Hết năm 2019, tất cả các trạm thu giá còn lại trên toàn quốc đều phải thu phí tự động, không dừng (ETC). Đặc biệt, từ nay đến cuối năm, hơn 2,8 triệu ôtô bắt buộc phải dán thẻ thu phí tự động, nếu không sẽ bị xử phạt.
2,3 triệu ôtô phải dán thẻ
Tại hội nghị triển khai thực hiện Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg và Chỉ thị số 06/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng vào sáng nay (16/3), theo báo cáo của Tổng cục Đường bộ, hiện đã có 19 trạm thu phí không dừng đi vào vận hành thương mại, còn 6 trạm sẽ đi vào hoạt động trong thời gian tới.
[Sẽ dán tem tất cả xe ôtô để năm 2019 thu giá tự động toàn quốc]
“Cả nước mới thực hiện được hơn 500.000 ôtô, còn 2,3 triệu ôtô nữa chưa dán, nên từ nay đến cuối năm phải bắt buộc dán. Quốc lộ 1 và Quốc lộ 14 từ nay cuối năm sẽ 100% thu phí tự động không dừng, nếu không yêu cầu các xe dán thẻ sẽ gây khó khăn trong việc thu phí,” lãnh đạo Tổng cục Đường bộ cho hay.
Ông Tô Văn Toàn, Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, ngay từ năm 2010, ở Việt Nam bắt đầu triển khai thí điểm hệ thống giá dịch vụ không dừng. Năm 2016, Bộ Giao thông Vận tải bắt đầu triển khai dự án thu giá không dừng và triển khai kiểm soát tải trọng xe. Sau khi lựa chọn công nghệ, Bộ quyết định lựa chọn công nghệ nhận dạng tần số vô tuyến tự động.
“Hình thức thu giá không dừng có nhiều lợi ích khi cơ quan quản lý Nhà nước dễ quản lý hơn, nhất là vấn đề minh bạch giá qua trạm BOT. Mỗi khi xe qua trạm, chủ xe sẽ nhận được tin nhắn trừ tiền phí, giảm thiểu ùn tắc giao thông qua trạm. Nhà đầu tư BOT và Tổng cục Đường bộ cũng có thể truy nhập hệ thống, bất kỳ thời điểm nào để kiểm soát vấn đề thu phí,” ông Toàn đánh giá.
Đặc biệt, với mỗi xe dán thẻ Etag, khi qua hệ thống sẽ phát hiện được ngay xe nào biển số giả, hay hết hạn đăng kiểm...Trong thời gian tới, Bộ Giao thông Vận tải sẽ phát triển hệ thống để kết nối với Bộ Công an, nhằm phát hiện vi phạm an toàn giao thông của xe đi qua trạm.
Phản biện nhiều nhà đầu tư lo ngại chuyện không minh bạch, ông Toàn nhấn mạnh, nếu lắp hệ thống thu phí tự động sẽ minh bạch và chống được gian lận của nhân viên thu phí. Tất nhiên, trên mỗi làn vẫn cần nhân viên theo dõi để xử lý sự cố, song sẽ không còn cần nhân viên thu tiền trả vé...
Bên cạnh đó, theo lãnh đạo Tổng cục Đường bộ, hiện nay nhiều xe gắn chống nóng ở lớp bề mặt kính, có phủ lớp kim loại chống tia mặt trời, khi dán thẻ cũng làm giảm hiệu quả của thẻ Etag. Do đó, đơn vị này tính toán sẽ phải chuyển vị trí dán thẻ trên đèn (không ảnh hưởng gì đến việc chiếu sáng).
Sẽ xử phạt chủ xe không dán thẻ
Đại diện một số đơn vị và chủ xe cũng đặt ra các câu hỏi “một tài khoản có thể thanh toán nhiều xe, có được xuất hoá đơn không, bảo hành thẻ 5 năm nhưng khi bị hỏng dán lại vẫn mất phí thì làm thế nào, có cơ chế ưu đãi hoặc khuyến mãi để khuyến khích chủ xe dán thẻ, xe qua trạm nhưng nếu hết tiền trong thẻ thì có được thế chấp khấu nợ trước không?...
Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, hiện nay trạm nào bán được vé tháng, vé quý sau khi chuyển sang ETC thì vẫn chuyển sang vé tháng, vé quý như bình thường.
[Thu phí không dừng: Nhà đầu tư BOT có 'sợ' Bộ GTVT dọa dừng thu?]
Ví dụ, trên Quốc lộ 1 có khoảng 20 trạm, một xe mua vé quý vé tháng chỉ 2-3 trạm, trạm nào mua thì tính vé quý, tháng, trạm nào không mua thì hệ thống tự trừ tiền vé lượt. Hệ thống thu phí tự động đều nhận diện được và các lái xe có thể yên tâm.
Chỉ ra khó khăn hàng rào kỹ thuật khi liên kết với ngân hàng đố với chủ tài khoản dùng thẻ Etag nhưng hết tiền khi xe lưu thông qua trạm thu giá, theo ông Huyện, Tổng cục đã có yêu cầu mở rộng việc nạp tiền vào tài khoản, có thể xử lý bằng thế chấp, hoặc tín chấp trước, tốc độ xử lý của Ngân hàng đang chưa đáp ứng được, nhưng qua nghiên cứu cũng đang cố gắng khắc phục.
Bổ sung thêm, ông Nguyễn Mạnh Hà, Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thu phí tự động VETC, để triển khai dán thẻ thu phí tự động, đơn vị có kinh phí hỗ trợ cán bộ ra dán thẻ, còn nạp tiền là tự nguyện của người sử dụng phương tiện.
“VETC khuyến khích khách tự nguyện dán, lần đầu miễn phí. Trong lần 2, nếu quá trình sử dụng chủ xe bóc ra(tránh tình trạng xe con dán vào xe tải), thẻ vỡ sẽ phải chịu phí dán lại. Ngoài ra, Công ty cũng sẽ gửi hoá đơn điện tử thanh toán mỗi khi xe qua trạm bị trừ tiền,” ông Hà khẳng định.
Nhấn mạnh các đơn vị như Tổng cục Đường bộ, Cục Đăng Kiểm cũng đang nghiên cứu quy định bắt buộc dán thẻ, theo ông Huyện, Bộ Giao thông Vận tải cũng đang ráo riết xây dựng sửa đổi Nghị định 46, bổ sung cho hành lang pháp lý và trình Chính phủ phê duyệt mới ban hành triển khai xử phạt với nhưng trường hợp đi qua trạm BOT không có tiền trong tem, thẻ thu phí không dừng.
Liên quan đến thắc mắc của lái xe đi từ Bắc-Nam nếu chỉ dán một thẻ Etag liệu có dùng chung khi hiện có đến 3 đơn vị lắp đặt, vận hành thu phí tự động, ông Huyện khẳng định, sẽ có công nghệ tiêu chuẩn nên xe dán thẻ của đơn vị nào cũng xử lý được khi đi qua tất cả các trạm phí./.