Những hình ảnh sống động về hàng rong trên đường phố Hà Nội xưa được tái hiện sinh động trong cuốn sách mới xuất bản của Nhà xuất bản Kim Đồng: “Hàng rong và tiếng rao hàng Hà Nội.”
Giống như cuốn du ký ngược thời gian, tập sách gói gọn bức tranh Hà Nội thu nhỏ với đặc sản văn hóa không thể trộn lẫn. Đó là những gánh hàng rong, những tiếng rao hàng của Hà Nội đầu thế kỷ 20.
Cuốn sách là một bộ sưu tập thật giá trị với những bức ký họa, hình vẽ, tranh màu nước của 15 sinh viên trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, sau này đều trở thành những họa sỹ nổi tiếng hàng đầu như Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Lưu Văn Đệ, Mai Trung Thứ…
Đây cũng là lần đầu tiên độc giả được chiêm ngưỡng những hình ảnh quý giá về phố phường Hà Nội xưa từ tư liệu của Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp.
Qua 100 trang sách in màu, tác phẩm dẫn dắt ký ức người đọc trở về với quá khứ một đi không trở lại, đó là hình ảnh của Hà Nội đầu thế kỷ 20, với những hình ảnh hàng ngày quen thuộc, nhưng vô cùng độc đáo: những gánh hàng rong, những tiếng rao ê a đầy nhịp điệu trong ngõ nhỏ, giữa phố phường, bên hông chợ: “Bánh giò, bánh dày đây…, ai cháo đậu xanh ra mua…”
Tuổi thơ của thế hệ 7x, 8x chắc không hề xa lạ với những tiếng rao mỗi sáng sớm, trưa hè hay tối muộn. Và những dữ liệu văn hóa đời sống lam lũ ấy, tài tình thay, được kể bằng những bức ảnh, những nét ký họa, những bản ghi tay của các họa sỹ hàng đầu Đông Dương.
Tiến sỹ Olivier Tessier, Trưởng đại diện Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội, cho biết cuốn sách được xuất bản với mong muốn góp phần dựng lại những giá trị văn hóa đặc sắc nhất của Hà Nội 1010 tuổi.
“Những người bán hàng rong và tiếng rao trên đường phố của họ là một phần văn hóa thực sự của Hà Nội,” ông nói.
Năm 1925, trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương được thành lập, quy tụ những người có năng khiếu hội họa nhất trong toàn cõi Đông Dương, được nhận vào học qua những cuộc thi sát hạch hết sức ngặt nghèo.
Các sinh viên được yêu cầu đi vẽ theo chuyên đề về những người bán hàng rong trên đường phố Hà Nội. Từ cô gái bán hoa quả, bà bán phở, bác bán nước chè, anh hàng tào phớ đến những người đi thu mua đồng nát, vải vụn, tóc rối... Những bức ký họa, trực họa cùng lời bình của các thầy giáo hướng dẫn sau đó được công bố trên các tạp chí chuyên ngành ở cả Đông Dương và Pháp. Đặc biệt, Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp còn xuất bản một cuốn sách về chính công trình này.
Theo dịch giả Huy Toàn, cuốn sách ảnh đánh thức những tình cảm yêu mến rưng rưng của bạn đọc về những nét đẹp của đất Thăng Long, lòng trân quý những giá trị văn hóa vĩnh cửu, đặc sắc Hà Nội một thời.
“Những kỷ niệm về một thành phố mà ta từng sống lâu ở đó, được tạo thành một ít từ các công trình, mà phần nhiều từ âm sắc của những tiếng chuông và tiếng ồn thành phố, cũng như từ những món ngon của địa phương mà ta đã ăn ở đó,” trích trang 65 của cuốn sách./.