Đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp từ tháng 2 năm nay tại hầu hết các quốc gia trên thế giới đã khiến việc di chuyển bằng đường hàng không giữa các nước bị hạn chế, gần như tê liệt hoàn toàn. Để đảm bảo an toàn và phòng chống lây lan dịch bệnh trong nước, các nước đã áp dụng lệnh hạn chế chuyến bay đến và đi giữa các quốc gia, thực hiện lệnh cách ly cũng như kiểm tra gắt gao về thân nhiệt, yêu cầu chứng nhận test xét nghiệm không nhiễm COVID-19 PCR trong vòng 72 giờ kể từ giờ xuất cảnh…
Các quy định đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam đồng thời hoạt động đưa người lao động về nước do sức khỏe, hết hạn hợp đồng hoặc về trước hạn vì các lý do sức khỏe, tai nạn lao động, mang thai…. cũng bị ảnh hưởng, gần như không thực hiện được.
Trước tình hình đó, với nỗ lực từ các cán bộ tại các Ban Quản lý lao động Việt Nam và Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài, phối hợp với cơ quan ban ngành nước sở tại cũng như các cơ quan đơn vị trong nước, hãng hàng không quốc gia Việt Nam… đã thực hiện được một số chuyến bay đặc biệt, đưa được công dân và người lao động trong hoàn cảnh cần được ưu tiên đưa về nước an toàn.
Qua một số tình hình tại các thị trường với thông tin thu thập, tổng hợp từ các Ban Quản lý lao động Việt Nam ở nước ngoài, tính đến tháng Tám đã có hơn 3.000 lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài được đưa về nước.
Hàn Quốc
Tính đến ngày 10/8, Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc đã phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành 6 chuyến bay đưa 1.261 công dân Việt Nam về nước; trong đó có 445 lao động hết hạn hợp đồng (lao động visa E-9, E-10 và hình thức visa làm việc khác), 193 lao động cư trú bất hợp pháp hoặc quá hạn visa, 72 lao động thuyền viên tàu cá xa bờ và thủy thủ tàu vận tải bị kẹt tại cảng. Số còn lại bao gồm người cao tuổi, du học sinh đã tốt nghiệp hết hạn cư trú, người hết hạn thị thực visa du lịch, cán bộ đi công tác bị kẹt lại, người già sang thăm thân, chữa bệnh nan y, người mang tro cốt thân nhân về nước.
[Đại dịch COVID-19: Những chuyến bay trọn nghĩa đồng bào]
Trong tổng số 445 lao động hết hạn hợp đồng, có 14 trường hợp lao động bị bệnh nặng, tai nạn lao động, mất sức lao động (bị tai biến, thoát vị đĩa đệm, bệnh tim, cột sống, vỡ hộp sọ..); 24 trường hợp lao động nữ đang mang bầu (có người đang mang bầu tuần thứ 33, bị tiểu đường thai kỳ), gồm 6 trường hợp mang bầu, bị cắt hợp đồng, không có chỗ ở và 2 trường hợp mang bầu đang phải chăm sóc con nhỏ, ở một mình không có người thân bên cạnh.
Đài Loan
Kể từ cuối tháng Ba, các chuyến bay thương mại giữa Việt Nam và Đài Loan (Trung Quốc) đã bị dừng hoàn toàn. Từ ngày 27/3, Văn phòng Kinh tế Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc thành lập đường link nhằm tổng hợp thông tin nhu cầu và báo cáo về nước thành lập các chuyến bay giải cứu công dân về nước. Tính đến cuối tháng Tám, có tổng số 25.500 lượt người đăng ký qua đường link của Văn phòng mong muốn được bay các chuyến bay giải cứu của Nhà nước về nước.
Những người có nguyện vọng về nước chủ yếu là người lao động có thai; ốm đau, bệnh tật; lao động hết hạn hợp đồng; sinh viên, người du lịch, thăm thân bị mắc kẹt.
Tính đến ngày 10/8, đã có 6 chuyến bay giải cứu (chuyến bay thương mại đặc biệt) đã đưa được 1.690 công dân Việt Nam từ Đài Loan (Trung Quốc) về nước, trong đó có 1.160 lao động.
Saudi Arabia
Ngày 8/8, Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Việt Nam và Hãng hàng không quốc gia Việt Nam Vietnam Airlines thực hiện chuyến bay đưa 196 công dân có hoàn cảnh khó khăn về nước. Đây là chuyến bay đầu tiên từ Saudi Arabia trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp tại quốc gia này.
Chỉ trong một thời gian ngắn chuẩn bị, từ 23/7-8/8, nhưng Đại sứ và các cán bộ trong Đại sứ quán đã tích cực phối hợp với các bên liên quan để kịp thời hoàn tất các thủ tục xin cấp phép bay và di chuyển nội địa người lao động về thủ đô Ryadh để đưa công dân và người lao động về nước.
Trong số 196 người Việt về nước có 150 người là lao động được các doanh nghiệp đưa đi và đăng ký với Đại sứ quán để về nước do đã hết hợp đồng.
Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE)
Đại sứ quán Việt Nam tại UAE phối hợp với các cơ quan chức năng UAE tổ chức thành công 2 chuyến bay vào ngày 2/5 và 10/8 đưa 563 công dân và người lao động Việt Nam trở về nước an toàn trong bối cảnh các đường bay thương mại giữa Việt Nam và quốc tế tạm dừng vì dịch COVID-19...
Trong tổng số công dân được đưa về nước, có 82 lao động Việt Nam đi làm việc theo hợp đồng qua doanh nghiệp dịch vụ Việt Nam, hợp đồng cá nhân... Lao động đăng ký nguyện vọng về nước với các lý do chủ yếu do hết hạn hợp hợp đồng, hết hạn visa lao động, ốm đau, công ty cắt giảm nhân sự cho nghỉ việc tạm thời không lương hoặc vĩnh viễn, do hoàn cảnh cá nhân, gia đình...
Nhật Bản
Đến nay đã có 8.295 thực tập sinh và lao động tại Nhật Bản đăng ký về nước qua trang thông tin mà Đại sứ quán lập để công dân Việt Nam đăng ký…. Sau 11 chuyến bay giải cứu, đã có 693 thực tập sinh được về nước; trong đó phần lớn là thực tập sinh đã kết thúc hợp đồng từ tháng Ba, không có việc làm, không có thu nhập, phải ở nhờ nơi do nghiệp đoàn thu xếp; một số khác là lao động thực tập bị bệnh, có bầu… không đảm bảo sức khỏe để tiếp tục làm việc đăng ký về nước trước hạn.
Tuy nhiên, số thực tập sinh kết thúc hợp đồng hiện bị kẹt lại còn rất nhiều và đang gây sức ép rất lớn lên nghiệp đoàn quản lý, nhất là trong những tháng tới là thời điểm kết thúc hợp đồng nhiều trong năm, nghiệp đoàn không thể áp dụng biện pháp quản lý những người đã kết thúc hợp đồng như khi còn trong hợp đồng. Đó là chưa kể, tình trạng thiếu việc làm, phá sản xảy ra ngày càng nhiều trong các công ty tiếp nhận lao động Việt Nam.
Chuyến bay chuyên cơ đặc biệt từ Guinea Xích Đạo
Ngày 28/7, chuyến bay số hiệu VN05 bằng máy bay Airbus A350 của Vietnam Airlines khởi hành từ sân bay Nội Bài hướng tới sân bay quốc tế Bata của Guinea Xích Đạo đón 219 người lao động Việt Nam, trong đó có 129 người dương tính với COVID-19.
Máy bay đã hạ cánh an toàn lúc 15 giờ ngày 29/7/2020 tại sân bay Nội Bài và đưa thẳng 219 người lao động về bệnh viện để điều trị cho các bệnh nhân nhiễm COVID-19 và khu cách ly cho người lao động âm tính. Đây là 219 lao động Việt Nam đi làm việc theo hơp đồng thầu khoán cung cấp lao động cho dự án xây dựng Nhà máy thủy điện Sendje, tỉnh Littorial, nước Cộng hòa Guinea Xích Đạo do 3 doanh nghiệp Việt Nam đưa đi gồm Công ty CM Việt Nam, Công ty LILAMA 10 và Công ty Tân Đại Lợi.
Việc đưa thành công 219 người lao động, trong đó có người dương tính với virus COVID-19, là một nỗ lực lớn của Chính phủ Việt Nam trong hoàn cảnh dịch bệnh hoành hành tại các quốc gia và lệnh hạn chế các tuyến đường bay quốc tế được áp dụng. Việc làm này cũng thể hiện tinh thần và quan điểm của Chính phủ là đặt quyền lợi của người lao động lên trên hết, phải bằng mọi cách đảm bảo sức khỏe của mọi công dân Việt Nam./.