Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng không đảm bảo khoảng cách ly an toàn tối thiểu về môi trường từ cơ sở sản xuất (dệt may, thủ công mỹ nghệ, chế biến gỗ, vật liệu xây dựng) đến khu dân cư là 50m là không đúng quy định theo Tiêu chuẩn Việt Nam.
Thiếu sót này thuộc trách nhiệm của Sở Xây dựng trong việc thẩm định, trình phê duyệt và của chủ đầu tư dự án Cụm Công nghiệp là Công ty Phát triển và Khai thác hạ tầng Khu công nghiệp Đà Nẵng, Công ty Cổ phần Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T trong việc lập quy hoạch.
Việc Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư Cụm Công nghiệp, sau đó chủ đầu tư chuyển nhượng lại cho 2 Công ty với mục đích sử dụng là đất khu công nghiệp, thời hạn sử dụng lâu dài là không đúng quy định tại Khoản 3 Điều 67 Luật Đất đai năm 2003.
Nội dung này đã được Thanh tra Chính phủ yêu cầu rà soát, thực hiện điều chỉnh tại Kết luận số 2852/KL-TTTCP ngày 02/11/2012. Tuy nhiên, đến nay các Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất đã cấp cho 2 Công ty chưa được điều chỉnh.
Đối với Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý, việc cấp Giấy Chứng nhận đầu tư lần đầu Dự án Nhà máy sản xuất Thép Thành Lợi số 4 và Giấy Chứng nhận đầu tư lần đầu Dự án Nhà máy thép Đà Nẵng-Ý tại Cụm Công nghiệp là không phù hợp với quy định ngành nghề tại Cụm Công nghiệp theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt, không phù hợp với chủ trương của Ủy ban Nhân dân thành phố về việc không cho đầu tư lắp đặt mới lò luyện thép trong các khu công nghiệp; vượt công suất (100.000/10.000 tấn/năm) theo Bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường được phê duyệt tại Phiếu Xác nhận số 32/PXN-STNMT ngày 03/7/2006 của Sở Tài nguyên và Môi trường và không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu 500m đối với khu dân cư theo Tiêu chuẩn Việt Nam.
[Yêu cầu Nhà máy thép Dana-Úc và Dana-Ý chấm dứt hoạt động gây ô nhiễm]
Việc cấp điều chỉnh Giấy Chứng nhận đầu tư ngày 08/9/2009 Dự án Nhà máy Thép Dana-Ý cho Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý, điều chỉnh tăng công suất, vốn, quy mô diện tích đất trước khi Ủy ban Nhân dân thành phố phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường là không đúng với quy định tại Khoản 4 Điều 22 Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.
Việc Trung tâm Xúc tiến đầu tư tiếp nhận hồ sơ đăng ký của Công ty, xử lý, trình Ủy ban Nhân dân thành phố cấp và điều chỉnh Giấy Chứng nhận đầu tư là không đúng quy định tại Điều 38 và khoản 1 Điều 40, Khoản 2 Điều 43 Nghị định của Chính phủ về việc Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư.
Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư thành phố (nay là Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư) và bộ phận tham mưu trong việc tiêp nhận hồ sơ, xử lý, trình Ủy ban Nhân dân thành phố. Việc phê duyệt cấp Giấy Chứng nhận đầu tư thuộc trách nhiệm của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân thành phố.
Đối với Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc, việc cấp Giấy Chứng nhận đầu tư lần đầu cho Công ty Cổ phần Thép Xuân Hưng tại Cụm Công nghiệp là không phù hợp với quy định về ngành nghề theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; không phù hợp với chủ trương của Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng về việc không cho đầu tư lắp đặt mới lò luyện thép trong các khu công nghiệp; vượt công suất theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt tại Quyết định số 3227/QĐ-UBND ngày 21/4/2008 (300.000/150.000 tấn/năm); vị trí dự án nhà máy thép sát khu dân cư không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu 500m đối với khu dân cư theo Tiêu chuẩn Việt Nam.
Trách nhiệm thuộc Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư và bộ phận tham mưu thuộc Sở trong việc xử lý, trình Ủy ban Nhân dân thành phố. Việc phê duyệt cấp Giấy Chứng nhận đầu tư thuộc trách nhiệm của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng.
Về xây dựng công trình trên đất, Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý không thực hiện xin Giấy phép xây dựng trước khi khởi công xây dựng công trình là không đúng theo quy định tại Điều 62 Luật Xây dựng năm 2003.
Trách nhiệm thuộc về Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý.
Bên cạnh đó, trong quá trình sản xuất, các công ty trên đã có thay đổi một số máy móc, thiết bị của hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đã đăng ký tại Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Trách nhiệm thuộc Tổng Giám đốc các Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý, Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc...
[Đà Nẵng chấm dứt hoạt động của 2 nhà máy thép gây ô nhiễm]
Từ kết quả kiểm tra nêu trên, Chánh Thanh tra thành phố Đà Nẵng kiến nghị: Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng chỉ đạo Sở Xây dựng, Công ty Phát triển và Khai thác hạ tầng Khu công nghiệp Đà Nẵng tổ chức rút kinh nghiệm đối với thiếu sót trong việc lập, thẩm định, trình phê duyệt Quy hoạch Cụm Công nghiệp không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu 50m đối với khu dân cư theo quy định. Giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát lại quy hoạch tại Cụm Công nghiệp Thanh Vinh, trên cơ sở đó tham mưu cho Ủy ban Nhân dân thành phố xử lý những vấn đề có liên quan để khắc phục những hạn chế trong việc quy hoạch đối với Cụm Công nghiệp đảm bảo quy hoạch theo đúng quy định và phù hợp với điều kiện thực tế; giao Sở Xây dựng chỉ đạo, xử lý vi phạm hành chính đối với vi phạm về xây dựng công trình của Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý theo quy định về pháp luật chuyên ngành.
Đối với Văn phòng Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng, tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đổi với sai sót trong việc tham mưu cho Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành Công văn số 2086/UBND-QLĐTh ngày 10/4/2008 không đúng quy định.
Đối với Sở Kế hoạch và Đầu tư, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các sai sót trong việc xử lý hồ sơ và trình Ủy ban Nhân dân thành phố cấp Giấy Chứng nhận đầu tư cho Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc không đảm bảo quy định; thực hiện xử lý vi phạm hành chính theo quy định đối với các vi phạm về đầu tư của 2 Công ty; Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các sai sót trong việc tiếp nhận hồ sơ doanh nghiệp, xử lý và trình Ủy ban Nhân dân thành phố cấp và điều chỉnh Giấy Chứng nhận đầu tư cho Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý không đảm bảo quy định.
Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng tiếp tục thực hiện rà soát và tham mưu cho Ủy ban Nhân dân thành phố xem xét xử lý theo Kết luận số 2852/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ đối với việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư Cụm Công nghiệp không đúng quy định, sau đó chuyển nhượng lại cho các Công ty Cổ phần Thép , Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc; kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các thiếu sót trong việc thẩm định, trình phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường và công tác quản lý về bảo vệ môi trường tại 2 Nhà máy thép. Thực hiện xử lý vi phạm hành chính theo quy định đối với các vi phạm về môi trường tại 2 Nhà máy...
Đối với trách nhiệm của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng (giai đoạn 2007 đến 2014) trong việc phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp Giấy Chứng nhận đầu tư đối với 2 Nhà máy thép tại Cụm Công nghiệp hiện nay đang bị điều tra theo quyết định khởi tố của Bộ Công an.
Do đó, Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố báo cáo Thường trực Thành ủy để có ý kiến chỉ đạo.
Yêu cầu Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc nghiêm túc chấn chỉnh và có biện pháp khắc phục đối với các tồn tại, vi phạm trong quá trình hoạt động và bảo vệ môi trường như phần kết quả kiểm tra và kết luận thanh tra đã nêu theo đúng quy định pháp luật./.